Robert Pires sinh ra ở Pháp, nhưng bố anh vốn là người Bồ Đào Nha, mẹ lại sinh ra ở Tây Ban Nha, nên trong người chàng tiền vệ này vốn dĩ cuộn chảy dòng máu latin rực lửa của người dân xứ Iberia. Tuy nhiên, Pires lại chỉ có vẻ ngoài bụi bặm, phong trần giống một chàng trai latin.
Tính cách của anh mang đậm chất Pháp: Nhẹ nhàng, tinh tế, lãng mạn. Và đó cũng là phong cách chơi bóng đã tạo nên tên tuổi Pires, đưa anh vào danh sách 10 ngôi sao vĩ đại nhất trong lịch sử Arsenal và một trong những cầu thủ nước ngoài thành công nhất ở Premier League.
Người ta vẫn nhớ như in Pires đã từ trong bóng tối bước ra ánh sáng thế nào. Năm 2000, ĐT Pháp đá trận chung kết EURO với ĐT Italia. Khi thời gian thi đấu chính thức chỉ còn 4 phút nữa, HLV trưởng ĐT Pháp vào thời điểm đó, ông Roger Lemerre tung Pires vào sân thay thế Lizarazu.
Pires năm đó đã 27 tuổi và thường thì người ta không kỳ vọng nhiều vào một cầu thủ ở độ tuổi như thế có thể thay đổi được cục diện một trận đấu lớn, đặc biệt khi đối thủ lại là Italia.
Nhưng hôm đó, Pires đã làm được điều này. Từ cánh trái quen thuộc, Pires đột phá loại tới 2 hậu vệ trứ danh của Italia, căng ngang để David Trezeguet tung cú volley huyền thoại ghi bàn thắng đưa Pháp lên ngôi vô địch. Pires ngay lập tức lọt vào mắt xanh của Dải ngân hà Real Madrid. Ai mà không muốn chơi bóng cho Real cơ chứ?
Nhưng ánh hào quang của Real đối với Pires không có giá trị bằng một lời nói của Arsene Wenger. Chàng tiền vệ với mái tóc dài lãng tử, chỏm râu dê nổi tiếng này gia nhập Arsenal theo tiếng gọi của ông thầy đồng hương. Và đó là quyết định thay đổi cuộc đời cả Pires lẫn Arsenal.
Bóng đá Anh không bao giờ thiếu những cầu thủ giỏi leo biên và trong quan niệm của người Anh, leo biên thì phải có tốc độ, phải hùng hổ, mạnh mẽ. Pires được đưa về Arsenal để thay thế Marc Overmars, một cầu thủ cực nhanh và sở hữu những pha dốc biên tốc độ.
Wenger đã kỳ vọng ở Pires như thế và ít nhiều gì trong thời gian đầu, ông áp đặt cậu học trò đồng hương thi đấu theo phong cách này.
Nhưng Pires đã mang tới một định nghĩa hoàn toàn mới về những cầu thủ đá biên với sự tinh tế, mềm mại, lãng mạn của mình. Thay vì dốc bóng dọc biên, sở trường của Pires là những cú quặt bóng mềm mại vào trong rồi sửa lòng vào góc xa.
Động tác cứa lòng của Pires mẫu mực tới mức xứng đáng được đưa vào sách giáo khoa bóng đá cho tới tận ngày hôm nay.
Có một chi tiết mà khá ít người biết về Pires: Dù gắn bó 6 năm với Arsenal (từ 2000 - 2006), nhưng Pires gần như không giao tiếp được bằng… tiếng Anh. Chính tác giả đã từng được kiểm chứng điều này. Hồi EURO 2012, tôi đã từng gặp Pires trên một khán đài tại thành phố Kharkov.
Anh đến Ukraine trên tư cách phóng viên của đài truyền hình Al Jazeera. Nhận ra Pires, tôi tiến tới phỏng vấn anh bằng tiếng Anh, nhưng Pires phải nhờ thông dịch viên mới có thể trả lời một số câu hỏi khá cơ bản.
Ngôn ngữ chính mà Pires sử dụng để giao tiếp vào thời điểm đó là tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha. Tuy nhiên, có một ngôn ngữ chung giữa anh và các CĐV Arsenal. Đó là bóng đá. Không ai cần quan tâm Pires nói gì. Họ chỉ ngắm nhìn anh chơi bóng và cảm thấy thỏa mãn mà thôi.
Pires hiền và lịch thiệp vô cùng. Anh chơi bóng vì tình yêu, vì cảm hứng chứ không vì đồng tiền. Đó là lý do tại sao phải mãi tới năm 25 tuổi, Pires mới chịu rời CLB Metz sang Marseille rồi từ đó gia nhập Arsenal. Bản thân Pires cũng không có lý do gì đặc biệt để gắn bó với Metz lâu đến vậy. Đơn giản chỉ vì tình yêu mà thôi.
Đáng tiếc, sự nghiệp huy hoàng của Pires tại Arsenal lại kết thúc bằng một kỷ niệm rất buồn. Trong trận chung kết Champions League 2004 giữa Arsenal và Barcelona, sau khi thủ thành Jens Lehmann dính thẻ đỏ, HLV Wenger đã bất ngờ rút Pires khỏi sân để thay Manuel Almunia vào. Đối với Pires, đó là một sự sỉ nhục.
Chính Pires trong rất nhiều bài phát biểu sau này cũng đều nhắc đi nhắc lại chi tiết đó. Anh biết rằng khi thủ môn dính thẻ đỏ HLV sẽ rút một cầu thủ để thay thủ môn khác vào, nhưng Pires không bao giờ nghĩ đó là mình.
Chính quyết định đó của Wenger đã khiến Pires nghĩ rằng anh không còn là lựa chọn số 1 của CLB nữa và quyết định ra đi. Trận chung kết với Barca chính là trận đấu cuối cùng của Pires tại Arsenal, khép lại chương sử hào hùng nhất trong sự nghiệp của tiền vệ này.