Nhà báo Chulov gọi người được phỏng vấn là Abu Ahmed, đối tượng đã thăng tiến trong hàng ngũ của IS cùng với thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi.
Abu Ahmed bị giam trong một trung tâm, do Mỹ điều hành ở miền nam Iraq có tên Trại Bucca, vào năm 2004. Tại đó, ông ta gặp al-Baghdadi và những người sau này thành lập nên IS.
Theo Ahmed, Baghdadi đã lừa được quân đội Mỹ tưởng rằng, ông ta là một người kiến tạo hòa bình, trong khi vẫn đang tạo dựng ngay trước mũi họ một phong trào mà sau này trở thành IS.
"Ông ấy được quân đội Mỹ rất tôn trọng", Abu Ahmed nói thêm. "Ông ấy có thể thăm hỏi người ở các trại giam khác tùy thích, trong khi chúng tôi không làm được.
Và trong lúc đó – một chiến lược mới do ông ấy dẫn dắt đang hình thành trước mũi họ, và chiến lược ấy là tạo dựng Nhà nước Hồi giáo. Nếu không có nhà tù Mỹ ở Iraq thì không có IS ngày nay.
Bucca là một nhà máy. Nó đã tạo ra tất cả chúng tôi. Nó tạo nên tư tưởng của chúng tôi".
Khi vào nhà tù Mỹ, Baghdadi và nhiều thành viên khác là người của các nhóm chiến binh Sunni. Trại giam này đã giúp họ tập hợp dưới danh nghĩa al-Qaeda ở Iraq, khi đó do Abu Musab al-Zarqawi dẫn dắt.
"Chúng tôi không thể tập hợp lại với nhau được như vậy ở Baghdad hoặc nơi nào đó" - Abu Ahmed giải thích. "Sẽ là cực kỳ nguy hiểm. Còn ở đây, chúng tôi không chỉ an toàn, mà còn cách toàn bộ ban lãnh đạo al-Qaeda chỉ vài trăm mét".
Tiếp đó, sau khi Zarqawi bị giết và al-Qaeda lụi tàn gần như hoàn toàn trong tay của một nhóm nổi dậy Sunni cùng chiến lược tăng viện quân của Mỹ, Baghdadi và các cộng sự đã xây dựng lại phong trào dưới khẩu hiệu IS.
Mạng lưới của họ - được tổ chức một phần bên ngoài các trung tâm giam giữ của Mỹ - đóng một vai trò then chốt.
Nhà báo Chulov cho biết, Chính phủ Iraq ước tính "17 trong só 25 thủ lĩnh quan trọng của IS đang điều hành cuộc chiến ở Iraq và Syria từng bị giam trong các nhà tù Mỹ giai đoạn 2004 và 2011".
Nói cách khác, nếu không có chiến tranh Iraq và các trại tù của Mỹ ở đó để giam giữ những đối tượng nghi là khủng bố thì rất có thể IS không xuất hiện và trỗi dậy mạnh mẽ như hiện nay.
