GS Jonathan London, chuyên gia Khoa nghiên cứu quốc tế và châu Á, trường Đại học thành phố HongKong đã có bài viết mang tựa đề: “Không ai ưa một kẻ đi gây hấn” trên blog riêng của mình vào ngày 9/5.
Việc Trung Quốc là một cường quốc mới nổi không có nghĩa là họ có quyền sử dụng sức mạnh để áp đặt những chủ quyền giả tạo của họ, như cách mà nước này đang làm ở Biển Đông. Đối với giáo sư Jonathan, người đã quan sát sự phát triển của Trung Quốc trong một thời gian dài với nhiều kỳ vọng và hứng thú thì thái độ bành trướng của Bắc Kinh làm ông thấy cực kỳ thất vọng và là vấn đề rất đáng báo động.
Dưới đây là tóm lược bài viết của ông:
Việc hạ đặt một giàn khoan dầu nước sâu trị giá một tỷ USD tới một địa điểm nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đòi hỏi không chỉ vốn đầu tư và trình độ công nghệ, mà còn cần sự kiêu ngạo về chính trị và sự coi thường các chuẩn mực quốc tế. Chỉ có Bắc Kinh mới có thể tưởng tượng được rằng họ có chủ quyền với vùng biển nơi giàn khoan HD-981 được hạ đặt. Bản yêu sách đường 9 đoạn của Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với 80% Biển Đông hoàn toàn không có cơ sở pháp lý hay lịch sử.
Giàn khoan Trung Quốc HD-981 hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam
...Hành động đưa giàn khoan dầu xâm phạm vùng biển Việt Nam là sự vi phạm trắng trợn và thách thức trực tiếp đến chủ quyền của Việt Nam. Vậy Hà Nội sẽ giải quyết ra sao? Tại Philippines, hành vi hung hăng tương tự của Trung Quốc đã dẫn tới việc Manila tái lập quan hệ hợp tác quân sự với Hoa Kỳ và các nước khác. Về phần mình, Hà Nội đã có những dấu hiệu cho thấy họ sẽ tiếp tục những nỗ lực để giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình và ngoại giao khác.
Nhưng nếu các nỗ lực ngoại giao không đạt kết quả và Trung Quốc vẫn tiếp tục gây hấn thì rất khó nói điều gì sẽ xảy ra. Tuy Việt Nam không hề muốn có xung đột, nhưng họ nổi tiếng là quyết tâm khi đối mặt với các mối đe dọa từ bên ngoài.
... Thời gian tới, hiệu quả của việc quản lý mối quan hệ giữa Việt Nam với nước láng giềng “hung hăng” sẽ phụ thuộc vào hiệu quả việc kết hợp răn đe và sức mạnh mềm. Để xây dựng sức mạnh mềm thì việc đoàn kết người Việt toàn thế giới và củng cố các quan hệ chiến lược là rất cần thiết.
...Thách thức hiện nay của Hà Nội và cả toàn khu vực là giải quyết tranh chấp với người hàng xóm hung hăng mà hành vi của kẻ đó có sự đe dọa tới toàn thể cộng đồng.
Tôi hy vọng Bắc Kinh sẽ sớm nhận ra rằng quan hệ tốt với láng giềng có lợi cho chính họ.
