Theo The Sun, một chiến dịch đã và đang được phát động để tôn vinh Job Maseko, anh hùng da đen người Nam Phi bị lãng quên trong Chiến tranh thế giới thứ 2.
Bất chấp những chiến công vang dội, sự cống hiến hết mình cho cuộc chiến chống Đức Quốc xã, Maseko vẫn không được nhận Huân chương Chữ thập Victoria - phần thưởng cao quý dành cho những quân nhân anh hùng. Đây là điều các nhà vận động ngày nay tuyên bố là “bất công”, “phân biệt chủng tộc”.
Chân dung người anh hùng Job Maseko
Maseko vốn là một thợ mỏ. Sau khi Chiến tranh thế giới thứ 2 nổ ra, Maseko gia nhập quân đội và trở thành hạ sĩ thuộc Quân đoàn Bản xứ Nam Phi đồn trú ở Tobruk, Libya, nơi đang bị Đức Quốc xã bao vây và liên tục oanh tạc dữ dội.
Tháng 6/1942, anh bị quân Đức và Ý bắt giữ và tra tấn sau khi Tobruk thất thủ. Quân Đức đã phân chia hàng nghìn tù binh chúng bắt được theo chủng tộc. Những người lính da trắng được chuyển đến các trại tù binh ở châu Âu, trong khi người da màu phải đi bộ qua sa mạc đến trại tù binh ở Ý, nơi họ trở thành lao động khổ sai.
Những tù binh da màu như Maseko bị ép lao động trong điều kiện khắc nghiệt nhưng ăn uống kham khổ. Khẩu phần ăn chỉ là chiếc bánh quy khô và cháo đầy mọt cùng với một chút nước chống chết khát mỗi ngày.
Thông thường, đối với binh lính phe Đồng minh, bị bắt giam trong nhà tù của Đức Quốc xã, đặc biệt là bị biến thành lao động khổ sai gần như đồng nghĩa với cái chết.
Thiếu tá Schroeder, chỉ huy trại tù binh nổi tiếng là kẻ rất tàn bạo. Các cai ngục cũng lấy việc đánh đập tù binh làm thú vui. Có lần, Maseko đã dũng cảm lên tiếng tố cáo tội ác của Schroeder và cai ngục trại tù binh với Thống chế Đức Quốc xã Erwin Rommel. Tuy nhiên, điều đó chỉ khiến anh bị biệt giam và phải hứng chịu thêm những đòn tra tấn khủng khiếp hơn.
Các tù binh như Maseko thường bị giao làm những việc nặng nhọc như bốc xếp hàng tiếp tế từ các tàu hàng Đức. Và người lính Nam Phi đã tận dụng điều này để lập nên kỳ tích - đánh chìm tàu Đức Quốc xã bằng bom tự chế.
Ông Bill Gillespie, ở Milverton, Somerset, một trong những nhà vận động cho người hùng da đen chia sẻ, Maseko đã bí mật tạo ra một quả bom từ lon sữa đặc bằng thiếc, thuốc súng rút ra từ một hộp đạn và một dây cháy chậm. Sau đó, anh đặt nó vào giữa các thùng nhiên liệu trong hầm chứa trên tàu hàng rồi châm ngòi.
“Anh ấy đã đốt dây cháy chậm, kích nổ quả bom rồi nhanh chân chạy trốn cùng những người bạn. Một vài giờ sau đó, một vụ nổ kinh hoàng đã nhấn chìm con tàu của Đức Quốc xã”, ông Bill cho biết.
Ông Bill Gillespie, nhà vận động tôn vinh người hùng Job Maseko bên bức ảnh chân dung của anh.
Theo Bill, hành động anh hùng của Maseko thậm chí còn đóng vai trò thúc đẩy chiến thắng quyết định của quân Đồng minh do Thống chế Bernard Law Montgomery của Anh chỉ huy 3 tháng sau đó”.
Về phần Maseko, sau vụ nổ tàu hàng của Đức Quốc xã, anh trốn thoát khỏi trại tù binh ở Ý và đi bộ xuyên sa mạc trong 3 tuần để đến được El Alamein, hội quân với lực lượng Đồng minh.
Với chiến công của mình, Maseko được đề xuất nhận Huân chương Chữ thập Victory, phần thưởng cao quý nhất của lực lượng vũ trang Anh. Tuy nhiên, cuối cùng, anh chỉ được trao Huân chương Quân đội Anh – danh hiệu thấp nhất vào thời điểm đó vì màu da và chính sách phân biệt chủng tộc.
Chưa hết, sau này Maseko còn bị giảm lương hưu vì màu da và phải sống trong cảnh nghèo khổ trước khi thiệt mạng vì bị tàu hỏa đâm vào năm 1952.
Ngày nay để vinh danh Maseko, thị trấn KwaThema gần Springs, Nam Phi có một trường tiểu học mang tên người hùng da đen này.