(Ảnh: Xinhua)
Giới chức lãnh đạo PLA thiếu kinh nghiệm thực chiến
Theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), các nhà phân tích cho biết, việc thiếu kinh nghiệm chiến đấu và kiến thức về chiến tranh hiện đại trong tầng lớp lãnh đạo của PLA đang tạo ra những trở ngại cho nỗ lực hiện đại hóa quân đội Trung Quốc và hạn chế khả năng đối phó với những thách thức an ninh ngày càng tăng trong và ngoài nước.
Trong bốn năm qua, PLA đã bắt tay vào cuộc cải tổ chưa từng có để tinh gọn bộ máy, chuyển mình trở thành lực lượng chiến đấu hiện đại nhanh nhẹn hơn. Ban lãnh đạo Trung Quốc đặt mục tiêu đưa PLA thành lực lượng hiện đại vào năm 2027 và quân đội ở đẳng cấp thế giới vào năm 2050.
Nhưng có những dấu hiệu cho thấy sắp sửa có các hoạt động chung quan trọng khi Quân ủy Trung ương Trung Quốc (CMC) ban hành hướng dẫn huấn luyện mới vào đầu tháng 11. Mặc dù chi tiết của hướng dẫn không được công bố nhưng hướng dẫn này nhằm mục đích thúc đẩy sự gắn kết giữa các lực lượng chiến đấu khác nhau và các hệ thống vũ khí tiên tiến của PLA. Một nguồn tin trong quân đội nói với SCMP, hơn 70% tài liệu này được xây dựng dựa trên các hướng dẫn của quân đội Mỹ về các hoạt động chung.
Chuyên gia quân sự Zhou Chenming cho biết các hướng dẫn mới được soạn thảo bởi do sự bùng phát của đại dịch COVID-19, PLA đã không đạt được các mục tiêu huấn luyện trong năm nay và binh lính cần phải luôn được cập nhật những thông tin mới nhất.
Tín hiệu rõ ràng về những mục tiêu bị bỏ lỡ đó được thể hiện tại một hội nghị đánh giá đào tạo hàng năm ở Bắc Kinh hôm 25/11, khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - đồng thời là chủ tịch CMC - kêu gọi giới chức quân sự hàng đầu thực hiện "cải tiến toàn diện và tổng thể" đối với hoạt động đào tạo của PLA, cùng lúc nêu bật những thách thức an ninh mới và ngày càng gia tăng của đất nước.
PLA chưa hoàn thành được các mục tiêu huấn luyện trong năm nay do sự bùng phát của đại dịch Covid-19 (Ảnh: Reuters)
Các nhà quan sát quân sự và một nguồn tin quân đội của SCMP cho biết việc thiếu nhân tài thực chiến vẫn là một trở ngại lớn khi đương đầu với những thách thức đó.
"Khi bạn quan sát các thành viên mặc quân phục của CMC, chỉ một trong số họ có kinh nghiệm chiến đấu. Nhưng kinh nghiệm của ông ấy đã tồn tại từ cách đây 4 thập kỷ," nguồn tin ẩn danh trong PLA tiết lộ với SCMP. Nhân vật có kinh nghiệm thực chiến được nhắc tới được cho là Tổng tham mưu trưởng PLA Lý Tác Thành - người tham gia cuộc chiến tranh xâm lược biên giới phía Bắc Việt Nam năm 1979.
Một số tướng lĩnh khác trong ban lãnh đạo CMC, bao gồm Chủ nhiệm Bộ công tác chính trị Quân ủy Miêu Hoa, đã tham gia các cuộc thử nghiệm tên lửa ở eo biển Đài Loan trong giai đoạn 1995-1996.
Nguồn tin cho hay, kể từ thời điểm đó, các chiến lược quân sự đã thay đổi nhiều và các chỉ huy quân đội ngày nay cần phải giám sát các hệ thống phức tạp hơn nhiều.
"Vào thời đó, các tàu dân sự được sử dụng để vận chuyển tên lửa, vũ khí và các thiết bị khác. Hiện nay hải quân sở hữu đủ số lượng tàu tiếp nhiên liệu và nhiệm vụ hàng đầu của lực lượng này là làm thế nào để phối hợp với không quân, lực lượng tên lửa và thủy quân lục chiến trong huấn luyện tác chiến chung để binh lính luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu," nguồn tin nói.
Ông Tập nhận thấy "khủng hoảng nghiêm trọng"
Nhà quan sát quân sự Liang Guoliang nói ông Tập Cận Bình đã nhận thấy "cảm giác nguy cơ mạnh mẽ" khi căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ leo thang ở eo biển Đài Loan và Biển Đông.
"Với tư cách là tổng tư lệnh của PLA, ông Tập Cận Bình hy vọng những người đứng đầu có thể chịu trách nhiệm nhiều hơn trong việc đề xuất các chiến lược đào tạo có thể kết hợp sức mạnh của các đơn vị hậu cần và 5 cơ quan chỉ huy của PLA," ông Liang nói.
Trong quá khứ, các đơn vị hậu cần và 5 phái bộ chỉ huy của PLA hoạt động độc lập, với trách nhiệm đào tạo chính thuộc về các chỉ huy cấp cơ sở. Nhưng ông Tập muốn giới lãnh đạo quân sự phải quản lý kế hoạch huấn luyện.
Ông Zhou cho biết PLA đã tăng cường hoạt động giáo dục cho binh lính, với 30% quân nhân đã tốt nghiệp đại học. Nhưng một thách thức vẫn còn đó là làm sao để các quan chức lãnh đạo cấp cao làm quen với các thành tựu công nghệ.
"Trong quá trình PLA thực hiện hiện đại hóa trong những thập kỷ qua, nhiều vũ khí và thiết bị quen thuộc của giới lãnh đạo đã bị loại bỏ và được thay thế bằng những loại vũ khí thế hệ mới, như máy bay chiến đấu tàng hình J-20, máy bay vận tải hạng nặng Y-20, cũng như tàu sân bay và bến đỗ thủy phi cơ. Các loại vũ khí hiện đại đều cần tham gia các hoạt động quân sự chung," ông Zhou nói.
Kể từ mùa hè khi căng thẳng biên giới ngày càng leo thang giữa Trung Quốc và Ấn Độ, PLA đã triển khai các loại vũ khí mới như máy bay vận tải quân sự cỡ lớn Y-20 có khả năng chở xe tăng, máy bay tàng hình J-20 và xe tăng chiến đấu chủ lực tiên tiến đến vùng núi Himalaya khắc nghiệt để sẵn sàng cho các cuộc xung đột và giao tranh.
"Nhưng làm thế nào để sử dụng những vũ khí đó trong chiến tranh hiện đại vẫn là một chủ đề mới đối với các chỉ huy hàng đầu của PLA," ông Zhou nói.
Nhà quan sát quân sự Antony Wong Tong nhận xét, những học thuyết huấn luyện của PLA từ lâu được lấy ý tưởng từ các tài liệu của Liên Xô trước đây, hay quân đội Nga ngày nay và cả của Mỹ, trong đó các sĩ quan cấp cao và tướng lĩnh hàng đầu “đều phải được huấn luyện qua thực tế chiến đấu”.
"Nhiều chỉ huy quân đội Mỹ hiện nay đã từng tham chiến trong một số cuộc chiến tranh ở Trung Đông trong những năm gần đây, trong khi Nga cũng đào tạo và sản sinh rất nhiều nhân tài quân sự sau khi [Tổng thống Vladimir Putin] quyết định chiếm đóng Chechnya vào năm 2000 và can thiệp vào cuộc nội chiến Syria hồi năm 2011," SCMP trích lời ông Wong.
Vì PLA đã không tham gia vào một trận chiến thực sự kể từ cuối những thập niên 1980, Wong đánh giá điều này thực sự là thách thức đối với giới lãnh đạo quân sự khi cần phải “nắm bắt được kiến thức về chiến tranh hiện đại”.
Mời độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus