Binh lính đứng canh gác trước nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters
An toàn của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia là trọng tâm cuộc điện đàm diễn ra hôm qua (15/8) giữa Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres. Hai bên đã thảo luận về những điều kiện nhằm đảm bảo an ninh và an toàn cho nhà máy hiện nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Được Liên Xô xây dựng vào những năm 1980, Zaporizhzhia nằm trong số 10 nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới, với 6 lò phản ứng nước nhẹ. Nhà máy này đã nhiều lần bị pháo kích trong những tuần gần đây, làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân.
Liên Hợp Quốc hồi tuần trước đã triệu tập một cuộc họp khẩn để thảo luận về tình hình tại nhà máy Zaporizhzhia. Tuy nhiên, cuộc họp đã không đi tới bất kỳ giải pháp nào, trong bối cảnh Nga và Ukraine không ngừng đổ trách nhiệm cho nhau. Trong khi Nga cáo buộc Ukraine đang liều lĩnh tấn công vào nhà máy, Kiev cho rằng quân đội Nga dùng nhà máy này làm lá chắn hoặc biến nó thành cứ điểm để tấn công nước này.
Một trong những giải pháp được nhắc tới nhiều nhất là các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) có thể sớm được triển khai tới khu vực để đánh giá mức độ thiệt hại và đề xuất giải pháp đảm bảo an toàn cho nhà máy. Theo ông Stephane Dujarric, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Liên Hợp Quốc có đủ khả năng hậu cần và an ninh để triển khai một sứ mệnh như vậy:
"Chúng tôi sẽ hỗ trợ nỗ lực của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế bằng mọi cách có thể. Liên Hợp Quốc có khả năng an ninh, hậu cần để đưa các thanh sát viên từ Kiev đến Zaporizhzhia. Tuy nhiên điều quan trọng nhất lúc này là phải có thỏa thuận với Nga và Ukraine”.
Mỗi ngày trôi qua, rủi ro đối với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ngày càng tăng. Công ty điện hạt nhân nhà nước Energoatom của Ukraine hôm qua cho biết, trận hỏa hoạn không rõ nguyên nhân hồi tuần trước đã làm hư hại một kho chứa khô, địa điểm cất giữ các thùng nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, cũng như các máy dò giám sát bức xạ, khiến việc phát hiện bất kỳ sự rỏ rỉ tiềm ẩm nào đều trở nên khó khăn hơn. Các cuộc tấn công cũng làm hỏng một đường dây điện cao thế và buộc một trong những lò phản ứng của nhà máy phải ngừng hoạt động.
Theo Thị trưởng thành phố Zaporizhzhia, nguy cơ xảy ra thảm họa tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang “tăng lên mỗi ngày” và giới chức thành phố đã bắt đầu chuẩn bị kế hoạch sơ tán người dân trong trường hợp rò rỉ phóng xạ./.