Vụ án ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang bị tù oan 10 năm đã gây chấn động dư luận Việt Nam những ngày qua. Trên thế giới, cũng từng có những án oan tày đình như vậy. Dù địa điểm, tính chất có thể khác nhau, nhưng sự khổ đau, mất mát không gì bù đắp nổi mà nó gây ra cho những người chịu oan ức, cũng như sức hủy hoại kinh khủng của nó đối với lòng tin của nhân dân dành cho những người thực thi công lý thì lại rất giống nhau.
Đó cũng là nội dung chính mà chúng tôi muốn gửi tới bạn đọc qua loạt bài BỨC CUNG, NHỤC HÌNH VÀ NHỮNG VỤ ÁN OAN CHẤN ĐỘNG THẾ GIỚI.
Vụ án “xác không đầu”
Câu chuyện của người nông dân nghèo Triệu Tác Hải ở huyện Chá Thành, thành phố Thương Khâu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc tưởng chừng như chỉ có ở thời Trung cổ. Thế nhưng nó lại xảy ra ngay trong xã hội văn minh cuối thế kỷ 20.
Mọi việc bắt đầu vào tháng 10/1997. Do khúc mắc trong chuyện vay nợ và ghen tuông vì một người phụ nữ nên giữa ông Triệu Tác Hải và người hàng xóm Triệu Chấn Thường đã xảy ra một cuộc cãi vã kịch liệt dẫn tới xô xát. Ngay sau đó, Triệu Chấn Thường đột ngột biến mất.
Tháng 5/1999, người dân địa phương phát hiện một xác chết không đầu đã phân hủy dưới giếng. Cảnh sát đã lập tức bắt giữ Triệu Tác Hải và ngày 5/12/2002 ông bị kết tội giết hại Triệu Chấn Thường với mức án tử hình được hoãn thi hành 2 năm, sau đó được giảm xuống thành 29 năm tù giam.
Tuy nhiên, ngày 30/4/2010, “nạn nhân” Triệu Chấn Thường mà ai cũng nghĩ là cái xác không đầu đã mồ yên mả đẹp, bỗng nhiên trở về. Dân làng hoang mang, sửng sốt. Điều tra viên "chết đứng". Quan tòa sững sờ.
Qua lời Triệu Chấn Thường, mọi người mới vỡ lẽ, hóa ra trong cuộc xô xát hơn 10 năm trước, chính ông ta là thủ phạm, còn người đang ngồi trong tù là nạn nhân. Khi đó, Triệu Chấn Thường đã đánh khá mạnh vào đầu Triệu Tác Hải. Tưởng rằng đối thủ đã chết nên ông ta sợ hãi bỏ trốn khỏi địa phương.
Sau này, vì bệnh tật không xoay đâu được tiền chữa trị nên Triệu Chấn Thường buộc phải trở về làng để lấy tiền trợ cấp.
Sau khi xác định được người trở về là Triệu Chấn Thường, toà án nhân dân tỉnh Hà Nam đã tiến hành các thủ tục minh oan và trả tự do cho Triệu Tác Hải vào ngày 13/5/2010.
Nếu Triệu Chấn Thường không rơi vào cảnh túng bấn, bệnh tật mà phải trở về thì có lẽ Triệu Tác Hải sẽ còn phải tiếp tục mòn mỏi trong tù cho đến khi ngoài 70 tuổi.
33 ngày trong địa ngục
Sau khi được trả tự do, Triệu Tác Hải đã lên tiếng cáo buộc cảnh sát sử dụng các biện pháp tra tấn dã man khiến ông phải nhận một tội danh mà bản thân không hề gây ra.
Triệu Tác Hải nói rằng trong suốt 33 ngày lấy cung, ông thường xuyên bị các điều tra viên dùng các nhục hình khủng khiếp “bị đánh đập bằng gậy, nhét súng vào miệng, bị buộc phải uống nước hòa với ớt cay, bị bắn pháo sáng sượt qua sát đỉnh đầu” và hoàn toàn không được ngủ.
“Lúc đó, tôi nghĩ thôi thì cứ nhận tội. Sống mà bị hành hạ thế thì thà chết đi còn hơn”, Triệu Tác Hải kể lại với truyền thông địa phương.
Từ năm 1999 đến năm 2001, qua các phiên xử, Triệu Tác Hải đã phải nhận tội giết người đến 9 lần. “Họ đã dạy tôi cách nhận tội như thế nào. Họ bắt tôi học thuộc những gì họ nói và tôi đã phải làm đúng như thế nếu không tôi sẽ bị đánh đập”
Chưa hết, lúc Triệu Tác Hải bị bắt, vợ ông cũng bị cảnh sát giam giữ và đánh đập khoảng 1 tháng ròng để buộc phải làm nhân chứng cho vụ án “xác không đầu”. “Cảnh sát liên tục tra hỏi tôi có biết Triệu Tác Hải giết người đàn ông đó không. Tôi nói không biết. Thế là họ đánh tôi”, người phụ nữ này kể với tờ Tin tức Bắc Kinh.
Ông Triệu Tác Hải bật khóc trong ngày được tự do
Gây oan sai, cảnh sát vào tù
Được trả tự do, Triệu Tác Hải lại phải đối diện với một bất hạnh mới. Lúc bị kết án, Triệu Tác Hải có 1 vợ và 4 con nhưng khi ra tù gia đình ông đã tan nát. Người vợ khốn khổ của ông đã đi bước nữa và mang theo 2 đứa con. Hai đứa còn lại phải gửi gia đình khác nuôi giúp.
Đớn đau là thế, nhưng so với nhiều nạn nhân của các vụ án oan sai ở Trung Quốc, Triệu Tác Hải còn được xem là có chút may mắn, khi những lời tố cáo của ông về các hành vi tra tấn, ép cung của cảnh sát đã được ghi nhận.
Sau khi ông được thả, 5 sỹ quan cảnh sát từng gây ra vụ án oan sai trước đây đã bị bắt giữ, xét xử và nhận mức án từ 1 đến 2 năm tù. Trước đó, những kẻ này đã từng được tuyên dương, thăng chức vì “có công” phá nhanh vụ án “Triệu Tác Hải giết người”. Chánh án Tòa án tỉnh Hà Nam cũng đến tận nhà Triệu Tác Hải để tạ lỗi.
Người cựu tù khốn khổ này còn nhận được khoản tiền đền bù thiệt hại là 650.000 Nhân dân tệ (96.000 USD) cộng với 120.000 Nhân dân tệ (17.572 USD) để điều trị bệnh thần kinh.
