Trung Quốc lại định "lật kèo"?
Các quan chức Trung Quốc đang phát đi những tín hiệu cho thấy họ bắt đầu do dự trước việc kí kết thỏa thuận với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay trước thềm vòng đàm phán sắp được tái khởi động trong tuần này, Bloomberg đưa tin.
Cụ thể, trong các cuộc gặp gần đây với đại diện của Mỹ tại Bắc Kinh, các quan chức cấp cao của Trung Quốc đã thu hẹp các chủ đề họ sẵn sàng thảo luận với Mỹ, Bloomberg dẫn lời các nguồn thạo tin.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, người sẽ dẫn đầu đoàn đàm phán của Trung Quốc trong vòng đàm phán bắt đầu vào thứ 5 tuần này, đã tuyên bố trước các đại diện của Mỹ tại Bắc Kinh rằng Trung Quốc sẽ loại bỏ khỏi đề xuất đàm phán của nước này các cam kết về cải cách chính sách công nghiệp và các khoản trợ cấp của chính phủ - những vấn đề bị Mỹ nhắm đến lâu nay.
Tuyên bố trên của ông Lưu Hạc đồng nghĩa với việc Trung Quốc sẽ gạt bỏ một trong những yêu cầu cốt lõi của chính quyền ông Trump khỏi bàn đàm phán.
Giới phân tích nhận định rằng động thái này chính là một trong những tín hiệu cho thấy Trung Quốc gần đây đang ngày càng cứng rắn hơn với Mỹ trong bối cảnh sóng gió luận tội đang bủa vây Tổng thống Trump, đồng thời ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng cuộc thương chiến của ông Trump khiến nền kinh tế Mỹ trở nên trì trệ.
Trong khi đó, những nguồn tin thân cận với chính quyền ông Trump thì khẳng định cuộc điều tra luận tội Tổng thống không ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, và cảnh cáo rằng nếu Trung Quốc định khiến cho Mỹ trở nên yếu thế hơn trên bàn đàm phán, thì đó sẽ là sai lầm nghiêm trọng.
Vốn đã chịu nhiều áp lực từ cuộc khủng hoảng chính trị tại Hong Kong và những vấn đề kinh tế trong nước, Trung Quốc tuần trước lại bất ngờ bị lôi vào "vòng xoáy" luận tội khi ông Trump kêu gọi nước này vào cuộc điều tra đối thủ chính trị của mình, chỉ ít phút sau khi đưa ra lời đe dọa về khả năng leo thang căng thẳng thương mại.
Thứ 6 tuần trước (4/10), Tổng thống Trump đã đính chính rằng hai vấn đề trên không hề liên quan đến nhau. Tuy nhiên, những tuyên bố mới nhất của ông Trump đã trở thành "cơ hội" để Trung Quốc "lợi dụng".
Giới chức Trung Quốc "cho rằng cuộc điều tra luận tội đang khiến vị thế của ông Trump suy yếu, hoặc chí ít là khiến ông Trump phân tâm [khỏi cuộc thương chiến]", Jude Blanchette, một chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS), nhận định.
"Họ đang suy tính rằng ông Trump cần một thắng lợi", và ông này có thể sẽ nhượng bộ trong cuộc thương chiến để đạt được mục đích của mình, chuyên gia của CSIS nói.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc trong một cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại phòng Bầu dục. Ảnh: Bloomberg/Getty
"Một thỏa thuận rất khó khăn"
Tổng thống Trump từng nhiều lần khẳng định rằng ông chỉ hứng thú với một thỏa thuận toàn diện với Trung Quốc, và những người thân cận với nhà lãnh đạo Mỹ cũng xác nhận rằng ông vẫn giữ vững lập trường của mình.
"Chúng ta và Trung Quốc đã trải qua cả ngọt bùi lẫn đắng cay. Giờ đây, hai nước đang đứng trước thời khắc quan trọng nếu nói về khả năng kí kết thỏa thuận thương mại", Tổng thống Trump phát biểu trước báo giới hôm 4/10 vừa qua. "Nhưng [Mỹ và Trung Quốc] đang đàm phán về một thỏa thuận hết sức khó khăn. Nếu thỏa thuận đó không hoàn toàn có lợi cho chúng ta [Mỹ], thì chúng ta sẽ không chấp nhận nó".
Những nguồn tin thân cận với vấn đề đàm phán thương mại cho biết, khi đàm phán song phương được tái khởi động trong mùa hè này sau khoảng thời gian căng thẳng, hai nước đã tập trung thảo luận về vấn đề giải quyết xung đột và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan đã khiến thị trường tài chính thế giới chao đảo.
Tuy nhiên, Bloomberg cho rằng các cuộc đàm phán này dường như chỉ tập trung vào một thỏa thuận tạm thời, chứ không phải tìm cách giải quyết triệt để những xung đột giữa hai nước.
Theo nguồn tin trong cuộc, các cuộc thảo luận đã bàn về điều được các quan chức Mỹ gọi là "quy trình ba giai đoạn", trong đó Trung Quốc sẽ mua vào số lượng lớn các mặt hàng nông sản và năng lượng của Mỹ, sau đó là thực hiện các cam kết về sở hữu trí tuệ mà nước này đưa ra trong một bản dự thảo, và cuối cùng là phía Mỹ sẽ rút lại một phần thuế quan.
Theo một bài đăng của Bloomberg, đội ngũ thương mại của ông Trump đã thảo luận về một thỏa thuận tạm thời liên quan đến "quy trình ba giai đoạn" nói trên. Thỏa thuận này được cho là sẽ mở đường cho các cuộc đàm phán quy mô rộng hơn trong năm tới. Tuy nhiên, nếu Trung Quốc vẫn tiếp tục khăng khăng từ chối tham gia đàm phán về chính sách công nghiệp, thì hai nước sẽ khó đạt được thỏa thuận, cho dù là thỏa thuận tạm thời.