Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nắng nóng khắc nghiệt, hạn hán đã và đang tác động nghiêm trọng đến các hồ thủy điện trên cả nước, phần lớn các hồ thủy điện đã tiệm cận mực nước chết hoặc dưới mực nước chết, ảnh hưởng lớn đến việc phát điện cũng như cung cấp nước cho hạ du. Những ngày này, tình trạng tuyến sông Đà qua địa bàn huyện Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ) nước cạn trơ đáy, hàng loạt con thuyền của người dân nằm bất động.
Theo ghi nhận của PV, tại khu vực cầu Đồng Quang (nối liền Hà Nội và Phú Thọ), mực nước sông Đà thấp hơn nhiều so với vạch mực nước dâng bình thường như những ngày trước đó.
Cột trụ của cầu Đồng Quang hở trắng chân, mặt nước cách hàng chục mét so với mặt cầu. Theo như người dân tại hai bên bờ sông chia sẻ, đây không phải là lần đầu tiên sông Đà cạn nước. Trong khoảng gần 1 tháng trở lại, sông Đà cạn sâu đạt mức kỷ lục chưa từng có.
Hàng loạt con tàu nằm bất động trong nhiều ngày qua. Việc mực nước sông Đà đoạn cầu Đồng Quang xuống thấp khiến hoạt động giao thông vận tải đường thủy tê liệt. Ngoài ra, nước sông Đà cạn cũng ảnh hưởng lớn đến việc vận hành, cung cấp điện và đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân.
Lòng sông Đà nhiều đoạn rộng 700 m, tuy nhiên hiện nay dòng chảy chỉ còn duy trì khoảng 50 m. Lòng sông cạn trơ đáy, lác đác chỉ còn một số dòng chảy rất nhỏ.
Việc nước sông Đà rút, cạn trơ đáy làm ảnh hưởng nặng nề đến những người nuôi cá bé cũng như nghề nông nghiệp. Nhiều năm nay, nuôi cá lồng đã trở thành sinh kế, là hướng phát triển kinh tế chính cho người dân các xã ven sông. Tuy nhiên, trước tình trạng sông Đà cạn kỷ lục như năm nay, các chủ lồng cá tại xã Đoan Hạ (huyện Thanh Thuỷ, Phú Thọ) gặp rất nhiều khó khăn. Để ứng phó với tình trạng nước sông Đà cạn trơ đáy như hiện tại, người dân phải di chuyển liên tục các lồng cá đến điểm có nước.
Anh Hoàng Văn Cường (chủ lồng cá Cường Tuấn tại khu, xã Đoan Hạ, Thanh Thuỷ) cho biết, hiện tại nhà anh gần 20 chiếc lồng nuôi cá, chủ yếu là các loại cá như: Cá lăng, cá diêu hồng, cá trắm. Theo anh Cường, những năm trở lại đây, sông Đà đoạn qua khu vực này người dân nuôi cá lồng hình thành các bãi cát bồi. Khi sông cạn, việc khơi thông dòng chảy gặp rất nhiều khó khăn vì bị cát bồi lấp kín, cá rất dễ mắc cạn, người dân lo lắng không dám nuôi nhiều.
Đứng trước thiệt hại lớn về kinh tế do sông Đà cạn nước, anh Cường lau nước mắt chia sẻ: “Từ nhỏ đến lớn tôi chưa bao giờ thấy nước sông Đà chảy qua đoạn huyện Thanh Thuỷ lại cạn thế này. Mọi năm, nước sông Đà có rút nhưng không đến mức cạn trơ đáy. Là những hộ kinh doanh lồng cá, tôi không kịp trở tay khi nước rút nhanh quá. 4 ngày nay, vợ chồng tôi phải nhờ thêm hàng xóm để cắt lồng di chuyển lại khu có nước nhưng cũng không ăn thua. Cá giống và cá chuẩn bị bán ra thị trường đã bị sông Đà cướp hết.”
Theo anh Cường, tất cả vốn liếng vợ chồng anh đã dồn hết vào những lồng cá. Niềm vui những lứa cá chuẩn bị xuất lồng chưa đến, thì nước sông Đà đột ngột rút khiến 30 tấn cá của vợ chồng anh Cường chết sạch, thiệt hại khoảng gần 3 tỷ đồng. Những ngày này, vợ chồng anh Cường sống trong lo âu.“Mất hết rồi chú à, không biết khi nào tôi mới có thể hoàn vốn”, anh Cường tâm sự.
Anh Cường cho hay, mấy ngày nay vợ chồng anh mất ăn mất ngủ, để giải quyết hàng tấn cá chết. “Vợ tôi có nhiệm vụ mang ra chợ bán, đắt rẻ gì bán hết. Có nhiều loại thì giảm giá một nửa; còn cá rô, diêu hồng… bán 10 nghìn/1kg. Hàng xóm thấy vậy cũng đến phụ thu cá chết và mua hỗ trợ”, anh Cường nói.
Ngồi ở góc hiên nhà nhìn ra lồng cá với vẻ mặt lo lắng, chị Nguyễn Thị Nga chỉ biết thốt lên. “Quá mệt mỏi và thất vọng. Đến giờ này vợ chồng tôi không còn cơ hội để nuôi cá lồng nữa rồi”, chị Nga gạt nước mắt cho biết, nếu nước rút vào ban ngày có thể xử lý kịp thời, đằng này nước rút vào ban đêm, không kịp trở tay.
Nhiều diện tích rau màu của người dân cũng bị ảnh hưởng do nắng nóng, thiếu nước. Ông Đoàn Hồng Tam (khu 11, xã Đoan Hạ, Thanh Thuỷ) cho biết, những ngày này người dân khu vực ở đây đã khoan rất nhiều giếng để phục vụ canh tác. Tuy nhiên, rất ít giếng có nước. “Có những giếng chúng tôi khoan hơn 20m mà vẫn không có giọt nước nào. Việc thiếu nước khiến chúng tôi canh tác rất khó, trồng cây nào héo khô cây đó. Chúng tôi bất lực, chỉ biết nhìn những cây hoa màu do mình bỏ công sức tiền bạc ra mà chết khô”.
Thời điểm nước sông Đà rút trơ đáy, rất đông người dân ra lòng sông kiếm vận may. Theo người dân cho biết, nhiều người cũng đã nhặt được rất nhiều đồ cổ quý hiếm, có giá trị.
Ông Thiều Minh Thế - Giám đốc Hợp tác xã cá lồng Sông Đà cho biết: "Với việc nước sông Đà cạn kỷ lục như hiện tại, nếu trong một tuần tiếp theo tình hình không cải thiện, hợp tác xã sẽ phải tính chuyện di chuyển tiếp toàn bộ gần 100 lồng cá".