Chiến thắng vang dội của ông Mahathir và liên minh đảng đối lập Pakatan Harapan với nhiều người không phải là điều quá bất ngờ trong bối cảnh đương kim Thủ tướng Najib Razak đang vướng phải không ít những cáo buộc liên quan tới bê bối tham nhũng và lạm quyền.
Chiến thắng bất ngờ này cũng đặt dấu chấm hết cho 6 thập kỷ cầm quyền của liên minh Mặt trận quốc gia Barisan Nasional, mặc dù ông từng là nhà lãnh đạo liên minh BN trong suốt 22 năm từ 1981 đến năm 2003, là vị cựu thủ tướng xuất sắc của nước này.
Ông Mahathir sinh năm 1925 tại Alor Setar trong một gia đình làm nghề giáo. Tuy vậy, ông không đi theo con đường của bố mẹ mà quyết định theo đuổi ngành y để trở thành bác sỹ.
Khát vọng chính trị của ông bắt đầu được nung nấu sau khi gia nhập vào Tổ chức Dân tộc Mã Lai thống nhất (UMNO), đảng chính trị lớn nhất ở Malaysia trước khi bước chân vào quốc hội năm 1964. Tuy nhiên tới năm 1969, ông bị khai trừ khỏi Đảng sau những lời lẽ chỉ trích cựu Thủ tướng lúc bấy giờ Tunku Abdul Rahman.
Nhưng cũng chỉ 3 năm sau, ông tái nhập UMNO và trở lại Quốc hội rồi từ đó nhanh chóng vươn tới những vị trí quan trọng trong chính phủ. Tới năm 1981, ông được bầu vào vị trí Thủ tướng Malaysia và giữ cương vị này trong suốt 22 năm.
Trong hơn 2 thập kỷ nắm quyền này, ông Mahathir để lại dấu ấn đậm nét khi đưa Malaysia từ một nước kém phát triển trở thành một trong những con hổ của châu Á. Từ một quốc gia lạc hậu, Malaysia chuyển mình thành trung tâm viễn thông, tài chính và sản xuất công nghệ cao trong khu vực Asean và châu Á.
Tuy nhiên, trong thời gian nắm quyền, ông cũng vướng phải không ít những chỉ trích liên quan tới cáo buộc chuyên quyền, áp đặt các đạo luật an ninh nội bộ gây tranh cãi để bịt miệng các đối thủ chính trị, các nhà hoạt động xã hội. Mối quan hệ của Malaysia với Anh, Mỹ, Australia dưới thời ông Mahathir cũng không mấy thuận hòa do các chế độ và chính sách mà ông áp đặt.
"Núi" thách thức chờ đón vị tân thủ tướng
Sáng nay, Malaysia bước sang một thời kỳ mới, sự chuyển giao quyền lực sau 60 năm cầm quyền của liên minh Mặt trận quốc gia Barisan Nasional. Trước mắt ông Mahathir sẽ là không ít những thách thức phải đối mặt.
"Nhiệm vụ trực tiếp của ông Mahathir sẽ tập trung vào việc điều hành đất nước và duy trì sự đoàn kết trong liên minh", ông Francis Hutchinson, điều phối viên của chương trình Malaysia tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore nhận định.
Áp lực cũng sẽ sớm bủa vây vị tân Thủ tướng khi ông giải quyết bê bối tham nhũng của người tiền nhiệm. Điều này được đánh giá sẽ có vai trò quan trọng cho tính toàn vẹn thể chế của đất nước. Một số nhà phân tích cảnh báo những chia rẽ vẫn đang âm ỉ tồn tải trong xã hội Malaysia liên quan tới vấn đề tôn giáo và dân tộc sẽ là một vấn đề mà ông Mahathir cần lưu tâm.
Cùng với đó, lời hứa ban hành các chính sách nhằm loại bỏ tham những, tăng thuế tài nguyên dầu mỏ đối với một số bang hay chế độ nghỉ thai sản bắt buộc và đưa ra độ tuổi tối thiểu kết hôn của ông Mahathir trong thời gian tranh cử chắn chắn sẽ là vấn đề vị chính khách 92 tuổi cần thực hiện ngay khi bước vào nhiệm kỳ mới.