Trong quá khứ, sự cân bằng hạt nhân giữa Mỹ và Liên Xô giúp chặn đứng chiến tranh không gian.
Nhưng nay phức tạp hơn nhiều, với trên 60 quốc gia đang hoạt động trong không gian làm cho cuộc chiến “vũ trụ” đang trở nên sôi động, nóng lên từng ngày.
Chiến tranh không gian từng được dựng thành phim.
Theo chuyên gia phân tích quân sự Peter Singer ở Quỹ Nước Mỹ mới (NAF), hàng triệu người trên thế giới đã được thưởng thức phiên bản phim bom tấn Star Wars của Hollywood liên quan đến xung đột tại những vùng cực xa của vũ trụ.
Điều này chứng tỏ, xung đột không gian không còn là chuyện viễn tưởng mà đang hiện hữu, có điều trong Star Wars cuộc chiến là của các đế chế thiên hà hoặc tàu vũ trụ nhằm hạ gục nhau còn hiện tại là cuộc chiến của “người trần mắt thịt”.
Đây là những vệ tinh liên quan trực tiếp đến đời sống con người, nó giúp chúng ta biết được mọi thứ, từ thời gian, không gian cho đến việc giúp con người rút tiền trong ngân hàng, khai thác công cụ truyền thông, đa phương tiện hoặc satnav (tín hiệu định vị vệ tinh).
Riêng đối với an ninh, quốc phòng, vệ tinh đóng một vai trò quan trọng, chiến tranh sẽ ra sao nếu thiếu vệ tinh?
Vệ tinh được sử dụng để nhắm chính xác vào mục tiêu đối phương ngay từ những loạt đạn đầu.
Vệ tinh giúp tạo ra "hệ thần kinh" cho quân đội Mỹ, khai thác tới mức trên 80% phục vụ cho việc thông tin liên lạc của quân đội, nhất là trong bối cảnh răn đe hạt nhân đang thách thức như hiện nay.
Quân đội Mỹ cần một kênh truyền thông "hoàn toàn tin cậy" để giúp tổng thống giám sát và điều hành trước những vụ nổ hạt nhân trong một cuộc tấn công chớp nhoáng.
Mối đe dọa từ Trung Quốc ?
Thông lệ, các vệ tinh được thiết kế để phục vụ cho thông tin liên lạc và phát hiện bất kỳ cuộc tấn công hạt nhân nào có thể xảy ra.
Phần lớn, các vệ tinh này hoạt động trong quỹ đạo địa tĩnh tầng cao trái đất nhằm đảm bảo an toàn từ bất kỳ mọi cuộc tấn công, thậm chí còn có loại vệ tinh hoạt động cách xa trái đất tới 36.000km.
Trong một tuyên bố công khai hiếm hoi hồi đầu năm, Tướng Mỹ John Hyten ở Bộ Tư Lệnh Không gian cho hay, với việc thử nghiệm tên lửa phá hủy của Trung Quốc đã dấy lên mối đe dọa các vệ tinh hoạt động trong không gian, vì vậy Mỹ cần có các giải pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả để bảo vệ các vệ tinh của mình.
Đây không phải là lần đầu tiên xuất hiện mối xung đột này mà nó đã từng âm ỉ từ những năm 60 ở thế kỷ trước.
Bằng chứng, năm 1983 Tổng thống Mỹ Ronald Reagan đã đưa ra Sáng kiến Quốc phòng chiến lược, tuyên truyền là phim Star Wars, để phát triển các loại vũ khí vũ trụ nhằm chống lại tên lửa Liên Xô.
Truyền thông Mỹ đã dùng Star Wars tuyên truyền cho ý tưởng của Reagan, và thực sự nó đã phát huy tác dụng. Chưa hết, Mỹ còn muốn biến các loại vũ khí laser có trong phim khoa học viễn tưởng này thành hiện thực.
Sự kiện trên đánh dấu một giai đoạn mới đầy kịch tính về cuộc chiến không gian, nhằm làm suy yếu sự cân bằng của các siêu cường trên thế giới.
Đặc biệt là cuộc chạy đua giữa Mỹ và Liên Xô trong thời gian Chiến tranh Lạnh.
Bhupendra Jasani, chuyên gia kỳ cựu về an ninh không gian ở Đại học King College London cho hay: “ Liên Xô đã từng thử nghiệm vũ khí chống vệ tinh trong quỹ đạo..., đưa ra một kịch bản về chiến tranh hạt nhân.
Nếu chiến tranh xảy ra, thì trước tiên các vệ tinh gián điệp sẽ là mục tiêu ban đầu, đặc biệt là vệ tinh liên lạc. Ngày nay, Chiến tranh Lạnh kết thúc, Trung Quốc lại kế tục cuộc chiến để tấn công Mỹ”.
"Có một sự hiểu ngầm giữa liên minh do Mỹ đứng đầu và Liên Xô thời kỳ Chiến tranh Lạnh là tấn công vào các vệ tinh sẽ làm vô hiệu hóa lệnh phát nổ hạt nhân và kiểm soát được tình thế, hạn chế mối đe dọa hạt nhân", Bhupendra nói.
Nhằm phô trương sức mạnh, cả Mỹ và Liên Xô đều đã thực hiện các vụ nổ hạt nhân trong không gian.
Thậm chí Mỹ còn muốn tạo ra một vụ nổ hạt nhân trên Mặt Trăng và cho rằng đây là cách thể hiện sức mạnh nổi trội, gửi thông điệp tới cho Liên Xô. Tuy nhiên sau đó nó đã bị dẹp bỏ khi công chúng Mỹ không ủng hộ.
Thay vì nổ vũ khí hạt nhân trên Mặt trăng, Mỹ đã tìm cách đưa người lên Mặt Trăng và sau khi Chiến tranh Lạnh lắng xuống, Mỹ xem đây là biểu tượng hợp tác quốc tế.
Năm 1967, Hiệp ước Thượng tầng không gian (OST) ra đời, cấm đưa vũ khí hủy diệt hàng loạt lên không gian.
Mối đe dọa trực tiếp đối với vệ tinh
Trong bối cảnh hiện nay, nguy cơ thiệt hại ngẫu nhiên đối với các vệ tinh quân sự là rác không gian hay các mảnh vụn trôi nổi trong vũ trụ, chúng được xếp vào nhóm “các thế lực thù địch”.
Năm 2007, Trung Quốc thử nghiệm phá hủy một vệ tinh đã tạo ra hàng ngàn mảnh nhỏ lảng vảng trong không gian, đây chính là mối nguy hiểm đối với các vệ tinh khác.
Mảnh vỡ này đôi khi là quá nhỏ, vượt quá khả năng kiểm soát của con người, nếu va vào vệ tinh có thể tạo ra những kịch bản tồi tệ.
Ngoài rác vũ trụ, cuộc tấn công mạng nhắm vào các vệ tinh quân sự cũng là mối nguy hiểm khôn lường, điều này đã được chuyên gia phân tích quân sự Mỹ, Peter Singer đề cập trong nghiên cứu mang tên Ghost Fleet (Binh đoàn ma) nói về những bóng ma vô hình, đồng minh của những cuộc chiến trong tương lai.
Mồi lửa gây ra những cuộc chiến tranh không gian, nhưng việc tìm ra thủ phạm lại vô cùng khó khăn.
"Nó không chỉ là các bé trai mới lớn mà cả những hacker dày dặn kinh nghiệm, ma quái được các thế lực thù địch chống lưng, thậm chí cả các thành viên al-Qaeda hoặc IS cũng tham gia nhập cuộc"- Peter Singer nhấn mạnh.
Những năm 50 ở thế kỷ trước mới chỉ có Mỹ và Liên Xô tham gia cuộc chạy đua không gian nhưng nay đã có trên 60 nước tham dự, làm cho cuộc chiến thêm cam go quyết liệt.
Thậm chí có thể vượt quá khả năng tưởng tượng của con người như từng đề cập trong phim Star Wars hoặc theo đánh giá của Peter Singer "Hiện không gian vẫn chưa bị các cuộc xung đột gây ảnh hưởng nhiều nhưng ai mà biết được điều gì sẽ xảy ra nếu các cường quốc vẫn nuôi giấc mộng bá chủ, coi trời bằng vung".
