Sĩ quan xe tăng VN ở Nga: Nhiều niềm vui lớn

Những ngày học tập tại Liên Xô, các học viên quân sự Việt Nam luôn được sống trong tình cảm yêu thương, quý trọng của mọi người dân Xô Viết.

Về tình cảm của những con người Xô Viết dành cho người Việt Nam nói chung và các học viên quân sự Việt Nam nói riêng thì rất nhiều đài báo đã nhắc đến.

Có nhiều nguyên nhân để hình thành và bồi đắp cho tình cảm ấy nhưng có lẽ nguyên nhân chính là sự đồng cảm sâu sắc của những người anh em cùng chung lý tưởng, cùng chung hoàn cảnh phải đổ rất nhiều máu và nước mắt mới bảo vệ được Tổ Quốc thân yêu của mình...

Sự đồng cảm và tình thương yêu đó không chỉ có ở thế hệ những người đã từng đi qua chiến tranh mà còn được truyền tới những thế hệ kế tiếp. Bởi vậy, dù ở đâu, đi đâu, trên đường phố hay trên các phương tiện vận tải... các học viên quân sự Việt Nam, trong đó có những sĩ quan xe tăng chúng tôi, đều nhận được những cái nhìn thông cảm và sự giúp đỡ chí tình.

Từ các "Mama tổng quản" ở ký túc xá

Những người Nga mà các học viên sĩ quan người Việt Nam tại - Học viện Quân sự mang tên Nguyên soái Saposnikov được tiếp xúc nhiều nhất vì lý do công việc tất nhiên là vị cán bộ quản lý khối học viên Việt Nam và giáo viên chủ nhiệm lớp.

Song thực ra, những người gần gũi nhất và tiếp xúc nhiều nhất với học viên cả trong và ngoài giờ làm việc thì chính là các "Mama tổng quản"- cách họ gọi vui những bà mẹ Nga trực tại ký túc xá của họ.

Huấn luyện học viên xe tăng Nga.

Có lẽ đây là một nét riêng có ở Liên Xô thời đó. Không biết vì lý do gì mà công việc trực ở ký túc xá học viên nước ngoài hầu hết được giao cho các bà mẹ người Nga, những người đã về hưu đảm nhiệm. Với tuổi tác của mình, các bà thường được học viên gọi là "Mama - Mẹ" và khi vui vẻ là "Mama tổng quản".

Nhiệm vụ của các bà là thường trực, giữ vệ sinh chung, nhắc nhở mọi người chấp hành các quy định về trật tự nội vụ... Dưới bàn tay chăm sóc của các bà, hành lang và khu vực sinh hoạt chung trong căn nhà lúc nào cũng sạch như ly, như lau.

Vị trí làm việc của các bà ngay tại phòng sinh hoạt chung, đối diện với cửa ra vào nên không một hoạt động nào trong ký túc xá qua được mắt các bà.

Có thể dễ dàng nhận thấy một đặc điểm chung của các bà và có lẽ đặc điểm chung của những người Xô Viết lớn tuổi là có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, rất nguyên tắc, rất nghiêm khắc nhưng cũng tràn đầy tình thương yêu với những đứa con Việt Nam mà trong đó có nhiều đứa là thương binh khi đánh Mỹ.

Không chỉ thương yêu, các bà còn có sự thông cảm sâu sắc với họ. Biết học viên Việt Nam phụ cấp thấp, thường tự nấu ăn ở nhà nên mỗi khi các khóa trước ra trường về nước các bà lại nhặt nhạnh nồi niêu, bát đũa, dao thớt... rửa sạch, sấy khô và cất đi.

Khi khóa sau sang các bà giao lại cẩn thận, lại còn hướng dẫn về các cửa hàng và cách đi mua thực phẩm sao cho rẻ hơn và ngon hơn...

Cái ngăn kéo của các bà thì như một cái "túi càn khôn" có đủ các thứ mà học viên cần bất cứ khi nào. Từ cây kim, sợi chỉ, cái cúc đến cục tẩy, bao diêm, ngọn nến v.v... cái gì cũng có.

Sau rất nhiều khóa quản lý ký túc xá của học viên Việt Nam, các bà tâm tình: "Các con Việt Nam ngoan lắm, tốt lắm! Lúc nào cũng chấp hành nghiêm quy định của học viện, không say rượu, không làm ồn, không để mất vệ sinh, chỉ tập trung vào học... Các mẹ chỉ ghét mấy đứa nghiện thuốc, hay đóng cửa phòng hút thuốc thôi!".

Quả thật, với khí hậu lạnh lẽo của nước Nga, nhà ở thường phải làm rất kín. Độ ẩm không khí lại thấp, mùi khói thuốc ám vào chăn đệm rất khó chịu. Mỗi khi như vậy, các bà lại phải mở cửa phòng thông gió mấy tiếng đồng hồ mới hết.

Còn đối với các học viên Việt Nam, họ đã thật sự coi các bà như mẹ của mình. Họ luôn cố gắng để các mẹ không phải buồn vì mình. Mỗi khi có dịp họ lại tặng các bà một món quà nhỏ. Quà Việt Nam sang các bà thích nhất chỉ là lọ cao Con Hổ và mấy cái rổ tre xinh xinh mà thôi.

Đến các cháu thiếu nhi ở trại hè

Trong chương trình học tập của các học viên sĩ quan Việt Nam ở Nga có khá nhiều buổi học ngoại khóa. Đó thường là các buổi tham quan các Viện Bảo tàng, tham quan Triển lãm Kinh tế - Kỹ thuật (ВДНХ), xem biểu diễn nghệ thuật... với mục đích để các học viên hiểu sâu sắc thêm về đất nước và con người Xô Viết.

Một trong những lần tham quan để lại ấn tượng sâu sắc nhất với lớp học viên Xạ kích xe tăng ở đây là buổi đi tham quan Trại hè của thiếu niên một quận thuộc vùng Moscow.

Với tiềm năng kinh tế của một siêu cường, với nguồn phúc lợi xã hội phong phú và quan điểm cho rằng đầu tư cho nuôi dưỡng, giáo dục thiếu niên nhi đồng là khoản đầu tư thông minh nhất, có lợi nhất... các cháu thiếu nhi Liên Xô luôn được Nhà nước cũng như cộng đồng dành cho những gì tốt đẹp nhất.

Ở Liên Xô lúc đó, tất cả các trường học đều là trường công, được xây dựng rất khoa học và đẹp mắt trên những khu đất đẹp và rất rộng rãi, có đủ các sân chơi ngoài trời và nhà luyện tập đa năng... Học sinh đi học không phải đóng học phí, còn được bao ăn bữa trưa nếu học cả ngày.

Vào dịp nghỉ hè, học sinh còn được đi nghỉ ở các trại hè. Trại hè có nhiều cấp và thường được xây dựng ở gần biển hoặc trong rừng sâu, gần các hồ nước lớn.

Đi nghỉ ở trại hè, các em học sinh được tham gia sinh hoạt ăn ở dã ngoại, những kỳ huấn luyện kỹ năng sống và hoạt động thể dục thể thao... nhằm giáo dục một cách toàn diện cho các em. Mỗi đợt nghỉ đó thường kéo dài 1 đến 2 tuần.

Một ngày mùa Hè năm 1985, đoàn sĩ quan Việt Nam - học viên ở Học viện mang tên Nguyên soái Saposnikov được đến thăm một trại hè của thiếu nhi một quận phía bắc của Thủ đô Moscow. Trại nằm biệt lập trong một khu rừng rộng lớn, cạnh đó là một cái hồ rộng mênh mông. Không khí ở đó thật trong lành, mát mẻ. Sức chứa của khu trại đạt từ 150 đến 200 người.

Đoàn đại biểu quân sự cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam đặt vòng hoa tại Đồi chiến thắng ở Moscow. Ảnh: QĐND.

Sau khi tham quan một vòng cơ sở vật chất của khu trại và chứng kiến các hoạt động dã ngoại, Ban giám đốc trại mời đoàn đến giao lưu với các cháu thiếu nhi tại hội trường lớn.

Sau khi được nghe giới thiệu đây là các sĩ quan xe tăng Việt Nam mà rất nhiều người trong số này đã tham gia chiến đấu giải phóng miền Nam, giành độc lập, thống nhất cho đất nước Việt Nam thì các cháu thiếu nhi vỗ tay hoan nghênh kéo dài. Nhiều sĩ quan trong đoàn mắt rưng rưng vì cảm động.

Tiếp đó là màn giao lưu thân mật. Một vài học viên lên kể chuyện chiến đấu. Một số cháu đặt các câu hỏi để học viên trả lời. Thì ra, khá nhiều cháu ở đây có hiểu biết rất tường tận về cuộc chiến đấu chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam.

Rồi màn giao lưu cũng kết thúc và đến lúc phải chia tay. Các cháu ùa lên sân khấu xúm quanh các học viên - nhất là những người được giới thiệu là đã từng trực tiếp chiến đấu ở chiến trường để xin chữ ký. Có cậu bé không chuẩn bị trước sổ tay còn giơ cả áo của mình ra xin chữ ký của các chú.

Lúc đã lên xe trên đường về nhà, có học viên thú nhận: "Chưa bao giờ được ký nhiều thế này! Mỏi hết cả tay".

Mấy chục năm đã trôi qua. Liên bang Xô Viết không còn nữa nhưng tình người Xô Viết trong lòng các học viên quân sự Việt Nam thì còn mãi mãi.