Câu chuyện dân gian về voi sợ chuột đã trở thành một hình ảnh quen thuộc trong văn hóa đại chúng. Trong nhiều truyện ngụ ngôn, chúng ta vẫn thường bắt gặp hình ảnh những con voi tỏ ra rất sợ hãi trước những con chuột. Nhưng liệu sự thật có phải như vậy? Hãy cùng khám phá câu trả lời qua bài viết dưới đây.
Một đàn chuột có thể dọa chết một con voi, loài động vật lớn nhất trên cạn?
Báo cáo của trang Discovery's Myth Busters cho hay, vào thời Hy Lạp cổ đại, trong một câu chuyện của Pliny the Elder viết vào năm 77 sau Công Nguyên từng kể về việc một con voi đã phát điên do một con chuột chui vào vòi của nó. Theo như câu chuyện, những con voi có thể rất sợ những con chuột. Để trả lời câu hỏi này, trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ hơn về cả hai loài động vật này.
Theo trang AZ Animals, chuột nhắt, tên khoa học là Mus musculus, là một loài động vật nhỏ, sống ở nhiều môi trường khác nhau trên toàn thế giới. Chúng là loài gặm nhấm có kích thước nhỏ và là một trong những loài có số lượng lớn nhất của chi Chuột nhắt. Chuột nhắt chủ yếu sống gần con người và gây hại mùa màng cũng như lương thực, thực phẩm bảo quản. Chuột nhắt cũng đã được thuần hóa làm chuột cảnh và cũng được dùng làm chuột thí nghiệm trong sinh học và y học.
Voi là động vật có vú thuộc họ Elephantidae và là động vật trên cạn lớn nhất hiện nay. Ba loài hiện được công nhận: Voi đồng cỏ châu Phi, voi rừng châu Phi và voi châu Á. Voi phân bố rải rác khắp châu Phi cận Sahara, Nam Á, Đông Nam Á và thích ứng với nhiều môi trường sống khác nhau như thảo nguyên, rừng, sa mạc và đầm lầy. Chúng là động vật ăn cỏ, tụ tập gần nguồn nước. Voi được coi là loài chủ chốt do chúng có tác động đáng kể lên môi trường cảnh quan xung quanh chúng.
Trang Pet Keen đưa thông tin rằng voi là loài động vật lớn nhất trên cạn. Một con voi trưởng thành có trọng lượng từ 1.800 đến 6.300 kg. Chiều cao tính từ vai đến mặt đất là từ 3 đến 4 mét.
Trong khi đó, một con chuột trưởng thành có chiều dài cơ thể (tính từ mũi đến gốc đuôi) là 7,5–10 cm và chiều dài đuôi là 5–10 cm. Khối lượng cơ thể chúng vào khoảng 10–25 g. Như vậy, chuột là một loài động vật có trọng lượng và kích thước rất nhỏ so với voi.
Câu trả lời cho giả thuyết voi sợ chuột
Vào cuối những năm 1600, một bác sĩ người Ireland tên là Allen Moulin đã cố gắng tìm ra lý do tại sao một loài lớn như voi lại có thể run rẩy khi nhìn thấy một loài gặm nhấm nhỏ như chuột. Sau một thời gian thử nghiệm và nghiên cứu, ông lập luận rằng, voi không có nắp thanh quản – một vạt sụn che lỗ khí quản khi nốt nên chúng "lo lắng" rằng chuột có thể bò vào trong vòi và làm chúng ngạt thở. Tuy nhiên, giả thuyết này đã bị các nhà sinh vật học ngày nay phản bác. Họ đã tìm thấy nắp thanh quản của voi.
Chuyên về voi Richard Lair, người đã nghiên cứu về voi trong 30 năm, cho biết: "Nhiều khả năng những con voi vốn có thị lực kém nên chúng bị giật mình khi chuột chạy qua trước mặt."
Josh Plotnik, nhà nghiên cứu về hành vi và trí thông minh của voi tại Đại học Cambridge ở Anh, đồng thời là người đứng đầu Quỹ Voi châu Á cũng khẳng định bất cứ loài vật nào hay thứ gì đột nhiên chạy hay trượt qua trước mặt một con voi đều có thể khiến nó sợ hãi.
Trang ABC thậm chí đã tiến hành một cuộc thử nghiệm với những con voi được huấn luyện tại Rạp xiếc Ringling Bros vào năm 2006. Kết quả là dù những người huấn luyện cầm nhiều con chuột trên tay và đưa chúng đến trước mắt những con voi nhưng chúng không hề tỏ ta sợ hãi hay quan tâm. Nhóm phóng viên của ABC đã kết luận rằng sở dĩ những con voi không lo sợ là do chúng có thể thấy rõ những con chuột chứ không phải bị một đàn chuột chạy quanh chân.
Rõ ràng rằng một đàn chuột không có khả năng giết một con voi. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra sự khó chịu cho một con voi. Cụ thể, nếu một con chuột chạy lại gần chân một con voi mà nó không nhìn thấy trước đó, con voi có thể bị giật mình. Nhưng điều này không phải do voi sợ chuột, mà là do bản năng tự nhiên của nhiều loài động vật khi có một sinh vật nhỏ chạy tới gần chúng một cách bất ngờ.
*Nguồn: Live Science, AZ Animals.