Vào năm 1909, Ahn Jung Geun, một người Triều Tiên, đã bắn chết Hirobumi Ito, người từng giữ chức thủ tướng Nhật tới 4 nhiệm kỳ, ở nhà ga thành phố Cáp Nhĩ Tân của Trung Quốc, để trả thù việc Nhật Bản đô hộ Triều Tiên. Ito là Toàn quyền Triều Tiên đầu tiên và đảm nhiệm vai trò chủ chốt đối với quá trình soạn thảo Hiến pháp đầu tiên của Nhật Bản.
Quân Nhật Bản đã bắt và hành quyết Ahn vào năm 1910. Từ đó tới nay người dân Trung Quốc coi Ahn là biểu tượng của cuộc chiến đấu chống ách đô hộ của Nhật Bản.
Tuần trước giới chức Trung Quốc và Hàn Quốc đã thảo luận kế hoạch xây đài tưởng niệm Ahn Jung Geun tại thành phố Cáp Nhĩ Tân.
Yoshihide Suga, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản, tuyên bố trong một cuộc họp báo hôm 20/1 rằng Tokyo sẽ phản đối hành động của Bắc Kinh qua các kênh ngoại giao, Reuters đưa tin.
"Nhật Bản coi Ahn Jung Geun là một kẻ khủng bố. Hành động tưởng nhớ Ahn chỉ dựa vào góc nhìn một phía của lịch sử và không mang đến lợi ích cho việc xây dựng hòa bình và ổn định trong khu vực Đông Á", Suga nói.
Hồng Lỗi, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng người dân Trung Quốc rất kính trọng Ahn. Vì thế tưởng nhớ Ahn là hành động phù hợp.
"Chúng tôi không thể chấp nhận sự phản đối của Nhật Bản. Trung Quốc yêu cầu Nhật Bản đối mặt với lịch sử một cách nghiêm túc", ông Hồng nói trong cuộc họp báo hôm 20/1.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản trở nên lạnh giá trong năm ngoái do tranh chấp đối với nhóm đảo Điếu Ngư/Senkaku, việc Trung Quốc lập vùng Nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông và chuyến thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Nhật Bản.
Hàn Quốc, Trung Quốc và Triều Tiên từng chịu ách đô hộ của phát xít Nhật Bản. Nhiều vùng của Trung Quốc rơi vào tay Nhật Bản trong thập niên 30, còn Hàn Quốc và Triều Tiên chịu sự đô hộ của Nhật từ năm 1905 tới năm 1945.
