Chùa Phnom Pi Lơ nằm ẩn dật nơi một góc hoang vu của ngọn núi Nam Quy (thuộc ấp Phnom Pi, xã Châu Lăng, huyện Tri Tôn, An Giang). Đó là nơi trú ngụ, trì niệm Phật pháp của ngài hòa thượng Châu Sôm.
Theo lời truyền miệng của cư dân địa phương thì hòa thượng Châu Sôm đã luyện được một số phép thuật bí ẩn có thể "di sơn, phá thạch".
Kim quan Phật vẫn còn tại thế
Suốt 70 năm hành đạo, hòa thượng đã cứu hàng ngàn nạn nhân của rắn độc. Năm 2005, hòa thượng viên tịch ở tuổi 85 trong niềm thương tiếc của cư dân địa phương. Hiện nay, một số tỳ kheo ở khắp đất nước Campuchia vẫn sang Việt Nam, đến chùa Phnum Pi Lơ học đạo, luyện kinh. Cũng may, truyền nhân của hòa thượng Châu Sôm đã kịp học được phép trị rắn. Đó là sư cả Châu Kim Sa.
Sa Di Keo (bên trái) tu ở một ngôi chùa ở Pnong Penh sang Phnum Pi Lơ học đạo.
Rời tỉnh lộ 995B tôi đi vào con đường trải nhựa sạch sẽ của ấp An Thuận bỏ qua 2 ngôi chùa Pnom Pi Đầu, Pnom Pi Giữa rồi tiếp tục đi sâu lên núi Phnom Pi Lơ thuộc ấp Phnom Pi mới đến được ngôi chùa nhiều huyền tích này. Sau này, tôi mới biết "Phnom Pi" là cách đọc phiên âm tên núi Nam Quy của người Khơ mer bản xứ. "Phnom Phi Lơ" là Nam Quy trên, có nghĩa là trên đỉnh Nam Quy. Người miền Nam nói ngọng từ "Nam Quy" thành Nam Vy, có người gọi là núi Nam Di.
Ngôi chùa Phnom Phi Lơ cổ kính nằm giữa một cánh đồng lúa mênh mông và bạt ngàn rừng nhấp nhô thuộc mép phía bắc cụm Thiên Cẩm Sơn, tức núi Cấm huyền bí. Những hàng dừa lão, những tán cây đại thụ, những mái ngói cong vút, những đỉnh tháp nhọn đóng đầy rêu cũ và tiếng chuông ngân vang khiến tôi có cảm giác mình đang bước vào cõi hư không huyền ảo.
Khi biết tôi tìm hiểu về thuật trị rắn của chùa, một người đàn ông trạc 60 tuổi vui vẻ dẫn tôi bước sang hậu liêu. Vài phút sau, một vị sư trạc 20 tuổi mặc Phật y xuất hiện. Hóa ra, trụ trì ngôi chùa cổ kính này là một vị sư còn rất trẻ.
Sau vài chung trà sơ giao, sư Châu Kim Sa cho biết, ngôi chùa này là của dòng tộc do sư cố xây dựng hàng trăm năm. Hòa thượng Châu Sôm chính là ông ngoại của sư Châu Kim Sa. Trước khi viên tịch, hòa thượng Châu Sôm có ý định truyền y bát cho sư Châu Kim Sa. Nhưng lúc đó, Châu Kim Sa còn quá nhỏ nên tạm thời sư Châu Sóc Kol (là anh ruột của Châu Kim Sa) nhận lãnh. Năm Châu Kim Sa đủ 18 tuổi, sư Châu Kim Sa mới nhận y bát lại từ tay Châu Sóc Kol.
Sư Châu Kim Sa kể, thuở mới khai hoang lập chùa, nơi đây là rừng già, non thẳm, rắn rất nhiều. Vùng núi Nam Quy này giống như vương quốc rắn, mỗi sáng thức giấc người ta vẫn thấy từng chùm rắn treo lủng lẳng trên xà nhà. Hiện giờ, vùng núi Nam Quy vẫn là nơi có mật độ rắn nhiều nhất khu vực Thất Sơn.
Vốn theo phái mật tông truyền thừa, sư Châu Sôm thuộc rất nhiều bài chú Phật trị bệnh, trong đó có phép giải độc rắn. Tuy nhiên, để các phép trị bệnh, giải độc rắn hiệu quả hơn thì cần phải có ngải phụ trợ. Nghe tin cách chùa một vạt rừng có một pháp sư Pàli nuôi ngải tên Tà Huol, sư Châu Sôm tìm đến thỉnh ngải và học thêm thuật trị bệnh.
Sư Châu Kim Sa và 2 mẫu ngải pti puok.
Khoảng năm 1960, sư Châu Sôm đem những "ông ngải" về trồng thành một vườn thuốc rồi bắt đầu trị bệnh miễn phí cho dân làng. Lạ kỳ là những chứng nhiễm độc rắn, "phép" của sư Châu Sôm hiệu nghiệm tức khắc. Bệnh nhân bị rắn cắn hôn mê, chỉ cần sư đọc chú, niệm phép rồi đắp ngải khoảng 5 phút sau là có thể tự đi về nhà.
Những chứng bệnh về xương khớp, cảm mạo, sư cũng dùng phép thuật và ngải điều trị dứt căn. Từ ngày có ngải trong chùa, rắn không dám bén mảng đến mà chỉ bò lòng vòng ngoài rào. Khi sư có việc ra khỏi chùa, chú rắn nào gặp hơi sư đều lơ ngơ như bị phép không chế.
Tiếng lành đồn xa, dân làng bị bệnh đều đến chùa trị bệnh. Thuở đó, đường sá cách trở, chiến tranh liên miên, nên ngôi chùa gần như trở thành bệnh viện của dân quanh vùng. Trong số bệnh nhân của chùa, có không ít cán bộ cách mạng của ta hoạt động ở khu vực đó, nếu bị thương do đạn, sư cũng dùng phép và ngải điều trị. Điều đặc biệt là sư không cần giải phẫu lấy đầu đạn, mảnh đạn mà chỉ cần rửa sạch vết thương rồi dùng ngải cầm máu. Dù vậy, vết thương rất mau lành. Rất nhiều cán bộ lãnh đạo của tỉnh An Giang đã từng được sư cứu chữa thời chiến tranh xác nhận điều đó.
Những người dân quanh vùng tôn sư Châu Sôm là Phật sống. Năm 2005, sư viên tịch trong niềm thương tiếc của dân làng. Họ không hỏa táng ông theo phong tục Khơ mer mà tẩm ướp nhục thể rồi cho vào kim quan, quàn tại chùa cho đến ngày nay.
Ngải rắn: Dược liệu quí
Sư Châu Kim Sa tiếc nuối: "Khi sư ông viên tịch, tôi còn quá nhỏ để thu nạp hết kiến thức trị bệnh của ông. Tôi chỉ học được vài phép trị bệnh thông thường và rắn cắn. Hồi đó, vườn ngải của sư ông bị kẻ xấu lấy trộm hết. Sư ông phải đem ngải vào rừng sâu trồng. Vậy mà cũng bị kẻ trộm nhổ sạch. May mà còn giữ được ngải rắn". Hiện nay, gian sa la của chùa vẫn là nơi cấp cứu những người quanh vùng bị nhiễm độc rắn.
Chỉ tính riêng trong năm nay, sư Châu Kim Sa đã cứu sống gần 100 người bị rắn độc cắn trong tình trạng thập tử nhất sinh. Trong đó có rất nhiều loại nọc rắn cực độc như hổ chúa, lục đuôi đó. Chỉ duy nhất 1 trường hợp đến quá muộn, vừa đến nơi đã chết. Năm 2011, ông Đỗ Văn Thạnh, tiểu thương thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên - An Giang, từng được cứu sống khi tính mạng đã treo đầu sợi tóc do rắn độc cắn.
Hôm đó, khi mở cửa dọn hàng ra bán thì bất ngờ một con rắn núp trong góc mổ vào tay. Tưởng rắn thông thường, ông không quan tâm đến vết cắn. Khoảng một giờ sau, ông thấy choáng váng, toàn thân tím tái rồi lăn ra đất sùi bọt mép. Người nhà hoảng hốt chở ông đến chùa nhờ sư Châu Kim Sa chữa trị. Sư Châu Kim Sa giã ngải vắt nước cho vào miệng nạn nhân rồi lấy xác ngải đắp vết thương. Khoảng 15 phút sau, ông Thạnh hồi tỉnh. Nửa giờ sau, ông ngồi dậy được và tự lái xe chở người thân về nhà.
Ông Chau An được đưa đến chùa trong trạng thái máu miệng trào ra, đồng tử giãn, xuất huyết lỗ chân, toàn thân ông tím tái, nhịp tim chậm, hơi thở đứt quãng, vết cắn khiến chân sưng to gấp 5 lần. Sau khi được uống và đắp ngải 5 phút, ông Chau An tỉnh dậy và trò chuyện được, chân không còn sưng nữa.
Sư Châu Kim Sa diễn giải: "Bí quyết huyền thuật đều nằm trong củ ngải pti puok. Để trị nọc rắn, tôi phải có đủ các vị thuốc tươi gồm: Trái trút, thuốc lá sợi, củ môn nước, ngải pti puok, rượu trắng và phèn chua".
Trước khi cấp cứu, sư phải kiểm tra vết thương để nhận biết nạn nhân bị nhiễm độc từ loại rắn nào. Căn cứ vào loại rắn, sư sẽ gia giảm liều thuốc này và gia tăng liều thuốc kia. Là một nhà sư thì khi làm điều gì cũng phải đọc kinh chú.
Đặc biệt, củ ngải pti puok không chỉ giải được nọc rắn mà nó còn có khả năng xua đuổi hoặc hớp hồn một số loại rắn. Khi ngửi phải mùi ngải này, rắn bị "say thuốc" trở nên lờ đờ. Vì thế, những người đi rừng già thường dùng ngải đập dập lấy nước xoa vào người để xua rắn. Ngoài ra họ còn ngậm một lóng ngải sẵn trong miệng, thỉnh thoảng cắn giập một mẩu nhỏ nuốt vào bụng nhằm hóa giải hơi độc vô tình hít phải. Pti puok chính là thứ mà dân gian nhắc đến trong ngạn ngữ: "Ngậm ngải tìm trầm".
Về huyền thoại "trò chuyện với rắn" và "mời rắn về chịu tội", sư Châu Kim Sa cười: "Nếu biết cách huýt gió, ai cũng có thể trò chuyện với rắn. Nhưng chắc chắn là không thể hiểu rắn nói gì. Khi nghe huýt gió đúng tần số, rắn sẽ mò đến. Tất nhiên, đó không phải là con rắn đã cắn người. Đến nơi, rắn hít phải mùi ngải nằm chịu trận".
Có thể ngải pti puok là một loại dược liệu quí đã bị các nhà đông y quên lãng. Tính khả dụng giải độc rắn của ngải pti puok cần được các nhà nghiên cứu dược liệu lưu tâm, bảo tồn.
Điều kỳ diệu không đến từ niệm chú
Sư Châu Kim Sa thật thà cho biết: "Nếu chỉ đọc chú, niệm thì không cứu bệnh nhân được mà phải kết hợp với ngải. Ngải là loại thuốc cứu người". Rồi sư ra góc chùa nhổ 2 củ ngải đem vào cho chúng tôi xem. Củ ngải có hình dáng như củ nghệ nhưng không có màu vàng. Khi đập dập, củ toát ra một mùi thơm thoang thoảng.
Sư Châu Kim Sa gọi đó là ngải pti puok. Ngải này nảy mầm và xanh tốt vào mùa mưa. Khi vừa cuối mùa mưa, ngải trụi lá nhưng những củ ngải nằm dưới đất vẫn tươi tốt để đến mùa mưa năm sau lại nảy mầm xanh lá.
