Báo Mỹ đưa tin về một vụ nổ bí hiểm và có thể gây chết người tại một cơ sở hạt nhân bí mật nhất tại Iran.
Mỹ và các giám sát viên quốc tế tin rằng, đây cũng là nơi đã thử nghiệm vũ khí hạt nhân, và vì thế mà Iran không để cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế thanh sát.
Theo tờ New York Times, vụ nổ tại căn cứ quân sự Parchin hôm Chủ nhật (5/10) đã làm rung chuyển cả thủ đô Tehran và phát ra ‘một thứ ánh sáng màu vàng rực rỡ’ cả bầu trời thành phố.
Quan chức Iran ‘xác nhận có hai người mất tích sau vụ ‘hỏa hoạn thông thường’ do ‘phản ứng hóa học của vật liệu dễ gây cháy nổ’.
Tuy nhiên, đây không phải là vụ nổ đáng ngờ nhất xảy ra tại một căn cứ quân sự nhạy cảm của Iran. Tehran cũng khó có khả năng thừa nhận đây là một vụ phá hoại.
Hồi năm 2011, kiến trúc sư của chương trình tên lửa đạn đạo của Iran đã bị chết trong một vụ nổ bí hiểm.
Trong những năm gần đây, nhiều vụ ám sát các kỹ sư hạt nhân của Iran xảy ra, các vụ việc mà Tehran quy trách nhiệm cho Israel và nhóm phiến quân chống chính quyền là Mujahideen el-Khalk.
Và Parchin được cho là cơ sở hạ tầng để phát triển các ngòi nổ cho vũ khí hạt nhân. Mỹ cho rằng, Iran tiến hành công việc này tại cơ sở Parchin từ trước năm 2004.
Hiện tại, Iran vẫn không cho các thanh sát viên quốc tế tới cơ sở Parchin. Nhiều nhà quan sát giả định rằng, đây là nơi có tầm quan trọng rất lớn đối với chương trình hạt nhân của nước này.
Và nếu vụ nổ vừa qua thực sự là một vụ ám sát, thì nhiều khả năng căn cứ này vẫn đang tiến hành các hoạt động nhạy cảm.
Câu hỏi đặt ra là, công việc tại căn cứ này có thể là gì – và tầm quan trọng của Parchin đối với chương trình hạt nhân của Iran thế nào.
Theo David Albright, một nhà vật lý học và cũng là người sáng lập, Giám đốc Học viện Khoa học và An ninh Quốc tế, Parchin là nơi có công nghệ đạn đạo tinh vi nhất tại Iran.
Đây cũng là nơi duy nhất ở Iran được cho là có các cơ sở nghiên cứu và phát triển các tiềm lực hạt nhân – điều này cũng có nghĩa là nếu như Iran vẫn đang phát triển ngòi nổ cho vũ khí hạt nhân trong tương lai, thì họ có thể đang tiến hành việc đó ở Parchin hoặc ở một tổ hợp chưa ai biết tới.
“Đây là nơi hợp lý để cho họ làm việc này, bởi vì bạn cần có một cơ sở đặc biệt để xử lý các chất nổ có nguy cơ cháy nổ cao, các boong-ke để lưu trữ, thiết bị chuẩn đoán để phân tích các thí nghiệm... và việc xây dựng hạ tầng như vậy không hề đơn giản” – ông Abright cho biết.
Ông Abright giải thích thêm, Parchin thậm chí có cả một khoang để thực hiện các vụ nổ, nơi mà các nhà nghiên cứu của Iran có thể đang lên kế hoạch thử nghiệm mô phỏng một vụ nổ bom hạt nhân.
