Rau cải cúc (hay còn được gọi là cải tần ô, rau cúc,...) là cây thảo sống hàng năm, lá ôm vào thân, xẻ lông chim hai lần. Rau cải cúc giàu dinh dưỡng, chứa 1,85% protid 2,57% glucid, 0,43% lipid và còn có nhiều vitamin A, B, C…
Theo quan niệm Đông y, cải cúc có vị ngọt nhạt, hơi đắng, the, mùi thơm, tính mát, được xem như một loại rau giúp khai vị làm ăn ngon, giúp tiêu hoá, trừ đờm, tán phong nhiệt...
Cải cúc thường được sử dụng cho các chứng như: ho lâu ngày, ăn kém tiêu, viêm họng, viêm phế quản…
Khi sử dụng cải cúc trị bệnh, người ta thường dùng lá tươi, hoặc đã phơi khô trong mát (âm can) không phơi nắng (làm mất tinh dầu thơm).
Những bài thuốc chữa bệnh từ rau cải cúc:
Giải cảm
Lấy rau cải cúc tươi 150g, rửa sạch cho ráo nước sau đó cho vào bát to, đổ cháo đang sôi lên trên để 5-10 phút cho đỡ nóng thì trộn rau lên ăn, ngày ăn 2-3 lần. Bài thuốc này giúp giải cảm rất nhanh và hiệu quả.
Chữa ho ở trẻ em
Lá cải cúc 6g thái nhỏ, thêm ít mật ong hấp cách thủy cho ra nước để uống trong ngày.
Chữa chứng ho dai dẳng ở người lớn do lạnh
Rau cải cúc 100 – 150g, phổi lợn 200g thái thành miếng, dùng nấu thành canh ăn cả cái lẫn nước cùng bữa cơm, ăn trong 3 – 4 ngày là 1 liệu trình.
Trị đau đầu kinh niên
Cải cúc là món ăn - vị thuốc không thể thiếu với những người bị mắc bệnh đau đầu kinh niên.
Lấy một ít cải cúc đem nấu lấy nước, mỗi ngày dùng độ 30g. Bên ngoài thì dùng lá cải cúc hơ nóng chườm đắp lên đỉnh đầu và hai bên thái dương vào buổi tối trước khi đi ngủ (hoặc mỗi khi thấy nhức đầu).
Chọn những cây cải cúc già, phơi khô cả rễ để dùng dần trong những mùa không có cải cúc.
Hạ huyết áp
Rau cải cúc có tính mát, vị tê, không độc có tác dụng hòa tỳ vị, an tâm khí, lợi tiểu, tiêu đờm… Cải cúc tốt cho các bệnh tăng huyết áp.
Trong cải cúc có chứa những chất kiềm mật có tác dụng hạ huyết áp, bổ não, những chất xơ thô tốt cho tiêu hóa, thông tiện và giảm cholesterol.
Chữa tiêu chảy
Cải cúc có thể chữa được bệnh tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng rất hữu hiệu. Lấy 200g cải cúc nấu canh ăn để giúp làm ôn ấm tỳ vị. Ăn liên tục 3 – 5 ngày.
Trị hoa mắt, chóng mặt
Dùng 200g cải cúc, một con cá diếc độ 1/2 kg, một ít rượu, dầu ăn, và các gia vị vừa đủ.
Làm sạch cá diếc, bỏ vảy, rán vàng, rồi cho rượu vào đảo qua, cho gừng, nước vào tiếp, nấu với lửa nhỏ cho cá chín thì cho cải cúc vào và nấu đến sôi lại, nêm nếm gia vị.
Làm trong liệu trình 10 ngày, tác dụng chữa bệnh rất hiệu quả.
Trị đau mắt
Lấy 1 nắm rau cải cúc thái nhỏ nấu với một con cá diếc to khoảng 3 ngón tay người lớn để ăn. Ngoài dùng lá rau cải cúc rửa sạch, hơ nóng chườm lên mắt (hoặc cho vào vải mỏng chườm).