Cách phòng tránh bệnh điều cơ bản là phải tăng cường sức khỏe( nhân cường tật nhược) . thứ 2 là phải phát hiên sớm, chữa bệnh khi chưa thành bệnh. Người xưa có cách phát hiện sớm bệnh tật rất đơn giản như sau:
- Người ta quan tâm tới tam khiếu ( tức là 3 lỗ hổng từ cơ thể ra ngoài). Cơ thể chúng ta có cửu khiếu( tức là 9 lỗ hổng tiếp xúc với môi trường: hai mắt, hai mũi, hai lỗ tai, miệng, đường đi tiểu và đường đi đại tiện).
Là thầy thuốc thì phải quan tâm đến cả cửu khiếu để chuẩn đoán và điều trị, còn chúng ta chỉ cần quan tâm đến tam khiếu quan trọng đó là: lỗ miệng, lỗ đi tiểu, lỗ đi đại tiện.
- Khi thấy hơi thở nóng, có mùi hôi bất thường , rộp lở miệng lưỡi là biết rằng dạ dày và phổi đang rất nóng. Nếu như không giải quyết cái nóng ấy thì phổi và dạ dày sẽ bị viêm nhiễm trùng.
Đông y nói rằng: “Thực tích sinh nhiệt, nhiệt tích sinh trùng” có nghĩa là Khi chuyển hóa không lưu thông thì sinh ra nhiệt trong cơ thể.
Khi cơ thể nhiệt thì tạo nên môi trường thích hợp với vi trùng và khi ấy nó sẽ cư ngụ và sinh sôi nảy nở làm viêm loét từng phần cơ thể chúng ta.
Giống như chúng ta mua thịt về nếu để trong tủ lạnh thì không vấn đề gì nhưng để ngoài môi trường nóng ẩm thì vài giờ là vi trùng xâm nhập làm ôi thiu.
Trường hợp trên khi phát hiện nóng dạ dày và nóng phổi chỉ cần dung thực phẩm mát làm đồ ăn hoặc nước uống là giải nhiệt được. Chẳng hạn uống nước bột sắn, uống lá đậu ván, lá rau má, hoặc dung đậu phụ trần qua nước sôi rồi chấm đường ăn….
Khi thấy chân răng chảy máu, răng lung lay là biểu hiện thận nóng. Muốn thận khỏi nóng thì chỉ cần uống nước sắc rễ có chanh hoặc nước râu ngô hoặc nước rau má sống kịp thời là có thể thanh nhiệt.
- Khi thấy lỗ đi tiểu bất thường( tiếu rắt, tiểu buốt, tiểu nước vàng đục…là biểu hiện thận và bang quang tích nhiệt. Cũng phải thanh nhiệt ngay.
- Khi thấy lỗ đại tiện nóng rát , táo bón, đại tiện nhiều lần tỏng ngày, đại tiện không thông thì đó là do đại tràng nhiệt. Cũng phải thanh nhiệt ngay và dung những đồ ăn thích hợp để khỏi táo bón( đồ ăn chống táo bón gồm: đu đủ, chuối, mít, sầu riêng, măng, rau xanh…)
Để ý phòng và chữa bênh sớm như trên thì không chỉ phòng ngừa bệnh về đường hô hấp mà còn phòng ngừa được nhiều bệnh khác.