Điều gì đã xảy ra tại sân bay Balbek?
Hàng loạt vụ nổ lớn làm rung chuyển bán đảo Crimea hôm 31/1. Vào lúc 15h50, nhiều tiếng nổ lớn vang lên ở khu vực lân cận Sevastopol, Saky, Hvardiiske và Feodosia. Ngay lập tức, Nga đã kích hoạt còi báo động và hệ thống phòng không. Trong vòng 1 giờ, nhiều vụ nổ tiếp theo xảy ra ở Sevastopol, Saky và khu định cư Hvardiiske. Cùng lúc đó, cũng xảy ra vụ hỏa hoạn ở khu vực Belbek. Kênh Telegram Crimean Wind đã đăng tải một đoạn video cho thấy một tên lửa có khả năng đã bắn trúng một trong các mục tiêu tại sân bay này.
Sân bay Belbek tại Sevastopol. Ảnh: Getty
Thống đốc Sevastopol, ông Mikhail Razvozhaev thông báo đã đẩy lùi cuộc tấn công lớn vào khu vực này. Theo dữ liệu sơ bộ, đã có 6 tên lửa bị bắn hạ. Các mảnh vỡ rơi xuống khu phố Fedorivska, làm hư hại 12 tòa nhà. Những tòa nhà này nằm cách địa điểm xảy ra vụ nổ khoảng 250 đến 350m.
Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã đánh chặn thành công các mục tiêu trên không. Phía Ukraine được cho là đã phóng 20 tên lửa dẫn đường. Nhưng hệ thống phòng không của Nga đã bắn hạ 17 chiếc trong số đó trên Biển Đen và 3 chiếc nữa tại Crimea. Bộ Quốc phòng Nga cũng cho biết “không có thiệt hại nào xảy ra với các thiết bị hàng không”.
Báo Ukrainska Pravda trích dẫn một nguồn tin trong quân đội cho biết, cuộc tấn công vào căn cứ không quân được thực hiện bằng tên lửa hành trình tầm xa SCALP/Storm Shadow. Còn ông Yurii Ihnat, phát ngôn viên lực lượng không quân Ukraine xác nhận, Kiev đã sử dụng tên lửa phòng không. “Sự hiện diện của Nga ở Crimea đang giảm dần. Các phi công của chúng tôi đang đẩy lui họ bằng tên lửa hành trình do các đối tác của chúng tôi cung cấp. Đã có rất nhiều trường hợp cho thấy điều đó, đặc biệt là cuộc tấn công sân bay Belbek”.
Belbek đã nhiều lần bị tấn công trước đó. Đây là nơi đóng quân của một trong số các trung đoàn máy bay chiến đấu và các đơn vị hàng không chiến thuạt của Nga. Các nhà phân tích của DefenseExpress cho biết, nếu Ukraine sử dụng tên lửa Storm Shadow/SCALP trong cuộc tấn công lần này thì mục tiêu của họ có thể là sở chỉ huy của căn cứ không quân.
Tuy vậy, khi xem xét số lượng tên lửa mà Ukraine sử dụng, giới phân tích cho rằng, Kiev có thể muốn nhắm đến nhiều mục tiêu hơn như các điểm liên lạc hoặc trạm radar. Quân đội Nga đã bố trí rất nhiều trạm radar chẳng hạn như Nebo tại sân bay Belbek.
Ông Oleksandr Musiienko, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Luật Quân sự cho rằng: “Mục tiêu hàng đầu có thể là trung tâm chỉ huy. Ngoài ra, còn có các kho chứa tên lửa, bom dẫn đường, vũ khí và máy bay, đặc biệt là những máy bay đang chờ cất cánh. Chúng thường được tiếp nhiên liệu và nếu bị bắn trúng có thể gây ra vụ hỏa hoạn nghiêm trọng”.
Theo ông Oleksandr Musiienko, Ukraine có thể muốn vô hiệu hóa sân bay Belbek để Nga không thể sử dụng được: “Trong thời gian ngắn, Nga sẽ không thể sử dụng sân bay theo đúng mục đích đã định, nhưng tôi cho rằng họ sẽ sớm khôi phục nó. Vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận. Tuy vậy, chắc chắn Nga sẽ phải giảm số lượng chuyến bay”.
“Mọi thứ sẽ phụ thuộc vào việc họ có thể khôi phục sân bay nhanh như thế nào. Tiếp đến là khả năng của Ukraine trong việc ngăn chặn Nga làm điều đó. Để vô hiệu hóa sân bay, Kiev cần phải tiến hành thêm nhiều cuộc tấn công nữa. Nhưng tôi cho rằng, các mục tiêu đều đã rõ ràng”, ông Musiienko lưu ý.
Tầm quan trọng của sân bay Balbek
Belbek là căn cứ không quân của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, được đặt tên theo con sôn Belbek ở phía Tây Nam Bán đảo Crimea. Sân bay này nằm trên bờ Biển Đen, thuộc quận Nahimov của Sevastopol, ở phía Bắc thành phố, tiếp giáp với khu phố Liubymivka.
Trước khi Crimea sáp nhập vào Nga năm 2014, đây là sân bay quốc tế phục vụ Sevastopol và các thành phố khác ở bán đảo này. Sau năm 2014, sân bay đã dừng các hoạt động hàng không dân sự, chỉ sử dụng cho mục đích quân sự.
Hiện, hai trung đoàn không quân của Nga đang đóng quân tại sân bay Belbek. Các trung đoàn này sở hữu nhiều máy bay chiến đấu như Su-27SM, Su-30M2, Su-27P và Su-27UB. “Đây là những phiên bản khác nhau của máy bay Su. Chúng chủ yếu tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa tại vùng biển Azov hoặc Biển Đen hoặc thu thập thông tin”, người phát ngôn Bộ chỉ huy chiến dịch phía nam Ukraine - bà Natalia Humeniuk lưu ý.
Đánh giá về tầm quan trọng của sân bay này, chuyên gia Oleksandr Musiienko cho biết: “Belbek được sử dụng để tiếp nhận các máy bay chiến đấu, máy bay ném bom tiền tuyến, thực hiện các cuộc tấn công bằng bom dẫn đường ở hướng Kherson và Zaporizhzhia dọc tiền tuyến, cũng như để phóng tên lửa Kh-59”. Ngoài ra, căn cứ này còn đóng vai trò là trung tâm hậu cần, đôi khi tiếp nhận các máy bay vận tải quân sự như Il-76, chuyên chở tên lửa, đạn dược và bổ sung nhân lực cho Nga.