Có những ý kiến trong Quốc hội Mỹ cho rằng rút quân khỏi Afghanistan là sai lầm. Ảnh: Getty.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mark Milley hôm 6/5 nói rằng họ “chưa có câu trả lời” khi được hỏi làm thế nào để có thể ngăn chặn khả năng lực lượng Taliban tiếp quản thủ đô Kabul của Afghanistan sau khi quân đội Mỹ rút khỏi nước này.
“Chúng tôi hy vọng rằng lực lượng an ninh Afghanistan sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn Taliban”, ông Austin nói, nhưng cũng thừa nhận “đây sẽ là một thách thức lớn đối với họ”.
Trong khi đó, ông Milley cho biết, Lầu Năm Góc vẫn đang tìm cách hỗ trợ Afghanistan trong bối cảnh sẽ không còn lực lượng Mỹ hiện diện ở quốc gia này.
Ông Milley nói: “Mục đích là giữ cho Đại sứ quán Mỹ mở cửa và tiếp tục hỗ trợ Chính phủ, các lực lượng an ninh Afghanistan”. Mặc dù vậy, theo Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Mỹ vẫn chưa tìm được giải pháp vẹn toàn 100%.
Mỹ bắt đầu tiến trình rút quân khỏi Afghanistan từ ngày 1/5 và đã đóng cửa một căn cứ chính ở tỉnh Helmand đầy biến động trong tuần này, trong khi đó, lực lượng Taliban vẫn không ngừng gia tăng ảnh hưởng.
Sau khi cảnh báo về những hệ quả xấu có thể xảy ra khi quân đội Mỹ rời đi, ông Milley đã thay đổi cách đánh giá của mình đối với vấn đề đặt ra là liệu Kabul có thất thủ trước Taliban hay không.
“Đó không phải là một cái kết bị bỏ qua. Chìa khóa chính là không quân Afghanistan”, ông Milley nói.
Nhưng khi lực lượng Mỹ rút đi, 6.000 nhà thầu quân sự Mỹ đang giúp sức cho lực lượng không quân Afghanistan cũng sẽ về nước. Ít ai nghĩ rằng người Afghanistan có thể ngăn chặn Taliban nếu không có sự giúp sức của các nhà thầu ở đó.
Để bảo vệ lực lượng Mỹ rút khỏi Afghanistan, Bộ trưởng Quốc phòng Austin đã ra lệnh cho tàu sân bay USS Dwight D. Eisenhower ở lại trong khu vực gần đó để sẵn sàng bảo vệ binh sĩ Mỹ, đề phòng Taliban tấn công.
Ông Austin cũng chấp thuận việc triển khai 6 máy bay ném bom B-52 và một phi đội F-18 của Thủy quân lục chiến tới Trung Đông.
Mỹ tự làm suy yếu ảnh hưởng trong khu vực?
Đã có những ý kiến trong Quốc hội Mỹ cho rằng rút quân khỏi Afghanistan sẽ là sai lầm, đồng thời cảnh báo việc không còn các căn cứ của Mỹ gần Iran và Trung Quốc sẽ làm tổn hại đến khả năng ngăn chặn kẻ thù của quân đội Mỹ.
“Đâu là quốc gia duy nhất trên thế giới mà chúng ta có căn cứ không quân nằm ở gần biên giới với Trung Quốc? Đó là Afghanistan, nó ở sườn phía Tây của Trung Quốc, sườn phía Nam của Nga, sườn phía Đông của Iran. Chúng ta đang có được điều đó ngay bây giờ và chúng ta đang rút đi. Việc làm này thật vô nghĩa”, Hạ nghị sĩ Mike Waltz của Đảng Cộng hòa nói.
Afghanistan có chung đường biên giới kéo dài 47 dặm với Trung Quốc.
Ông Waltz nói thêm: “Nếu chúng ta phải tính đến một cuộc đối đầu quân sự nào đó khi vấn đề Đài Loan xấu đi, chúng ta cần tính đến khả năng mở mặt trận ở sườn phía Tây của Trung Quốc”.
Việc phải rời bỏ các căn cứ ở Afghanistan cũng khiến cho nhiệm vụ theo dõi các động thái của Al Qaeda và IS gặp trở ngại do thiếu nguồn lực tại chỗ.
Tuy nhiên, Tướng Milley đã lên tiếng trấn an: “Chúng tôi đang thực hiện những kế hoạch ứng phó ngay bây giờ”.
Tháng trước, người đứng đầu các lực lượng Mỹ ở Trung Đông thừa nhận việc thực hiện các cuộc không kích hoặc tấn công phiến quân mà không có căn cứ ở Afghanistan sẽ rất khó khăn.
“Những hoạt động sẽ khó khăn hơn, nhưng không phải là không thể”, Tướng Kenneth McKenzie, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ nói với các phóng viên tại Lầu Năm Góc. "Chúng tôi cũng sẽ đảm bảo có các nguồn lực cần thiết để thực hiện sứ mệnh đó, nếu cần thiết phải làm như vậy".
Đề cập kế hoạch bảo vệ các thông dịch viên Afghanistan – những người đã giúp đỡ quân đội Mỹ, tướng Milley mô tả đó là “sứ mệnh đạo đức”, nhưng cho rằng “còn hơi sớm để thực sự phải cấp bách đưa toàn bộ mọi người ra ngoài”.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates trả lời phỏng vấn của Fox News hôm 5/5 cho biết, ông không đồng tình với quyết định của Tổng thống Joe Biden rút toàn bộ số binh sĩ Mỹ còn lại khỏi Afghanistan. Theo ông Gates, Mỹ vẫn nên duy trì một “đội ngũ nhỏ” tại Afghanistan.
Ông Robert Gates cũng cho rằng Mỹ cần phải làm nhiều hơn nữa để đưa các thông dịch viên ra khỏi đất nước bị chiến tranh tàn phá. “Thành thật mà nói, tôi nghĩ cách mà chúng ta đối xử với rất nhiều thông dịch viên làm việc ở Afghanistan là một sự ô nhục”, ông Gates nói./.