Hôm 12/8, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho biết nước này và Mỹ đã nhất trí về nguyên tắc để quân đội Mỹ tăng cường hiện diện quân sự tại Philippines.
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin (phải) trong một cuộc họp báo hôm 12/8/2013.
Ông Del Rosario cho biết các cuộc đàm phán sẽ tập trung vào cách thức để Mỹ tăng cường hiện diện quân sự và Philippines muốn thỏa thuận giữa hai bên sẽ giúp nước này tăng cường năng lực quốc phòng.
“Chúng tôi luôn sẵn sàng sử dụng mọi nguồn lực, kêu gọi mọi đồng minh và làm những gì cần thiết để bảo vệ những gì thuộc về chúng tôi, bảo vệ quốc gia và đảm bảo an toàn cho nhân dân mình”, hãng tin AFP dẫn lời tuyên bố của ông Del Rosario.
Phản ứng trước sự kiện trên, Tân Hoa Xã cho rằng động thái này của Philippines đang làm căng thẳng về chủ quyền trên Biển Đông leo thang.
“Trong khi Bắc Kinh “nhắc đi nhắc lại” rằng vấn đề Biển Đông phải được giải quyết thông qua thương lượng, Manila lại đóng toàn bộ cánh cửa đàm phán và có một loạt các hành động đơn phương về vấn đề này”, Tân Hoa Xã nhận định.
“Ai cũng biết những hành động đơn phương và can thiệp của bên ngoài (vào vấn đề Biển Đông) sẽ phản tác dụng, không giúp giải quyết các cuộc xung đột quốc tế và cũng không giúp giảm căng thẳng. Trong số các động thái này, để quân đội nước ngoài tăng cường hiện diện quân sự sẽ là điều đặc biệt nguy hiểm đối với chính bản thân Philippines”, Tân Hoa Xã gửi thông điệp tới Philippines.
Về phần Trung Quốc, Tân Hoa Xã cho hay: “Ngược lại, Trung Quốc một mặt kiên định với quyền lợi hợp pháp và chủ quyền lãnh thổ của mình, mặt khác cam kết giải quyết các cuộc tranh chấp thông qua thương lượng song phương”.
Tờ báo này cũng cho biết hôm 31/7 Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc “sẽ sử dụng các biện pháp hòa bình và các cuộc thương lượng để giải quyết tranh chấp và nỗ lực bảo vệ hòa bình và ổn định”, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng để bảo vệ quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc.
Tân Hoa Xã cáo buộc Philippines có “hành động đơn phương” về vấn đề Biển Đông trong khi trước đó chưa lâu, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố nước này sẽ không “vội vàng” kí kết Bộ qui tắc ứng xử trên biển (COC), Bộ qui tắc giúp các nước xung quanh Biển Đông giải quyết các cuộc tranh chấp một cách hòa bình.
Ngoài ra, hãng tin Kyodo News (Nhật Bản) dẫn thông tin từ một tài liệu quân sự mật cho biết Trung Quốc vừa xây dựng lộ trình tuần tra hàng hải phủ gần như toàn bộ các mỏm đá, bãi cạn và đảo nhỏ trên Biển Đông, thậm chí chí sát vào đất liền Philippines.
Hiện Philippines đang nỗ lực tìm kiếm sự giúp đỡ quân sự lớn hơn từ đồng minh Mỹ trong lúc nước này tiếp tục căng thẳng với Trung Quốc về chủ quyền trên Biển Đông.
Mặc dù khẳng định không đứng về bên nào trong các cuộc tranh chấp chủ quyền, nhưng Mỹ vẫn đang tìm cách đưa quân đội quay trở lại Philippines góp phần thực hiện chiến lược “Trục châu Á” của chính quyền Obama.
Phát biểu với các phóng viên hôm 12/8, Thứ trưởng Quốc phòng Philippines Pio Lorenzo Batino cho biết các cuộc đàm phán cũng sẽ cho phép quân đội Mỹ “điều chuyển lại” các vũ khí của mình đến các căn cứ quân sự của Philippines.
Ông cho biết Philippines muốn sử dụng các vũ khí này để bảo vệ chủ quyền của mình trên biển tuy nhiên ông không đề cập cụ thể tới cuộc tranh chấp giữa nước này và Trung Quốc.
