Luật sư Lê Ngọc Luân (Hãng luật Gold Key) trả lời: Thời gian qua, báo chí đã đăng tải rất nhiều thông tin sử dụng bằng cấp 3, bằng đại học giả để làm việc. Thậm chí vừa qua các cơ quan chức năng còn phát hiện có người còn sử dụng bằng tiến sĩ giả để giảng dạy ở các trường đại học, cao đẳng.
Vậy đối với những người sử dụng bằng cấp 3 giả để hợp thức hóa việc học đại học hoặc cao hơn thì những bằng cấp khác về sau như cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ của họ có bị thu hồi hay không? Luật quy định như thế nào và họ có bị xử lý hình sự không?
Khoản 3, điều 20 Thông tư 08/2021/TT-BGDDT ngày 18-3-2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế đào tạo trình độ đại học quy định: "Người học sử dụng hồ sơ, văn bằng, chứng chỉ giả làm điều kiện trúng tuyển hoặc điều kiện tốt nghiệp sẽ bị buộc thôi học; văn bằng tốt nghiệp nếu đã được cấp sẽ bị thu hồi, huỷ bỏ".
Vật chứng trong đường dây cung cấp bằng cấp giả vừa bị Công an TP HCM triệt phá
Điểm a, khoản 3, điều 16 Thông tư 23/2021/TT-BGDDT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ thạc sĩ quy định: "Học viên vi phạm một trong các quy định sau đây sẽ bị buộc thôi học; bằng thạc sĩ nếu đã được cấp sẽ bị thu hồi, hủy bỏ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo: a) Có hành vi gian lận trong tuyển sinh, học tập, bảo vệ luận văn, đề án hoặc gian lận trong việc làm hồ sơ để được cấp văn bằng, chứng chỉ".
Như vậy, theo quy định pháp luật, nếu cá nhân có hành vi sử dụng bằng cấp 3 giả thì người đó sẽ bị thu hồi bằng tốt nghiệp đại học và bằng thạc sĩ và do đó, bằng tiến sĩ của người này cũng sẽ bị thu hồi vì khi đó "người được cấp bằng không còn bảo đảm đáp ứng đủ điều kiện dự tuyển". Bằng thạc sĩ, tiến sĩ sẽ bị thu hồi theo quy định tại điểm b, khoản 5, điều 21 Thông tư 18/2021/TT-BGDDT ngày 28-6-2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ.
Việc sử dụng bằng giả có bị xử lý hình sự hay không cũng được dư luận quan tâm trong bối cảnh rất nhiều người sử dụng bằng giả để học tập cao hơn.
Đối với hành vi làm giả, sử dụng tài liệu, con dấu, giấy tờ để thực hiện hành vi trái pháp luật sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự về tội "Làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan tổ chức" theo điều 341 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Đặc biệt, nếu sử dụng bằng giả, tài liệu giả để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì còn bị xử lý thêm tội Lừa đảo chiếm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 BLHS 2015.