Khói bốc lên từ thành phố Severodonetsk, nhìn từ Lysychansk, tỉnh Lugansk. Ảnh: CNN
Nga vẫn chưa đạt được mục tiêu chính
Tuyến phòng thủ của Ukraine ở Severodonetsk, dù bị tổn thất nặng nề, đã buộc Nga phải tập trung hỏa lực vào một khu vực tương đối nhỏ và nỗ lực hơn nữa để chiếm 10% diện tích tỉnh Lugansk mà họ vẫn chưa thể kiểm soát.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố việc kiểm soát các khu vực Lugansk và Donetsk ở miền Đông Ukraine là một trong những mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt. Song đến nay, Nga vẫn chưa đạt được mục tiêu này.
Những gì lực lượng Nga đạt được hiện còn khiêm tốn. Ngày 19/6, Nga tuyên bố đã giành được Metyolkine, ngôi làng gần thành phố Severodonetsk. Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin nhiều lính Ukraine tại đó đã đầu hàng.
Quân đội Ukraine thừa nhận Nga đã đạt được “thành công một phần” ở khu vực này. Tuy nhiên, mục tiêu của Nga là bao vây quân đội Ukraine để kiểm soát hai thành phố Lysychansk và Severodonetsk dường như vẫn không khả thi.
Trong một đoạn video về các lực lượng đặc biệt Ukraine tại hai thành phố trên, một binh sĩ Ukraine cho biết: “Nga đang đổ xuống đây tất cả những gì họ có, tất cả các loại đạn dược. Sau đó, họ sử dụng pháo binh và bắt đầu tiến về phía trước từng chút một”.
Trong bối cảnh giao tranh dữ dội, khoảng 500 dân thường, trong đó có hàng chục trẻ em, đã đến trú ẩn trong nhà máy hóa chất Azot ở Severodonetsk.
Không giống như nhà máy Azovstal ở Mariupol, nhà máy hóa chất này có ít chỗ trú ẩn dưới mặt đất. Các quan chức Ukraine cho biết, những người dân ở khu vực nhà máy cũng không thể sơ tán do tình hình căng thẳng.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) ở Washington, “quân đội Nga có khả năng đối mặt với tổn thất gia tăng và sụt giảm quân số cũng như trang thiết bị”. Điều này sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực tăng cường tấn công tại các địa điểm quan trọng khác khi cuộc chiến ở Severodonetsk vẫn tiếp diễn.
Trước đó, việc kiểm soát thành phố cảng Mariupol đã khiến Nga mất nhiều tiểu đoàn tác chiến, bởi vậy việc vượt qua sự kháng cự của Ukraine ở Severodonetsk sẽ buộc Nga phải tốn nhiều công sức.
Nga hay Ukraine sẽ giành ưu thế?
Ukraine tuyên bố đã gây tổn thất nặng nề cho các lực lượng Nga ở khu vực Severodonetsk , một phần nhờ các thiết bị mới từ các đồng minh phương Tây, bao gồm vũ khí chống tăng và pháo tầm xa do Mỹ và Pháp cung cấp.
Ngày 18/6, các lực lượng vũ trang Ukraine tuyên bố các đơn vị thuộc Trung đoàn súng trường cơ giới số 11 của Nga đã chịu tổn thất đáng kể và “rút khỏi khu vực để khôi phục khả năng chiến đấu”.
Tuy nhiên, các đường tiếp tế của Ukraine đang bị tấn công liên tục và việc vận chuyển tiếp tế về phía Tây ở khu vực Donetsk dọc theo đường cao tốc đến thành phố Lysychansk trở nên khó khăn hơn.
ISW cho rằng “các lực lượng Nga có thể sẽ chiếm được Severodonetsk trong những tuần tới nhưng họ sẽ phải tập trung phần lớn lực lượng hiện có vào khu vực nhỏ bé này”.
Cho đến nay, chiến thuật của Nga là chiếm giữ các khu vực kháng cự ở phía Nam thành phố Severodonetsk, chẳng hạn như Syrotyne, và sau đó tấn công tuyến phòng thủ của Ukraine từ nhiều hướng.
Các quan chức Ukraine cho biết, Nga đang tăng cường sử dụng máy bay không người lái để xác định các vị trí phòng thủ của Kiev.
“Quân đội Nga giám sát trên không cả ngày lẫn đêm bằng máy bay không người lái, điều chỉnh hỏa lực, nhanh chóng thích ứng với những thay đổi của chúng tôi trong các khu vực phòng thủ”, Serhii Hayday, người đứng đầu chính quyền quân sự khu vực Lugansk, cho biết.
Ở những địa điểm khác dọc theo chiến tuyến kéo dài hơn 1.000km, Nga hiện kiểm soát rất ít lãnh thổ.
Các mục tiêu chính của Nga ở khu vực Donbass là giành lấy thành phố công nghiệp và trung tâm giao thông của Sloviansk và thị trấn, đều ở Donetsk, nhưng đến nay họ chỉ đạt được những tiến bộ rất hạn chế. Nga cũng có thể dễ bị tấn công bởi các cuộc phản công của Ukraine ở phía Nam và phía Tây thành phố Izium.
Trong khi đó, cuộc chiến của Nga ở miền Nam Ukraine lại mang một màu sắc khác. Nga dường như đang củng cố những thành quả đạt được trong những ngày đầu của chiến sự, dọc theo các tuyến đường bảo vệ vành đai ven biển.
Các cuộc phản công của Ukraine ở thành phố Kherson chỉ đạt được tiến bộ hạn chế do Nga hiện tỏ ra không mấy mặn mà với việc cố gắng giành thêm lãnh thổ ở khu vực này.
“Thời gian là yếu tố sống còn. Mọi thứ sẽ phụ thuộc vào việc liệu Ukraine có thể tăng cường khả năng phòng thủ nhanh hơn so với việc Nga tăng cường khả năng tấn công hay không”, Thủ tướng Anh Boris Johnson nói hôm 19/6, sau chuyến thăm lần thứ hai tới Kiev.
Một số đơn vị quân đội tốt nhất của Ukraine đã gặp tổn thất trong quá trình bảo vệ Donbass. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov nói rằng hàng chục nghìn người Ukraine có thể đã thiệt mạng kể từ khi Nga triển khai hoạt động quân sự vào cuối tháng 2, trong đó phần lớn là các binh sĩ.
Bộ Quốc phòng Anh đánh giá rằng nhiều binh sĩ Ukraine có khả năng đã đào ngũ trong những tuần gần đây.
Bởi vậy, điều quan trọng không chỉ là trang bị vũ khí tầm xa chính xác cho Ukraine mà còn phải tăng cường đào tạo binh sĩ. Thủ tướng Johnson đang thúc đẩy một kế hoạch cho phép các đồng minh đào tạo tới 10.000 binh sĩ sau 120 ngày.
Bất chấp những tổn thất, ngay cả khi phải triển khai xe tăng T-62 cũ ở một số nơi, Nga vẫn có ưu thế rất lớn về thiết giáp và thiết bị chiến đấu trên không. Nga có thể tiếp tục phá hủy hệ thống phòng ngự của Ukraine.
Tuy nhiên, nếu được cấp tốc cung cấp một loạt vũ khí có khả năng làm suy giảm lợi thế của Nga về hệ thống pháo và tên lửa hạng nặng, Ukraine vẫn có thể ngăn chặn lực lượng Nga tiến vào những thị trấn và thành phố xa hơn về phía Tây.