Hỏi:
Tôi đã có gia đình, năm nay 34 tuổi, chỉ làm việc văn phòng. Trong cuộc sống tôi không gặp biến cố gì kinh khủng cũng không bị ai đe dọa, khủng bố tinh thần.
Trong 3 năm nay tôi gặp những cơn mất ngủ triền miên vì cứ nhắm mắt lại là gặp ác mộng với những cảnh rất đáng sợ như đánh nhau, gặp ma quỷ, sẩy chân ngã… theo trình tự như một câu chuyện.
Tôi không hiểu được nguyên nhân vì sao tôi lại thường nằm mơ thấy ác mộng như vậy? Xin được hỏi như thế có phải là tôi mắc bệnh gì không? Làm gì để chữa trị mất ngủ và những cơn ác mộng đó?
(Thúy Lan, Thạch Thất, Hà Nội)
Đáp:
Giấc ngủ bình thường ở người lớn kéo dài trung bình khoảng 8 giờ, trải qua hai trạng thái chính:
- Trạng thái đầu tiên là giấc ngủ thường (còn gọi là giấc ngủ chậm, hoặc giấc ngủ không động mắt).
- Trạng thái thứ hai là giấc ngủ đảo ngược (còn gọi là giấc ngủ nhanh, giấc ngủ có động mắt) chiếm khoảng 25% thời gian ngủ, đặc trưng bởi các cử động nhanh và thành từng đợt của nhãn cầu.
Ngoài ra, trong giấc ngủ đảo ngược còn có hiện tượng mất trương lực cơ, giật cơ nhẹ ở ngón chân ngón tay, nhịp thở và nhịp tim không đều, những hiện tượng trên có liên quan đến những giấc mơ chỉ xảy ra trong trạng thái ngủ này.
Giấc ngủ thường và giấc ngủ đảo ngược nối tiếp nhau trong đêm tạo thành nhiều chu kỳ, mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 2 giờ và bao giờ cũng khởi đầu bằng giấc ngủ thường.
Những nguyên nhân của việc nằm mơ thấy ác mộng:
Nằm mơ thấy ác mộng là một biểu hiện của rối loạn giấc ngủ đảo ngược, ở người trẻ tuổi nằm mơ thấy ác mộng đa phần là yếu tố tâm lý, thường là ban ngày bị ám ảnh, lo lắng, sợ hãi một điều gì đó thì ban đêm hay gặp ác mộng.
Mặt khác, phòng ngủ ngột ngạt thiếu không khí, nằm gối đầu quá cao, khi ngủ để tay hoặc vật nặng (chăn, gối) đè lên cổ, ngực đặc biệt là vùng trước tim sẽ làm ảnh hưởng đến hô hấp và cung cấp máu cho não.
Điều này cũng có thể gây cơn ác mộng (thường là mơ thấy bị bóp cổ, bị đuối nước…)
Do đó phải hạn chế hoặc loại trừ những yếu tố dễ gây ác mộng kể trên sẽ tránh gặp ác mộng khi ngủ.
Cụ thể là ban ngày phải tránh tâm lý lo âu, căn thẳng, không nên xem những truyện phim bạo lực, rùng rợn, khi ngủ không gối đầu cao, phòng ngủ thoáng khí, không đè tay hoặc vật nặng lên cổ, ngực.
- Một nguyên nhân của việc nằm mơ thấy ác mộng là do không đủ mệt. Trường hợp này, hay gặp ở dân làm công việc bàn giấy, thường có một giấc ngủ không tốt.
Người ta đi nằm do mỏi hơn là do buồn ngủ và thường ngủ không tốt mặc dù rất muốn ngủ.
Cách chữa? Hãy làm cho mình mệt hơn bằng thể thao hoặc bằng hoạt động phụ và đi ngủ muộn. Đừng cho rằng mình mất ngủ mà hãy tận dụng khi mình hơi buồn ngủ.
- Nằm mơ thấy ác mộng cũng có thể là do căng thẳng tinh thần thường xuyên. Vì tập trung vào việc gì quá nhiều, hoặc có những chuyện chưa giải quyết được, nên mặc dù mệt, tinh thần vẫn giữ một độ hưng phấn nhất định nên giấc ngủ dễ bị triệt tiêu.
Ngay trong trường hợp này, thuốc ngủ cũng chưa phải là cách giải quyết tốt nhất. Tuy nhiên ban đêm người ta vẫn dùng thuốc để tạo ra giấc ngủ tạm thời.
Ban ngày cũng cần thuốc an thần để chịu đựng những khó khăn, nhưng tốt hơn hết là: để giữ được thăng bằng, tạo giấc ngủ, phải giải quyết tận gốc nguyên nhân gây mất ngủ, nguyên nhân đó có thể là do gia đình, xã hội, nghề nghiệp, tình cảm…
