Khan tiền lẻ mới
Dạo quanh các địa điểm chuyên đổi tiền tại Hà Nội như phố Đinh Lễ, Phủ Tây Hồ, phố Hà Trung, Chùa Hà... nhận thấy càng sát Tết, nhu cầu đổi tiền lẻ càng sôi động vì sự khan hiếm của tiền mệnh giá nhỏ nên giá của loại tiền này ngày càng cao so với thời điểm cách đây 1 tuần.
Đắt nhất là tiền mệnh giá dưới 2.000 đồng, tăng dao động 200- 400%. Tiền 10.000 đồng và 50.000 đồng không có sẵn, khách sẽ phải chờ tới cận Tết mới có.
Cuối tuần trước, khi được hỏi đổi tiền lẻ mệnh giá 500 đồng tại một cửa hàng trên phố Hà Trung, anh Minh, chủ một cửa hàng ở đây ra giá trên trời. Tuy nhiên, sau một ngày quay lại, anh Minh tuyên bố phí đã khác: Đổi 1 triệu đồng (tờ mệnh giá 500 đồng, khách mất phí 500.000 nghìn đồng).
“Nếu em không đổi, sang tuần giá còn biến động và chỉ còn tiền lẻ cũ chứ không còn tiền lẻ mới. Năm nay gom tiền lẻ mới khó lắm nên giá thay đổi từng ngày”, anh Minh nói.
Thậm chí, theo anh Minh, năm nay riêng tiền 10.000 đồng và 20.000 đồng, chênh lệch khi đổi có thể lên đến 25% - 30% do ngân hàng nhà nước không in tiền mới. Riêng với tiền USD mệnh giá nhỏ khách hàng phải trả phí khoảng 18% đến 30% cho tiền mệnh giá 1USD hoặc 2 USD.
Dạo qua một lượt tại phố Đinh Tiên Hoàng, đoạn cắt phố Đinh Lễ, vừa dừng xe, khách đã được một chị phụ nữ trung tuổi chạy ra đon đả mời: “Chỉ tiền mệnh giá 500 đồng không có, còn lại tiền gì cũng có mới. Mức phí đổi tùy thuộc vào mệnh giá và số lượng cần đổi. Phí đổi không cố định mà thay đổi theo ngày”, chị này nói.
Theo chị, nếu đổi hôm nay, với tiền mệnh giá 1.000 đồng, khách đưa 1 triệu đồng tiền cũ thì chỉ nhận được 600.000 đồng tiền mới. Sở dĩ mức phí đổi cao “cắt cổ” như vậy bởi tiền mệnh giá 1.000 đồng không dồi dào; phí đổi tiền mệnh giá 2.000 đồng là 10 “ăn” 8. Với những tiền mệnh giá lớn hơn, phí đổi sẽ thấp hơn.
Dịch vụ “tinh vi” hơn
Lướt qua một lượt các trang mạng như Facebook, Zalo rao đổi tiền dễ thấy mức phí rất cao, đổi 100 tờ 500 đồng, người đổi phải trả 200.000 đồng phí.
Liên hệ với số điện thoại 093.609... được cung cấp trên mạng để đổi tiền lẻ mệnh giá 1.000 đồng số lượng lớn, chúng tôi được người đàn ông xưng tên Thắng, cho hay: Loại tiền lẻ nào cũng có, mua nhiều sẽ được chuyển đến tận nhà.
Theo anh Thắng, tiền có mệnh giá càng thấp thì phí đổi càng cao đến 50%. Các loại tiền “xưa nay hiếm” và đã khá ít người còn sử dụng để mua bán (dù vẫn còn giá trị) như 100 đồng, 200 đồng hay 500 đồng có phí đổi 35 - 50%/tổng trị giá tiền đổi.
Theo người này, đây là số tiền khó đổi, chủ yếu để đi lễ chùa. “Nếu chị có nhu cầu, chuyển khoản cho tôi một nửa số tiền cần đổi, sau đó chúng tôi sẽ ship đến tận nhà và thanh toán nốt số tiền còn lại”, anh Thắng nói.
Ngoài tiền lẻ, tiền mới trong nước được săn lùng, nhu cầu săn tiền mừng tuổi độc lạ cũng được nhiều người quan tâm. Năm nay, thị trường tiền mừng tuổi đang “sốt” tiền giấy, xu có in hình lợn, đặc biệt là tờ 2 USD được bày bán công khai tại các cửa hàng vàng.
Những tờ 2 USD thật, được “độ” thêm lợn vàng để làm tiền mừng tuổi. Một mặt của phiên bản 2 USD đặc biệt này in hình hai con lợn và được mạ vàng rất tinh xảo, đựng trong một bao da. Những tờ tiền này được người bán giới thiệu là tiền thật.
Hiện tại, do mới lạ và một phần bị đẩy giá ảo, giá bán mỗi tờ tiền 2 USD này được bán 350-500 nghìn đồng/tờ, tùy điểm bán và lượng hàng mua. Đặc biệt, với những tờ có series đẹp có thể được bán với giá cao hơn.
Ngoài tờ 2 USD in hình lợn vàng, thị trường còn có nhiều tờ tiền lưu niệm in hình heo của các nước khác như tờ tiền 20 Kina của Papua New Guinea với hình con heo rừng, giá bán 100.000 đồng/tờ; Tiền xu con lợn của Úc giá: 250.000 đồng/tờ...
Sự khan hiếm của những tờ tiền lẻ mới trên chợ đổi tiền là khá dễ hiểu khi nhiều năm trở lại đây, NHNN chủ trương không phát hành nhiều tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên đán, nhằm tránh lãng phí và các tiêu cực phát sinh.
Tuy nhiên, NHNN vẫn cho in một lượng tiền mới, mệnh giá trên 10.000 đồng, dựa theo nhu cầu chính đáng của người dân trong dịp lễ.
Theo tính toán, việc không phát hành tiền mới in dịp Tết Nguyên đán năm 2018 có thể giúp tiết kiệm khoảng 280 tỷ đồng, nâng tổng mức chi phí tiết giảm được kể từ khi thực hiện chủ trương này lên đến khoảng gần 2.200 tỷ đồng.