Theo Wall Street Journal ngày 18.11 bình luận, Mỹ hiện đang rất lo ngại về chiến lược ngoại giao bằng tiền của giới chức Bắc Kinh với các nước láng giềng, khi Trung Quốc cam kết sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các quốc gia này như một biện pháp nhằm “hất cẳng” Mỹ ra khỏi khu vực Đông Á, để giành lại vị trí bá quyền tại khu vực này.
Nếu điều này diễn ra như một trò chơi, Trung Quốc chắc chắn sẽ thắng, tờ báo bình luận khi cho rằng túi tiền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang rủng rỉnh, trong khi chiếc ví của Tổng thống Mỹ Barack Obama thì gần như trống rỗng.
Đối với khu vực Đông Nam Á, khi Mỹ đang tìm cách gia tăng sự hiện diện của mình bằng các ảnh hưởng chính trị, thì Trung Quốc lại cho thấy khả năng thao túng các nước bằng vốn tài trợ. Tiêu biểu là khoản vay 20 tỷ USD cho riêng khu vực này và 8 tỷ USD cho chính quyền Myanmar trong việc phát triển kinh tế.
Ngoài ra, Trung Quốc còn cam kết 50 tỷ USD cho việc thành lập Ngân hàng Đầu tư Châu Á có trụ sở tại Thượng Hải nhằm hỗ trợ các nước xây dựng cơ sở hạ tầng và 40 tỷ USD để xây dựng cảng và khu công nghiệp dọc theo tuyến đường thương mại đến châu Âu.
Ngược lại, về phía Mỹ. Vào cuối tuần qua Tổng thống Obama đã viên trợ 3 tỷ USD cho các nước nghèo khắc phục hậu quả biến đổi khí hậu. Và vận động hành lang các đồng minh trong Hội nghị Thượng đỉnh châu Á-Thái Bình Dương không tham gia vào Ngân hàng Đầu tư Châu Á mà Trung Quốc dẫn đầu với lý do ngân hàng không đáp ứng được các tiêu chuẩn cho vay. Điều này đã cho thấy khả năng hạn chế của Mỹ trong việc hỗ trợ các nước về lĩnh vực kinh tế, từ đó chứng tỏ tác dụng chính sách ngoại ngoai bằng séc của Trung Quốc.
Sau tất cả những gì đã làm trong những năm gần đây, khi Bắc Kinh khiến thế giới quan ngại sâu sắc vì những hành động quyết liệt và đường lối ngoại giao hung hăng trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải với các nước láng giềng Ấn Độ, Nhật Bản và các nước Đông Nam Á. Trung Quốc dường như một lần nữa muốn khẳng định lại vị thế bá quyền của mình.
Hai năm trước, khi vừa nhậm chức Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã nói đến sự “trẻ hóa” của dân tộc Trung Hoa, hàm ý phục hồi lại uy quyền của Trung Quốc như trong lịch sử trước đây. Và để thực hiện điều này, Bắc Kinh đã không tiếc tay khi “rót” tiền vào các nước như một biện pháp khẳng đinh sức mạnh của họ. Đồng thời, để lôi kéo các nước mà Trung Quốc cho là đang nằm dưới sự kiểm soát của Mỹ sau chiến tranh Thế Giới Thứ II, thì Bắc Kinh không có lựa chọn nào hơn là dùng các khoản đầu tư.
