Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) vừa công bố một báo cáo dài 36 trang nêu rõ các bước đi giúp con người có thể tới sống trên sao Hỏa.
NASA nói rằng vấn đề chinh phục hành tinh Đỏ là "có thể giải quyết được", nhưng không cho biết sẽ phải tốn bao nhiêu tiền để thực hiện điều này, hay khi nào ta mới đưa được người lên sao Hỏa.
Một báo cáo với những lời lẽ hay ho
Báo cáo của NASA được công bố vào cuối ngày 8/9, trước các cuộc trao đổi với Quốc hội về khoản ngân sách dành cho các nhiệm vụ thám hiểm không gian.
Nó cũng diễn ra trước một hội nghị quốc tế lớn về ngành chinh phục không gian, dự kiến tổ chức ở Jerusalem, Israel, vào tuần tới.
Bản báo cáo có tên "Hành trình tới sao Hỏa: Vạch ra những bước đi tiếp theo trong cuộc thám hiểm không gian", nói rằng các phi hành gia tới sao Hỏa sẽ có 3 năm ở trong môi trường vũ trụ.
Việc phải sống và làm việc dưới điều kiện chịu sự tác động mạnh từ nhiều tia vũ trụ khiến họ dễ bị ung thư, loãng xương và gặp nhiều vấn đề khác về hệ miễn nhiễm.
"Hành trình đó xứng đáng với các rủi ro mà chúng ta bỏ ra" - bản báo cáo nêu và gọi sao Hỏa là "mục tiêu có thể đạt được", là "mặt trận mới trong việc mở rộng sự hiện diện của con người".
Nhưng John Rummel, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện SETI, nói rằng bản báo cáo của NASA chứa nhiều "thiếu sót kỳ lạ".
Rummel cho biết tài liệu này chỉ đề cập tới các cụm từ "thực phẩm" và "dưỡng khí" có một lần và cũng chẳng nói chi tiết xem các phi hành gia sẽ trồng thực phẩm trong không gian như thế nào để tồn tại.
Theo Rummel, tài liệu còn phớt lờ nguy cơ ô nhiễm các dạng sống cấp vi bào từ sao Hỏa tới Trái đất và ngược lại. Ông nói rằng đây không phải là vấn đề nhỏ.
Tại phiên điều trần diễn ra tại Quốc hội Mỹ trong ngày 8/10, nghị sĩ Lamar Smith đã lên án các đề xuất ngân sách của Nhà Trắng được đưa ra trong mấy năm gần đây, vốn đã cắt bỏ đáng kể ngân sách cho hoạt động thám hiểm sao Hỏa - bao gồm việc cắt giảm 440 triệu USD cho các chương trình nghiên cứu sao Hỏa trong năm tài khóa 2016.
Smith, người ngồi ghế Chủ tịch Ủy ban khoa học, không gian và công nghệ Hạ viện Mỹ, cũng chỉ trích chiến lược chinh phục sao Hỏa của NASA
"Kế hoạch của NASA không có ngân sách, không có khung thời gian, thời hạn chót. Nó chỉ gồm một số bức ảnh thật đẹp và những từ ngữ thật hay ho" - ông chỉ trích - "Nó sẽ không thể đưa chúng ta tới sao Hỏa".
Sao Hỏa đã ở gần hơn bao giờ hết?
Nhưng bất chấp những chỉ trích đó, Giám đốc NASA Charles Bolden vẫn ra thông báo nói rằng Mỹ đang "ở gần với việc đưa các phi hành gia tới sao Hỏa hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong lịch sử".
Bolden, cựu phi hành gia, nói rằng ông mong chờ việc "thảo luận chi tiết kế hoạch" lên sao Hỏa với các thành viên Quốc hội và các đối tác thương mại, quốc tế.
Theo báo cáo của NASA, con đường lên sao Hỏa được chia làm 3 giai đoạn, với phần đầu hiện đã diễn ra, trong các cuộc thí nghiệm ở Trạm vũ trụ quốc tế (ISS).
Giai đoạn thứ hai bắt đầu vào năm 2018, bằng việc phóng tàu vũ trụ chinh phục không gian ngoài Trái đất Orion.
Con tàu này sẽ bay vào vũ trụ trên quả tên lửa mạnh nhất mà nhân loại từng chế tạo, mang tên Hệ thống phóng vũ trụ, hay SLS.
Sau đó, NASA sẽ thực thành nhiệm vụ sao Hỏa trên khu vực không gian nằm giữa Trái đất và Mặt trăng.
Việc này gồm nhiệm vụ phóng một tàu thăm dò tự động tới bắt một thiên thạch hoạt động gần Trái đất và kéo nó tới một khu vực trong không gian để các phi hành gia có thể điều tra.
"NASA sẽ tìm cách tiến hành các nhiệm vụ phức tạp ở môi trường không gian ngoài Trái đất, sẽ cho phép phi hành đoàn trở lại Trái đất trong vòng vài ngày" - báo cáo cho biết.
Giai đoạn thứ ba sẽ là sống và làm việc trên bề mặt sao Hỏa, cũng như trên các tàu vận chuyển có khả năng hỗ trợ sự sống con người trong nhiều năm.
Giai đoạn này còn gồm việc "thu hoạch nguồn tài nguyên trên sao Hỏa để tạo ra nhiên liệu, nước, khí oxy và vật liệu xây dựng".
NASA không đặt ra thời hạn hoặc chi tiết về giai đoạn thứ 3 trong báo cáo của họ. Tuy nhiên một bức ảnh đồ họa trong báo cáo đã đề cập tới nhiệm vụ đưa người lên sao Hỏa trong giai đoạn những năm 2030.
Không dễ đạt mục tiêu
Khi NASA tìm cách tiến sâu hơn vào không gian, với sao Hỏa chỉ là điểm đến đầu tiên, cơ quan này cũng thừa nhận rằng vấn đề mà họ phải đối mặt sẽ ngày càng phức tạp hơn.
"Các nhiệm vụ tương lai sẽ đối mặt với thách thức ngày càng tăng lên, trong khía cạnh vận tải, không gian làm việc và giữ gìn sức khỏe" - báo cáo nêu.
NASA cho biết sẽ phát triển một bộ quần áo phi hành gia phù hợp để bảo vệ các phi hành gia. Ngoài ra họ cũng sẽ thử nghiệm động cơ đẩy mới của con tàu vũ trụ sẽ chinh phục không gian ngoài Trái đất.
Hệ thống cần cẩu trên không ấn tượng, đã cho phép tàu thăm dò Curiosity hạ cánh thành công xuống sao Hỏa hồi năm 2012, cũng sẽ được nghiên cứu lại để phục vụ cuộc đổ bộ của con người, vốn nặng hơn nhiệm vụ Curiosity từ 20 - 30 lần.
Người ta cũng cần một phương tiện để đưa con người từ bề mặt sao Hỏa lên quỹ đạo của hành tinh Đỏ. Thiết bị này đóng vai trò "quan trọng cốt yếu cho sự sinh tồn của phi hành đoàn".
"NASA sẽ phải tìm ra các phương thức hoạt động mới trong không gian" - báo cáo nói - "Vượt qua những trở ngại này sẽ là điều cần thiết, trong hành trình lên sao Hỏa".
