Đó là một trong những nội dung quan trọng làm nóng cuộc họp thường kỳ tháng 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An.
Theo báo cáo của Sở Công thương Nghệ An, hiện tỉnh này có 32 dự án được phê duyệt quy hoạch phát triển thủy điện với tổng công suất gần 1.400 MW. Hiện có 21 dự án đã vận hành phát điện với tổng công suất trên 930 MW.
Cuộc họp thường kỳ tháng 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An.
Đến nay có 15 dự án thủy điện quy mô nhỏ với tổng công suất 46,15 MW được rà soát, loại khỏi quy hoạch. Có 3 dự án thuộc quy hoạch thủy điện chưa cấp chủ trương đầu tư, 3 dự án đề xuất điều chỉnh quy hoạch, 11 dự án đề xuất bổ sung quy hoạch, 1 dự án đề xuất áp dụng mô hình khai thác thủy năng của hồ thủy lợi.
Các dự án thủy điện chủ yếu tập trung nhiều ở các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong.
Hàng năm, các nhà máy phát điện với sản lượng trung bình gần 3 tỷ KWh, đóng góp ngân sách cho tỉnh Nghệ An gần 600 tỷ đồng/năm.
Tại cuộc họp của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An, nhiều ý kiến được nêu ra về việc bên cạnh hiệu quả mang lại thì những tác động, rủi ro do thủy điện đưa lại là hiện hữu. Ngoài ra, việc giải quyết vấn đề hậu thủy điện tại các khu tái định cư cho người dân cũng đang là vấn đề nóng cần giải quyết.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An yêu cầu những dự án đã được cấp phép cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng, những dự án mới sẽ không được cấp phép.
Trước những bất cập được đặt ra, Ban Thường vụ tỉnh Nghệ An thống nhất dừng bổ sung, dừng cấp phép các nhà máy thủy điện mới.
"Chúng ta ủng hộ các dự án thủy điện mang lại hiệu quả, song có một thực trạng là chúng ta đang chạy theo câu chuyện bổ sung, điều chỉnh quy hoạch các dự án do nhà đầu tư đề xuất. Những tác động của các dự án nhà máy thủy điện chúng ta đều nhìn thấy rõ.
Trước mắt chúng ta dứt khoát dừng việc bổ sung quy hoạch. Đối với những dự án đề xuất điều chỉnh quy hoạch yêu cầu Sở Công thương phải xem xét hết sức cẩn thận. Sở Công thương cần phải có cơ quan chuyên môn độc lập với nhà đầu tư trong việc điều tra khảo sát lập quy hoạch", Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung nêu quan điểm.
Về vấn đề này, Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý khẳng định, từ năm 2015, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có chủ trương không xem xét bổ sung quy hoạch thủy điện.
Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý.
Tháng 8/2019, tỉnh cũng đã thống nhất chủ trương thuê tư vấn để đánh giá tổng thể, toàn diện tác động của thủy điện trên địa bàn tỉnh. Quan điểm của tỉnh khi xem xét các dự án thủy điện là xem quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của nhân dân là tối thượng.
Kết luận vấn đề, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An nêu rõ, đối với các dự án có trong quy hoạch đề xuất điều chỉnh thì cho phép điều chỉnh quy hoạch, nhưng không được tăng công suất dự án.
Với các dự án đề xuất bổ sung quy hoạch thì dừng lại toàn bộ, không cho phép bổ sung. Khi có kết quả đề tài nghiên cứu khoa học mới tiếp tục xem xét. Tuy nhiên, nếu vẫn ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, tâm tư, nguyện vọng của người dân thì tỉnh vẫn không đồng ý dự án thủy điện.
Với những dự án thủy điện đang trong quá trình vận hành, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu tập trung theo dõi quá trình vận hành thật tốt. Nếu quy trình thấy bất lợi cho người dân thì đề xuất với Chính phủ điều chỉnh quy trình cơ chế vận hành.
Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An cũng nêu rõ yêu cầu Chủ đầu tư các dự án thủy điện thực hiện việc lắp đặt quan trắc tự động, thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người dân và chính quyền địa phương. Đối với những dự án đang đầu tư xây dựng cần đẩy nhanh tiến độ.