Ông John Everard, cựu Đại sứ Anh ở Triều Tiên từ năm 2006 - 2009, đã có bài viết phân tích về tác động sâu sắc của vụ xử tử ông Jang Song Thaek, người chú quyền lực của nhà lãnh đạo Kim Jong Un, đối với người dân Triều Tiên. Bài phân tích được đăng tải trên tờ The Independent (Anh).
Cựu Đại sứ Anh ở Triều Tiên John Everard.
Việc ông Jang Song Thaek, chú của Kim Jong Un bị xử tử đã khiến cả thế giới giật mình. Nhưng với người dân Triều Tiên thì sao, họ sẽ phản ứng như thế nào?
Một nguồn tin tại Triều Tiên đã nói về sự căng thẳng và các cuộc trò chuyện thì thầm khi những người dân thường ở Triều Tiên đang cố gắng hiểu chuỗi sự kiện đầy hỗn loạn đang diễn ra này. Sự sụp đổ bất ngờ của ông Jang Song Thaek khiến họ lo lắng. Bởi thậm chí một trong những người quyền lực nhất đất nước cũng bị tử hình thì tất cả mọi người đều có thể bị như vậy. Kim Jong Un đã thông báo một cách rõ ràng rằng sự trung thành tuyệt đối với ông bây giờ là điều kiện tiên quyết để được sống - về cả thể chất và chính trị - tại Triều Tiên.
Những hành vi lệch chuẩn, dù chỉ nhỏ và có thể không gây tổn hại gì, cũng sẽ bị trừng phạt một cách tàn nhẫn - một trong những tội của Jang là ông ấy đã không đứng lên đủ nhanh, không vỗ tay với đầy đủ nhiệt huyết cần thiết khi ông Kim được chỉ định làm lãnh đạo. Còn có những tội danh gì nhẹ mà cũng bị trừng phạt bằng cái chết? Rất nhiều bạn bè người Triều Tiên của tôi thường xuyên phải đối diện với sự nhàm chán trong những lớp học chính trị định kỳ bằng cách thả mình vào thế giới mơ mộng và không lắng nghe chút nào những gì người khác nói. Nhưng tôi đồ rằng, từ bây giờ, tất cả mọi người sẽ phải thật chăm chú trong các lớp học chính trị để biết họ cần phải đáp ứng yêu cầu nào.
Những hậu quả không mấy dễ chịu từ việc bước ra khỏi hàng lối sẽ trở nên đặc biệt rõ ràng với những người chăm chú xem trên báo bức ảnh ông Jang đứng tại toà. Cũng giống như các chuyên gia phân tích ảnh nước ngoài, họ cũng có thể nhận ra má của ông Jang dường như bị tím bầm và cổ tay có màu lạ.
Họ cũng có thể giật mình bởi những tiết lộ trên báo chí chính thống về việc khai trừ ông Jang khỏi đảng và phiên toà xử ông ấy. Thường thì chính quyền đều tuyên bố rằng đảng thống nhất quan điểm xung quanh quan điểm của Kim Jong Un, nhưng những bài báo này rõ ràng lại cho thấy ông Jang và một vài người khác không đồng thuận với Kim và thậm chí bị cáo buộc âm mưu chống lại nhà lãnh đạo.
Đây sẽ là lần đầu tiên nhiều người Triều Tiên chính thức biết về sự đi ngược lại niềm tin chung ở tầng lớp trên cùng của chế độ. Hơn thế nữa, họ lớn lên với niềm tin rằng, cố chủ tịch Kim Nhật Thành và Kim Jong Il là những thiên tài không bao giờ sai lầm. Nhưng rồi những bài báo này cho họ thấy rằng, cả 2 lãnh tụ đã trao niềm tin cho một kẻ "không bằng một con chó" (cụm từ mà hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCA đã dùng để gọi ông Jang Song Thaek trong một bài báo dài đăng tải thông tin về phiên tòa đặc biệt cùng những cáo trạng chống lại ông này). Như vậy, chẳng phải thậm chí cả những á thần từng lãnh đạo Triều Tiên cũng phạm phải sai lầm khi đánh giá đó sao?.
Một vài người có thể đã từng được chứng kiến một vụ việc như thế này trước kia. Lần cuối cùng nó xảy ra vào năm 1958 - đó là khi ông Kim Nhật Thành xử lý một vụ âm mưu lật đổ ông khỏi vị trí lãnh đạo đảng. Mặc dù cả ông và ông Kim Jong Il đều thẳng tay trừng trị những người chống lại mình, song họ đều không quan tâm tới một phiên toà có thể tác động tới dư luận - nạn nhân đơn thuần chỉ bị xử tử mà không cần phải viện tới trình tự pháp lý nào. Sự thắc mắc và hoang mang trên khuôn mặt những người Triều Tiên theo dõi tin tức báo chí những ngày này chính là minh chứng hùng hồn cho điều này.
Những người Triều Tiên phục vụ trong quân đội sẽ đặc biệt lo lắng. Một trong những tội mà Jang bị cáo buộc là âm mưu đảo chính lật đổ Kim Jong Un, có liên hệ tới cả những người lính đã lớn tuổi - những sĩ quan cấp cao không phải do Kim bổ nhiệm mà là do chính ông hoặc bố của họ bầu nên. Tôi ngờ rằng Triều Tiên sẽ điều tra tội đồng loã của những sĩ quan này trong "âm mưu" của ông Jang, và ít nhất một vài người sẽ bị sa thải (điều khá có ích khi Kim có thể sớm thay thế vào đó người của mình), hoặc thậm chí là tệ hơn nữa. Tôi ngờ rằng ông Jang sẽ là người cuối cùng phải chết trong cuộc thanh trừng này.
