Báo Asahi Shimbun hôm qua cho biết giới lãnh đạo quân sự cấp cao Trung Quốc đang xem xét việc thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông.
Asahi, tờ báo hàng đầu tại Nhật Bản trích dẫn một số nguồn tin xin giấu tên, trong đó có các quan chức Trung Quốc, cho biết chuyên gia Trường chỉ huy Không quân Trung Quốc đã soạn xong bản dự thảo về Vùng phòng không trên Biển Đông, lấy quần đảo Hoàng Sa làm trung tâm từ đó mở rộng ra để bao phủ hầu như toàn bộ Biển Đông.
Bản dự thảo đã được trình lên giới chức quân sự cấp cao của Trung Quốc để xem xét hồi tháng 05/2013. Hai tiêu chí quan trọng được Trung Quốc xem xét khi hoạch định dự thảo này là ranh giới đường cơ sở lãnh hải và phạm vi hoạt động hiệu quả của radar cũng như máy bay chiến đấu nước này.
Trước đây, Bắc Kinh đã dùng bản đồ đường 9 đoạn (còn gọi là đường lưỡi bò) để tuyên bố chủ quyền trái phép trên hầu như toàn bộ Biển Đông, kể cả tại những vùng rất xa bờ biển Trung Quốc, trực tiếp tranh chấp với Đài Loan và 4 nước Đông Nam Á xung quanh Biển Đông là Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei.
Một số quan chức Trung Quốc cho rằng, ADIZ nên được mở rộng tương đương như đường 9 đoạn để củng cố lập luận về chủ quyền sai trái của nước này.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng, hiện tại, Trung Quốc khó thực hiện được âm mưu này. Bởi ngay bản thân đường 9 đoạn cũng là một khái niệm chưa từng được thế giới công nhận và không hề có cơ sở nào về pháp lý. Ngoài ra, phần lớn Biển Đông nằm ngoài tầm quan sát của các trạm radar đặt trên đất liền Trung Quốc. Muốn giám sát khu vực này, Trung Quốc sẽ phải triển khai thường xuyên các máy bay trang bị hệ thống radar tầm xa hoặc thiết lập thêm các trạm radar trên các đảo mà họ chiếm đóng trái phép. Đây là điều không hề dễ dàng.
Thông tin về việc Trung Quốc chuẩn bị tuyên bố Vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông được đưa ra không đầy 2 tháng sau khi nước này đơn phương tuyên bố thiết lập Vùng phòng không ở Hoa Đông, bao trùm cả vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Bắc Kinh đang tranh chấp với Tokyo. Nó cho thấy sự ngang ngược, hung hăng của Bắc Kinh trong việc buộc nước khác chấp nhận yêu sách chủ quyền sai trái của mình.
Trước những động thái này, quan chức cấp cao phụ trách các vấn đề châu Á thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Evan Medeiros ngay lập tức đã cảnh báo Trung Quốc không nên manh động lập ADIZ ở Biển Đông và đe dọa rằng động thái đó sẽ khiến quân đội Mỹ thay đổi sự hiện diện trong khu vực.
Ôn Medeiros nhấn mạnh: “Chúng tôi phản đối Trung Quốc thiết lập ADIZ ở những khu vực khác, trong đó có Biển Biển Đông. Chúng tôi đã nói rõ với Trung Quốc rằng chúng tôi sẽ coi đó là diễn biến khiêu khích và gây bất ổn, sẽ dẫn đến những thay đổi về sự hiện diện và tình thế quân sự của chúng tôi trong khu vực”.
