Ảnh minh họa
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá ngừ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong tháng 5/2024 với mức tăng 21% so với cùng kỳ. Tính lũy kế 5 tháng đầu năm 2024, mặt hàng cá ngừ đã mang về hơn 386 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ.
Trong đó các sản phẩm cá ngừ đóng hộp chứng kiến mức tăng 41%, cá ngừ chế biến khác tăng 12%, cá ngừ thịt/loin đông lạnh tăng 7%. Đáng chú ý cá ngừ tươi, đông lạnh và khô tăng gấp gần 3 lần so với cùng kỳ năm 2023.
Xuất khẩu cá ngừ sang hầu hết các thị trường đều tăng so với cùng kỳ năm 2023. Hai thị trường lớn nhất là Mỹ, châu Âu (chiếm lần lượt 37% và 23% trong tổng xuất cá ngừ 5 tháng đầu năm 2024) của Việt Nam và ghi nhận tăng trưởng 22% và 36% so với cùng kỳ năm 2023. Cũng trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ sang Israel, Nga và Hàn Quốc đang tăng mạnh nhất với mức tăng lần lượt là 55%, 70% và 76%...
Riêng trong tháng 5, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ và EU vẫn vẫn tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng đã chậm lại so với những tháng trước chỉ đạt lần lượt là 10% và 30% trong tháng này.
Tại thị trường EU, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sang một số thị trường chính trong tháng 5 đã chậm lại, như Đức tăng 22% và Hà Lan tăng 26%. Đáng chú ý, Italy là thị trường tăng nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam mạnh nhất trong tháng 5 với mức tăng 224% so với tháng 5/2023.
Năm 2023, cùng với khó khăn của nền kinh tế thế giới, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam chỉ mang về 845 triệu USD, giảm 17%. Ngay từ đầu năm, các doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đã nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong quý I/2024, các sản phẩm cá ngừ đã xuất được sang hơn 80 thị trường, trong khi năm ngoái là 70 thị trường.
VASEP đánh giá, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường châu Âu trong thời gian tới sẽ khó duy trì tốc độ tăng trưởng này khi hạn ngạch ưu đãi thuế quan đã được sử dụng hết.
Một trong những nút thắt của cá ngừ là vấn đề nguyên liệu. Trong cơ cấu giá trị xuất khẩu cá ngừ những năm gần đây, có tới hơn 50% giá trị được tạo ra từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu do khai thác trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu cho chế biến xuất khẩu và không ổn định. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp đang phản ánh khó làm giấy xác nhận nguyên liệu (S/C) nguồn nguyên liệu khai thác trong nước.
Có nhiều lý do khiến các doanh nghiệp mua nguyên liệu xong không được cấp S/C do một số vấn đề ở các khâu trước mà doanh nghiệp rất khó để biết rõ, như vấn đề xác nhận điều kiện an toàn thực phẩm tàu cá hay vấn đề tàu cá khai thác ở vùng biển không đúng quy định… Dù những tàu cá này vẫn được phép ra khơi khai thác bình thường, được kiểm tra và cho phép cập cảng bình thường.
Nếu những bất cập này được tháo gỡ, năm 2024 ngành cá ngừ Việt Nam sẽ có cơ hội quay lại mốc tỷ USD.
Không chỉ là mặt hàng xuất khẩu tỷ USD của Việt Nam kể từ năm 2022, cá ngừ còn được biết đến với tên gọi “siêu thực phẩm” khi có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe, giúp giảm các rối loạn tim mạch, kích thích tăng trưởng và phát triển, hạ huyết áp và mức cholesterol, và giúp giảm cân. Cá ngừ cũng có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng năng lượng, hỗ trợ chăm sóc da, tăng số lượng tế bào máu đỏ và ngăn ngừa ung thư.
