Tròn 1 năm trước, ngày 25/7/2023, Bộ Giao thông Vận tải chính thức mở luồng đường thủy nội địa Quốc gia - kênh Nghĩa Hưng (cụm công trình kênh đào nối sông Đáy - Ninh Cơ) nằm trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.
Cho đến hiện tại, công trình này là kênh đào lớn nhất Việt Nam. Dự án có tổng mức đầu tư 107,19 triệu USD (2.300 tỷ đồng theo giá trị tiền tệ tại thời điểm đó) từ nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) và vốn đối ứng trong nước.
Công trình này được mệnh danh là "kênh đào Panama của Việt Nam" do có mục đích sử dụng và cách thức vận hành tương tự như tuyến đường thủy nổi tiếng thế giới. Kênh Đáy – Ninh Cơ được xây dựng nhằm giúp các phương tiện lưu thông thuận tiện hơn từ ven biển đi qua sông Ninh Cơ vào sông Đáy và ngược lại.
Một tàu trọng tải 2.700 tấn đang đi qua kênh. Ảnh: Tiền Phong
Kênh đào nối sông Đáy và sông Ninh Cơ dài 1km và có 1 âu tàu rộng 17m, dài 179m và sâu 7m để phục vụ tàu thuyền lưu thông qua, kết hợp điều tiết thủy lợi, ngăn mặn. Âu tàu của kênh đào nối sông Đáy và sông Ninh Cơ nằm giữa hai sông, vận hành tương tự như kênh đào nổi tiếng Panama. Âu tàu nằm giữa hai sông, khi có tàu vào, một bên đóng kín, bên còn lại mở cho tới khi mực nước sông cân bằng với bên trong để tàu qua, và ngược lại.
Cửa âu tàu ở trạng thái đóng/mở tự động cho tàu qua âu. Ảnh: Lilama
Mỗi chu kỳ một tàu qua kéo dài khoảng 15 phút, trong đó 2 phút bơm nước để cân bằng phía trong và ngoài sông. Để vận hành an toàn, chiều rộng của tàu phải dưới 16 m.
Sau 1 năm hoạt động, kênh đào nối sông Đáy - sông Ninh Cơ đã giúp hàng nghìn tàu chở hàng, vận tải dầu, than,... đi qua, rút ngắn thời gian đi lại giúp phát triển kinh doanh giao thương thuận tiện ở các vùng lân cận.
Theo một số thuyền trưởng, thuyền viên các tàu thuyền thường qua lại tuyến này, từ khi có kênh đào, mỗi chuyến đi tiết kiệm được rất nhiều thời gian, chi phí, giảm ô nhiễm môi trường. Trước kia, các tàu đi vòng phải mất 8 tiếng, bây giờ chỉ cần 20 phút là có thể qua, chi phí nhiên liệu tiết kiệm có thể lên tới 20 triệu đồng.