Mỹ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) khởi kiện Trung Quốc do lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Bắc Kinh. WTO ra phán quyết lệnh này là vi phạm các quy định của WTO.
Trung Quốc kháng cáo, nhưng Ủy ban thụ lý kháng cáo của WTO ngày 7-8 giữ nguyên phán quyết trước.
“Trung Quốc không thể chứng minh được rằng các hạn ngạch xuất khẩu mà họ áp đặt với nhiều loạt đất hiếm, tungsten và molybdenum là hợp lý”, văn bản phán quyết cuối cùng của ủy ban nói.
Theo hãng tin Reuters, Trung Quốc hiện sản xuất hơn 90% sản lượng đất và kim loại hiếm, những thành phần rất quan trọng trong các thiết bị quốc phòng và công nghệ cao, từ điện thoại iPhone, ổ đĩa cứng cho tới các turbine gió.
Bắc Kinh áp hạn ngạch xuất khẩu đất hiếm từ năm 2010 với lý do làm giảm ô nhiễm và bảo tồn tài nguyên.
Giá đất hiếm từ đó tăng hàng trăm phần trăm, khiến Mỹ, EU và Nhật Bản khởi kiện lên WTO, với lập luận những lệnh hạn chế của Trung Quốc giúp các công ty của nước này có được lợi thế bất bình đẳng trong các sản phẩm như pin cho xe lai (hybrid) vừa chạy xăng vừa chạy điện, turbine gió và công nghệ chiếu sáng tiết kiệm năng lượng.
Các chuyên gia nói lần thua kiện này của Trung Quốc không có gì ngạc nhiên, bởi Bắc Kinh cũng thất bại trong nhiều vụ kiện liên quan tới áp đặt hạn ngạch xuất khẩu nguyên vật liệu khác.
Đại diện thương mại của Mỹ Michael Froman nói phán quyết của WTO là “dấu chấm hết” cho cuộc tranh cãi.
Cao ủy thương mại của EU Karel de Gucht nói ông hy vọng Trung Quốc sẽ sớm tuân thủ phán quyết này. “Phán quyết gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng các lệnh hạn chế xuất khẩu không thể được sử dụng như một biện pháp bảo hộ sản xuất trong nước với cái giá phải trả từ những đối thủ cạnh tranh nước ngoài”, ông De Gucht nói trong một tuyên bố.
“Trung Quốc sẽ đánh giá tỉ mỉ phán quyết này, tiếp tục cải thiện việc quản lý các sản phẩm sử dụng nguyên liệu này tuân thủ các quy định của WTO, bảo vệ nguồn tài nguyên tự nhiên và duy trì sự cạnh tranh bình đẳng vì mục tiêu phát triển bền vững”, Bộ thương mại Trung Quốc ra tuyên bố sau phán quyết.
