Quá trưa, hàng chục chiếc xe máy thu gom thịt lợn ế từ các chợ đầu mối tại Hà Nội phóng vun vút hướng ra ngoại thành. Những miếng thịt thâm bầm bày bán ngay trên mặt đất, ruồi nhặng bay ào ào...
Người mua chủ yếu là công nhân, người ít tiền, có khi là chủ các quán cơm bình dân. Số thịt mỡ gần như bỏ đi cũng được tận thu, đem về nấu và bán lại cho các quán ăn, nhà hàng…
Ê hề thịt ế
Chúng tôi có mặt tại chợ đầu mối Dịch Vọng (Hà Nội) và chờ đến trưa đội quân buôn bán thịt lợn ế này mới xuất hiện. 12 giờ trưa, chợ bắt đầu thưa thớt, tiếng eo xèo trao đổi mua bán cũng lắng dần.
Từ xa, hàng chục chiếc xe máy cáu bẩn, trơ cả khung sắt tiến lại khu chợ. Sạp nào còn thịt, cả lợn, gà, bò đều được những người này thu mua triệt để. Những tảng thịt tím tái, màu nhờ nhờ được thẳng tay ném vào mấy bao dứa để trên xe. Thu mua xong, cả đoàn xe nổ máy lao vút đi. PV quyết định bám theo bằng được.
Vòng vèo qua nhiều con phố, mấy chiếc xe chở thịt lợn ế đi lên cầu Thăng Long, hướng sang huyện Đông Anh. Một lúc sau, xe dừng lại tại khu vực chợ tạm Khu công nghiệp Bắc Thăng Long. Chiếc bao tải dứa trải ra ngay trên mặt đất, những miếng thịt thâm bầm bị vứt xuống đánh cái “bẹt”. Người, xe đi lại, bụi bay mù mịt quanh “chợ” thịt lợn ế này. Ế ở đâu không biết còn ở đây loại thịt này lại đắt khách. Chỉ vài phút sau khi bỏ xuống đất, người mua kẻ bán đã đông nghịt, ồn ào cả một khu.
Một chiếc xe thu gom thịt mỡ bẩn
Trong vai một người đi mua thịt, tôi thử dò hỏi và thực sự giật mình bởi nó được bán quá rẻ. “Thịt này bao tiền một cân chị ơi” - tôi hỏi. “Chú mua đi, chị lấy rẻ cho, loại ngon thì 50 nghìn một cân. Loại bình thường thì 40, mà muốn mua loại rẻ nữa cũng có”, một người bán trả lời. Trời nắng, ruồi nhặng bay đến đậu kín miếng thịt.
Miệng mời chào khách, chủ hàng liên tay cầm chiếc bao dứa đập đập đuổi ruồi. Cảnh mua bán tấp nập không kém gì trong chợ đầu mối. Có khi sơ ý là đụng chân vào những tảng thịt đặt dưới đất. Chị Hoa, một người bán đồng nát dùng tay vật lên, vật xuống miếng thịt để chọn, miệng liên tục mặc cả.
“Tôi thu gom đồng nát, ngày được dăm bảy chục thì làm gì có tiền mua thịt ngon. Trưa hay đi làm về muộn qua đây, tiện thì mua, giá lại rẻ nữa, ăn mãi có sao đâu”, chị Hoa giãi bày. Ngoài khu vực chợ tạm khu công nghiệp Bắc Thăng Long, thịt lợn ế còn được đem đi bán ở rất nhiều nơi. Có thể kể đến là khu đường tàu gần ngã ba Ba La (Hà Đông) và đối diện khu đô thị Kim Chung - Di Trạch.
Chiều hôm sau, PV tiếp tục đến khu đường tàu kể trên để… mua thịt lợn ế. Ngay cạnh đường tàu, hai người phụ nữ thản nhiên ngồi bán những miếng thịt bèo nhèo, ruồi nhặng bu kín. Một người ngồi bán, người kia đứng quan sát, vẻ mặt lấm lét. Nhìn thấy từ xa một chiếc xe ô tô của lực lượng Cảnh sát trật tự, nhanh như cắt, hai người này dùng bao cuốn thịt lại rồi chạy. Xe cảnh sát đi qua, họ vòng qua bên kia đường tàu ngồi bán tiếp. Khoảng 3 giờ chiều, số thịt trên mới được bán hết.
Tại điểm thứ ba là đối diện khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, chúng tôi giật mình khi biết được cái đích đến cuối cùng của số thịt lợn ế này. Một người phụ nữ đi xe tay ga dừng lại. “Nhà chị làm quán cơm, lấy cho chị loại rẻ nhất”, người này chỉ tay. Mua của một người chưa đủ, người này sang thu gom thêm ở mấy “sạp” bên cạnh.
Lân la hỏi chuyện, người phụ nữ cho biết nhà có mở quán cơm cạnh công trường xây dựng. Chúng tôi hỏi chuyện đôi vợ chồng đang ngồi bán thịt (quê Tam Điệp, Ninh Bình), người chồng tên Hùng thật thà bảo, bọn em thu mua trong kia rồi đem ra đây bán, gọi là ế nhưng có bao giờ ế khách đâu. Theo Hùng, loại thịt mỡ bạc nhạc không ai mua sẽ được những cơ sở chế biến dầu mỡ tại Hoài Đức đến tận nơi mua hết.
“Phù phép” thịt mỡ bẩn
Đúng như Hùng nói, khi những chợ thịt lợn ế tan, một người đàn ông xuất hiện trên xe máy gắn mấy chiếc thùng nhựa màu xanh cáu bẩn, đen kịt. Toàn bộ số thịt mỡ không ai mua được người này hốt lại, đổ vào chiếc thùng nhựa rồi chở đi. “Giá rẻ như cho mà anh, giờ này mà không bán thì chỉ có vứt đi”, Hùng cho biết.
Bám theo người đàn ông kể trên, chúng tôi được “dẫn” đến khu bờ đê xã Minh Khai (huyện Hoài Đức). Xe dừng, người này bê chiếc thùng cáu bẩn cùng số thịt mua được vào trong một căn nhà tối om, kín cổng cao tường. Hai bên cổng nhà, những chiếc thùng phuy lớn đen sì nằm ngổn ngang. Một chiếc ống khói đằng sau nhà liên tục nhả khói, mùi mỡ khét lẹt.
Thịt mỡ được ngâm trong thùng phuy cùng bột chua
Để chắc chắn, chúng tôi đi sâu vào khu vực Sấu gần đó dò hỏi. Một người bán thịt lợn ở đây khẳng định, khu này có ba nhà chuyên đi thu mua thịt mỡ ế về để nấu. Và nhà người đàn ông mà chúng tôi bám theo là một trong số đó. Vòng lại căn nhà lúc nãy, chúng tôi xin số điện thoại của chủ nhà để trao đổi chuyện làm ăn. Qua điện thoại, ông chủ nhà tên N cho biết lại vừa đi có việc, có gì để mai nói chuyện.
Thấy chúng tôi đứng ngoài cổng hồi lâu, một người đàn bà lại gần bắt chuyện, tự giới thiệu tên là T, mẹ đẻ của ông N. “Các chú tìm ai? Đến mua mỡ hay làm gì”, bà T hỏi. Chúng tôi bảo được một người quen giới thiệu đến mua mỡ, về mở quán phở Nam Định. “Ai giới thiệu, mà các chú người ở đâu, đã mua ở đây bao giờ chưa, cần bao nhiêu…”, bà T hỏi chúng tôi dồn dập. “Ông anh cháu hay lấy mỡ nhà anh N mà”, tôi trả lời. Có vẻ chưa tin tưởng, bà T vòng ra sau xem biển số xe rồi gật gù “Ờ Nam Định thật”.
Bà T, chủ một cơ sở nấu mỡ
“Mấy nhà này thu mua thịt lợn ế về nấu mỡ lâu lắm rồi. Nấu xong họ đem bán ở tận đâu đấy chứ. Dân chúng tôi quanh đây dại gì mua thứ mỡ đó về ăn mà chết à”, một người gần nhà bà T nói.
Khi đã tin tưởng, bà T bắt đầu tiếp thị về mỡ cho chúng tôi chọn: “Các chú lấy loại nào cũng có. Ở đây chỉ có nhà tôi, nhà thằng N con trai tôi và bà này (người phụ nữ đứng bên cạnh) là nấu mỡ. Các chú mở quán ăn hay phở thì lấy loại rẻ thôi, chỉ độ mười mấy nghìn một cân”.
Bà T chỉ tay vào đống thùng phuy nằm trên mặt đất và bảo, các chú cứ nhìn đó thì biết nhà tôi SX nhiều như thế nào. Theo bà T, sau khi thu gom, thịt mỡ được ngâm vào thùng phuy cùng một ít bột chua để tẩy thật sạch. Sau đó vớt ra cho vào chảo nấu. Ghé mắt nhìn vào trong nhà, chúng tôi thấy mấy người đang lúi húi vớt mỡ cho vào rổ.
“Mua bao nhiêu thì đặt, thằng N sẽ cho người chở đến tận nơi. Cứ từ 3 - 5h sáng là nó cho người đi giao hàng. Nhà tôi thì nấu ít, ai mua phải đến tận nơi”, bà T cho biết. Chúng tôi ngỏ ý muốn được đi xem chỗ nấu, chất lượng hàng thế nào để mua. Ánh mắt dò xét, bà T xua tay, không việc gì phải xem, các chú cứ mua loại nào thì tôi bán cho loại ấy. “Thôi không nói nữa, mà các chú hỏi nhiều thế, hay là không phải đến mua mỡ”, người phụ nữ đứng cạnh bà T tiếp lời. Biết rằng, hỏi thêm cũng chẳng ích gì, lấy lí do để nghiên cứu lại giá cả rồi quay lại sau, chúng tôi rút.
