1. Hạt vải - vị thuốc lâu đời:
Vải là thứ quả sớm nổi tiếng trong lịch sử, công dụng làm thuốc của nó cũng được nhiều người biết đến.
Tuy nhiên, ngày nay, người ta chỉ biết đến giá trị của cùi vải mà không biết rằng hạt vải là một vị thuốc được sử dụng trong Đông y từ rất lâu đời. Ngay từ năm 1116, cuốn "Bản thảo diễn nghĩa" của danh y Khấu Tông Thích đã ghi chép về công dụng chữa bệnh của hạt vải.
Hạt vải khi dùng làm thuốc được gọi dưới cái tên lệ chi hạch, được xếp vào loại thuốc lý khí tức là dùng để chữa trị các loại bệnh liên quan đến chức năng của khí.
Theo Đông y, lệ chi hạch (hạt vải) có vị cam sáp (ngọt chát), tính ôn (ấm), vô độc (không độc); Quy kinh vào 3 kinh can, vị và thận. Có tác dụng hành khí tán kết, tán hàn chỉ thống.
Chủ yếu dùng để chữa “sán khí thống” (thoát vị, đau) do hàn ngưng khí trệ, tinh hoàn sưng đau, đau dạ dày thể can vị bất hòa, thống kinh và sản hậu đau bụng do can uất khí trệ, huyết ứ.
Theo GS Đỗ Tất Lợi, lệ chi hạch có vị ngọt, chát tính ôn, không có độc. Có tác dụng tán hàn, thấp kết khí, là thuốc chữa âm nang sưng đau (thoát vị). Còn dùng để chữa ỉa chảy ở trẻ em. Ngày dùng từ 4 đến 8g dưới dạng bột hay sắc uống.
2. Công dụng mới được phát hiện: Dùng để trị bệnh tiểu đường
Tuy nhiên, giá trị lớn nhất của lệ chi hạch được ghi nhận là trong điều trị bệnh tiểu đường.
Ngay khi tiến hành nghiên cứu trên động vật thí nghiệm, người ta đã nhận thấy, khi tiêm những hoạt chất từ hạt vải cho chuột nhắt có tác dụng giảm đường huyết và làm cho lượng glycogen ở gan giảm rõ ràng.
Kết quả nghiên cứu lâm sàng đã chứng thực hạt vải có tác dụng cải thiện quá trình chuyển hóa đường, bởi vậy nó có tác dụng phòng và điều trị bệnh tiểu đường, phòng các biến chứng thận ở người mắc bệnh tiểu đường.
Cơ chế tác động đối với đường huyết của hạt vải tương tự như tác dụng của biguanide.
Trên tờ “Liêu Ninh trung y tạp chí” công bố thử nghiệm dùng hạt vải sấy khô, tán mịn cho các bệnh nhân tiểu đường type 2 trên 40 tuổi sử dụng, ngày uống 3 lần trước bữa ăn, mỗi lần 10g cho thấy kết quả rất khả quan. Trong quá trình điều trị không phát sinh tác dụng phụ.
Trên tờ Sức khỏe và đời sống, lương y Huyên Thảo xác nhận rằng bài thuốc chữa tiểu đường từ hạt vải được các tạp chí có uy tín ở Trung Quốc như "Trung y tạp chí", "Bắc Kinh trung y", "Trung thành dược" đánh giá rất cao.
Cũng theo những tài liệu nói trên, tỉ lệ chữa khỏi bệnh tiểu đường do bài thuốc từ hạt vải đem lại đạt trung bình 83% trong quá trình điều trị và hấu như rất an toàn không phát sinh tác dụng phụ nào cả.
Cách dùng hạt vải để chữa tiểu đường như sau:
- Hạt vải phơi khô, thái nhỏ, sắc lấy nước, đun nhỏ lửa cho nước cạn dần đến lúc có thể cô lại thành cao. Chế thành viên, mỗi viên 0.3g.
Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 4 - 6 viên; Liên tục 3 tháng (một liệu trình).
- Hạt vải đem sấy khô, tán mịn. Bảo quản trong lọ kín để dùng dần. Mỗi lần uống 10g, ngày 3 lần. Uống liên tục trong 3 tháng (một liệu trình).
