Chính phủ Ukraine vừa có một tuần tệ hại.
Theo phát ngôn viên quân sự Ukraine, Đại tá Ukraine Andriy Lysenko, chỉ trong 2 ngày (24 và 26/1), 14 binh sĩ Ukraine đã thiệt mạng và 92 người khác bị thương trong các cuộc giao tranh với quân ly khai, trong đó tập trung nhiều nhất ở các thành phố Donetsk, Lugansk, và Mariupol.
Hiện quân ly khai đang thắng thế ở cả 3 thành phố này.
Lugansk
Ở Lugansk, quân ly khai đang đẩy về phía bắc và phía tây nhằm chiếm thêm các khu vực biên giới với Nga và một tuyến đường cao tốc chiến lược chạy giữa Lugansk và Donetsk.
Nếu chiếm được con đường, công việc tiếp tế và kết nối với Donetsk sẽ trở nên nhanh chóng, thuận tiện và dễ dàng hơn.
Donetsk
Trong vài tuần qua, các cuộc giao tranh ở Donetsk diễn ra rất căng thẳng. Tuần trước, quân ly khai đã chiếm được nhiều vị trí của quân đội Ukraine ở sân bay Donetsk, một điểm nút chặn ly khai đẩy sâu hơn vào Ukraine.
Việc mất ưu thế tại sân bay Donetsk cũng giáng một "đòn" mạnh mẽ vào tinh thần Kiev.
Thất bại đó không những cho phép ly khai dễ dàng khởi động các cuộc tấn công mới mà còn khiến nhiều người hoài nghi về khả năng chiến đấu của quân đội Ukraine.
Khi chiếm được sân bay Donetsk, quân ly khai có thể tấn công trược tiếp miền Bắc Ukraine từ Donetsk và nhiều vị trí khác xung quanh sân bay như Avdeyevka, Krasny Partizan hay Pisky.
Ngoài ra, theo quân đội Ukraine, quân ly khai cũng đang tập trung tấn công vào Debaltseve, thị trấn thuộc tỉnh Donetsk có đoạn đường nối với Lugansk như đã đề cập ở trên.
Thị trấn đang bị ly khai bao vây từ 3 phía và quân đội có nguy cơ bị cắt tiếp viện hoàn toàn.
Hôm 24/1, lãnh đạo ly khai ở Donetsk Aleksandr Zakharchenko tuyên bố: "Trong một vài ngày tới, chúng tôi sẽ chiếm giữ Debaltseve”.
Với những gì đang xảy ra, sự lạc quan của Zakharchenko là hoàn toàn hợp lý. Nếu Kiev mất vị trí này, ly khai sẽ có một mặt trận thống nhất để có thể dễ dàng hơn trong việc tiến tới các mục tiêu tiếp theo.
Mariupol
Chìa khóa tiến tới mặt trận phía nam, Mariupol, là mục tiêu tấn công mới nhất của ly khai.
Sáng ngày 24/1, người dân của thành phố ven biển này đã phải gánh chịu các cuộc tấn công liên tiếp bằng rocket, khiến ít nhất 30 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương.
Theo Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), các tên lửa được bắn ra từ phía lãnh thổ ly khai đang kiểm soát. Tệ hơn nữa, các vị trí rocket rơi xuống chỉ cách các chốt quân sự gần nhất của Ukraine khoảng 2km.
Mariupol là một thành phố cảng có vị trí quan trọng, nằm ở phía nam tỉnh Donetsk trên biển Azov và gần biên giới Nga.
Nhiều chuyên gia cho rằng Nga đang muốn nơi đây trở thành một “chiếc cầu đất liền” nối Nga với bán đảo Crimea mà nước này vừa sáp nhập hồi đầu năm 2014.
Vì Crimea hiện đang vẫn phụ thuộc vào Ukraine về nguồn nước và điện nên nhiều người cho rằng, ông Putin sẽ tìm cách dẫn được các đường ống năng lượng và đường dây truyền tải điện từ Nga tới Crimea.
Ngoài ra, vai trò quan trọng chiến lược của Mariupol còn nằm ở tiềm năng kinh tế.
Thành phố này chiếm một phần ba tổng sản lượng công nghiệp của Donetsk, sản xuất hơn 70% sản lượng sắt thép của khu vực này và có tới hai phần ba lượng hàng hóa xuất khẩu ở Donetsk được thực hiện qua cảng Mariupol.
Do đó, sản xuất của Ukraine sẽ bị suy giảm nghiêm trọng nếu bị mất quyền kiểm soát Mariupol.
Tổng thống Ukraine Petro Oleksiyovych Poroshenko dường như đã lường trước được nguy cơ đó. Hồi tháng 9/2014, các nguồn tin quốc phòng Ukraine cho biết Kiev đang chuẩn bị tất cả các nguồn lực quân sự sẵn có để bảo vệ Mariupol.
Tuy nhiên, việc phải phân bổ lực lượng ra các khu vực khác ở Donetsk và Luhansk đã khiến cho quyết tâm đó khó có thể thực hiện được.
Ông Mark Galeotti, chuyên gia nghiên cứu nước Nga tại Đại học New York cho rằng, với thắng lợi ở Donetsk, Lugansk và Mariupol, quân ly khai sẽ buộc Kiev phải nhượng bộ trong các các cuộc đàm phán về khủng hoảng ở miền Đông Ukraine.
