Phình động mạch chủ là gì?
Phình động mạch chủ là căn bệnh xảy ra khi động mạch bị yếu, giãn ra, phình to. Khối phình này tăng dần kích thước theo thời gian, gây chèn ép và làm tổn thương các mạch máu, dây thần kinh ở vùng xung quanh, gây tinh trạng rối loạn tưới máu khu vực.
Khi động mạch chủ bị phình, các cục huyết khối sẽ hình thành trong túi phình gây tắc nghẽn mạch làm tổn thương các cơ quan hoặc gây đột quỵ. Khi khối phình bị vỡ sẽ gây xuất huyết ồ ạt.
Vỡ phình động mạch chủ là biến chứng rất nặng, tỷ lệ tử vong lên đến 82%.
Bệnh phình động mạch chủ là căn bệnh tiến triển âm thầm không có triệu chứng gì trong nhiều năm nhưng lại có thể gây vỡ động mạch chủ bất cứ lúc nào.
Sự nguy hiểm của bệnh phình động mạch chủ phụ thuộc vào độ phình của động mạch chủ, phình càng cao thì nguy cơ vỡ càng cao.
Con số mà các nhà khoa học đưa ra cụ thể đường kính túi phình nhỏ hơn 5cm thì nguy cơ vỡ mỗi năm ước tính nhỏ hơn 3% nhưng nếu lớn hơn 7cm thì nguy cơ vỡ mỗi năm sẽ tăng lên 20 - 40%.
Vị trí phình động mạch chủ cũng quyết định cấp độ của sự nguy hiểm.
Ví dụ, phình động mạch chủ bụng khi gặp biến chứng là vỡ túi phình thì tỷ lệ tử vong lên đến 85%. Phình động mạch chủ ngực là bệnh lý rất nặng, khi gặp biến chứng vỡ phình gây ra mất máu cấp thì tỷ lệ tử vong lên đến 100%.
Tử vong do vỡ phình động mạch chủ được coi là một trong 15 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các căn bệnh nguy hiểm gây tử vong cao trên thế giới.
Hình ảnh phình động mạch chủ bụng.
Những dấu hiệu của bệnh phình động mạch chủ:
Phình động mạch chủ là căn bệnh diễn tiến âm thầm trong nhiều năm và thường không có biểu hiện gì, hoặc ngay cả khi có những dấu hiệu báo động thì cũng bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy cơ thể mình xuất hiện một số triệu chứng sau thì nên lưu tâm:
- Cảm thấy đoạn mạch ở bụng to ra và có nhịp đập giống như nhịp đập của tim.
- Các cơn đau xuất hiện đột ngột ở vùng bụng hoặc ở dưới lưng. Nếu có triệu chứng này xảy ra, cần kiểm tra ngay vì có thể túi phình sắp vỡ.
- Trường hợp hiếm gặp hơn là có thể cảm thấy đau nhức, tím tái ở các ngón chân hoặc bàn chân vì nhữn mảnh vỡ từ túi phình gây tắc mạch máu nhỏ ở bàn chân và các ngón chân. Nếu trường hợp này xảy ra không được điều trị kịp thời có thể gây mất chi.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây bệnh:
Cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn không thể chắc chắn về nguyên nhân gây ra căn bệnh phình động mạch chủ.
Tuy nhiên, theo họ, động mạch chủ bị viêm có thể gây ra phình động mạch chủ. Những sưng viêm này có thể gắn liền với xơ vữa động mạch hoặc những yếu tố nguy cơ góp phần gây xơ vữa động mạch.
Bên cạnh chứng xơ vữa động mạch, những yếu tố sau đây có thể là nguy nhân gây gia tăng nguy cơ phình động mạch chủ:
- Nam giới trên 60 tuổi.
- Tiền sử gia đình có người thân trực hệ bị hình động mạch chủ (ví dụ mẹ hoặc anh em trai)
- Bị bệnh cao huyết áp.
- Có hút thuốc.
Lưu ý: Khi cảm thấy đột ngột chóng mặt, mệt lả trong người, thậm chí mất ý thức thì có thể túi phình đã bị vỡ. Trường hợp này nên được cấp cứu ngay lập tức vì nó cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng.
