Tối 15/4, thi thể ông Oleg Kalashnikov, 52 tuổi, cựu nghị sĩ Ukraine, nhà hoạt động chống Maidan, được tìm thấy tại nhà riêng ở Kiev. Bộ Nội vụ Ukraine thông báo, ông chết do trúng đạn.
Các nhà chức trách đã dự đoán 5 nguyên nhân của vụ việc. Trong đó, nguyên nhân được chú ý nhiều nhất là việc ông này tham gia "tổ chức và cấp tài chính" cho các sự kiện chống Maidan ở Ukraine.
Sự ra đi bất ngờ của ông Kalashnikov một lần nữa lại làm dấy lên những câu hỏi về cái chết của các cựu quan chức chính phủ, thành viên đảng Các khu vực của cựu Tổng thống Yanukovych.
Nhân vật trung tâm của bí ẩn là vị "hồng y xám"?
Khi thi thể của công tố viên thành phố Odessa, ông Sergei Melnychuk được phát hiện ngày 22/3, cảnh sát nói với phóng viên địa phương rằng đây là một vụ tự sát.
Nhưng sau đó, những người hàng xóm đã báo với cảnh sát rằng, họ đã nghe thấy những tiếng ẩu đả giữa đêm. Các nhà nghiên cứu bệnh học phát hiện, ông này từng bị đánh trước khi rơi xuống khỏi ban công.
Ngay sau đó, các công tố viên Odessa đã sửa lại rằng đây là một vụ ám sát. Một cựu sĩ quan cảnh sát được gọi là "công dân K" đã bị bắt giữ.
Ông Melnychuk là một ít nhất 8 quan chức được bổ nhiệm dưới thời cựu Tổng thống Viktor Yanukovych, chết bất thường trong vòng 3 tháng qua, song các nhân viên thực thi pháp luật Ukraine không muốn nói về chúng.
Khi tờ Newsweek (Mỹ) đề nghị được cung cấp thông tin về cái chết của 7 cựu quan chức khác, tất cả đều có liên hệ với đảng Các khu vực của ông Yanukovych, văn phòng Tổng Công tố Ukraine chỉ trả lời một câu rằng, đó là bí mật quốc gia.
Sau sự can thiệp của chính quyền Tổng thống, văn phòng Tổng Công tố mới tiết lộ, 4 trong số 7 cái chết đang bị điều tra vì nghi ngờ ám sát, một vụ chưa đi tới kết luận cuối cùng, và 2 vụ khác đã khép lại mà không có bằng chứng phạm tội.
Tờ Newsweek ngờ rằng, nhân vật trung tâm trong cái chết đáng ngờ của ông Melnychuk, theo Newsweek, là vị tỷ phú 48 tuổi Rinat Akhmetov, người giàu nhất Ukraine, với số tài sản ước tính 7 tỉ USD.
Là cựu nghị sĩ của đảng Các khu vực, ông Akhmetov vẫn duy trì được tầm ảnh hưởng lớn trong nước nhờ quyền lực được tích luỹ qua thời gian và các đồng minh lâu đời của mình trong quốc hội cũng như giới quan chức thực thi pháp luật.
"Ahkmetov là hồng y xám của đảng Các Khu vực", phóng viên điều tra Dmitriy Gnap từ kênh truyền hình Ukraine Hromadske, người đã dành hơn 10 năm đưa tin về hoạt động của giới tài phiệt, cho hay.
"Yanukovych là nhà lãnh đạo chính thức, nhưng Ahkmetov là người kiểm soát toàn bộ hoạt động tài chính, các động thái chính trị của đảng".
Chính phủ mới của Ukraine đã mở hàng loạt cuộc điều tra hình sự nhằm vào những động thái nói trên của ông Ahkmetov, tuy nhiên, khi mà một số ít người biết về các hoạt động này đã chết, thì họ không bao giờ có thể ra toà làm chứng được nữa.
Báo Mỹ nghi ngờ ông Ahkmetov là có liên quan tới cái chết của cựu quan chức Sergei Melnychuk và nhiều quan chức khác.
Những cái chết bí ẩn của đồng minh với Ahkmetov
Ngày 9/3, thi thể nghị sĩ của đảng Các khu vực Stanislav Melnyk, đã được tìm thấy tại nhà riêng với vết đạn bắn, bên cạnh là lá thư tuyệt mệnh.
Melnyk được cho là "vệ sĩ của Akhmetov". Ông này điều hành một công ty an ninh, chuyên trông coi tài sản cho SCM- một công ty cổ phần do Akhmetov thành lập.
Mối quan hệ của Melnyk đã hình thành từ những năm 1990 – thời điểm mà nhiều nhà tài phiệt mới nổi hậu Xô Viết tiến hành mua lại các công ty nhà nước chỉ với một phần giá trị thực của nó.
"Melnyk biết rất nhiều về Akhmetov, về cách ông ta thâu tóm tài sản nhà nước", Gnap cho biết.
3 ngày sau cái chết của Melnyk, cựu nghị sĩ khác của đảng Các khu vực, cựu thống đốc vùng Zaphorizhia, Oleksandr Peklushenko, cũng bị tìm thấy chết tại nhà riêng. Ông bị một viên đạn bắn vào cổ.
Peklushenko có mối quan hệ thân thiết với Akhmetov bởi các lợi ích về kinh tế.
Năm 2011 - năm đầu tiên trong cương vị thống đốc, công ty con của SCM là Metinvest đã mua lại 50% công ty Industrial và nắm quyền kiểm soát phần lớn cổ phần tại công ty thép nhà nước ở Zaporizhia.
Trước đó, chỉ trong 2 ngày, từ 26 – 28/2, liên tiếp 5 cựu quan chức Ukraine là Peklushenkom Mykhaylo Chechetov, Oleksiy Kolesnik, Mykola Serhiyenko, Serhiy Walter và Oleksandr Bordyuh đều đã chết một cách khó hiểu.
Tất cả họ đều được đảng Các khu vực bổ nhiệm và đều bị chính phủ mới điều tra.
Ông Chechetov chỉ để lại một lá thư tuyệt mệnh trước khi rơi từ tầng 17 xuống đất. Ông từng là phó chủ tịch đảng, quản lý việc mua bán hàng tài sản nhà nước trị giá tới hàng tỉ USD, đồng thời là lãnh đạo Quỹ Bất động sản nhà nước.
Một trong những tài sản được bán dưới thời Chechetov là mỏ quặng sắt KZhRK. Thoả thuận này hiện đang là tâm điểm của một vụ kiện tại Toà án Tối cao Anh giữa cựu thống đốc Dnipropretovsk Kolomoisky và một nhà tài phiệt khác là Viktor Pinchuk.
Doanh nhân thứ 3 hưởng lợi trong vụ này, không ai khác, chính là Rinat Akhmetov.
Chechetov và người kế nhiệm ông này tại Quỹ bất động sản Quốc gia, Valentyna Semenyuk-Samsonenko đều có thể biết rất rõ về việc tư nhân hoá các tài sản giá trị nhất tại Ukraine. Nhưng Semenyuk-Samsonenko cũng đã qua đời hồi tháng Tư năm ngoái.
Các quan chức thực thi pháp luật kết luận rằng, bà ta tự kết liễu đời mình bằng khẩu súng săn của chồng.
Không có những bằng chứng tại hiện trường, khó có thể kết luận lý do vì sao những nhân vật giàu có và tiếng tăm này lại chết theo cách như vậy.
Tờ Newsweek đã nêu ra những giả thuyết của mình: Akhmetov đã giết các đồng minh cũ, hoặc ai đó khác đứng sau chuyện này, hoặc đơn giản hơn là họ không chịu được áp lực từ cuộc điều tra.
Đây chỉ là một vài trong số nhiều giả thuyết được đưa ra. Nhưng có một điều chắc chắn rằng, sự thật về những cái chết kia khó có thể sớm mà lộ ra được.
Trong khi đó, một cựu quan chức cấp cao dưới thời tổng thống Yanukovych chia sẻ: "Tôi vẫn coi đó là các vụ tự tử. Tôi không thống nhất những quan điểm của các chuyên gia rằng họ biết quá nhiều.
Họ (những cựu quan chức đã chết) đơn giản không phải là những người khó lường và chín chắn. Trong cuộc sống, họ cũng là người dễ bị khuất phục".
