"Tôi tự hỏi Nhật Bản thì liên quan gì đến biển Đông" - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc - ông Vương Nghị lớn tiếng tuyên bố trước báo giới tại Seoul một ngày trước khi các nhà lãnh đạo hai nước dự kiến gặp mặt, như là một phần của hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye.
Tờ Japan Times dẫn lời các quan chức chính phủ Nhật Bản nói rằng ông Abe sẽ bày tỏ mối quan tâm về các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép trên biển Đông tại cuộc gặp.
Ông Abe muốn thúc giục phía Trung Quốc phải tôn trọng luật pháp quốc tế và tự do hàng hải trong khu vực.
Các quan chức Nhật Bản mô tả các hoạt động của Trung Quốc là "nỗ lực đơn phương để thay đổi hiện trạng", theo Japan Times.
Cuộc gặp giữa ông Abe và ông Lý diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ở biển Đông ngày càng leo thang sau khi Mỹ đưa tàu khu trục USS Lassen đến biển Đông để thách thức tuyên bố chủ quyền vô lý của Trung Quốc.
Tàu USS Lassen hôm 27-10 đã áp sát một trong các đảo Trung Quốc xây dựng phi pháp ở biển Đông. Phía Bắc Kinh đã lên tiếng phản đối động thái này của Mỹ.
Tư lệnh hải quân Trung Quốc, Đô đốc Ngô Thắng Lợi hôm 30-10 cảnh báo với Mỹ rằng một sự cố nhỏ trong khu vực có thể dẫn đến chiến tranh nếu Mỹ không ngừng ngay "hành động khiêu khích" của mình, theo Reuters.
Các quan chức hai nước cho biết phía hải quân hai nước sẽ duy trì thông tin liên lạc và làm theo giao thức được xác lập trước đó để tránh xung đột trong tương lai.
Một phát ngôn viên của Hải quân Mỹ nói với Reuters hôm 30-10 rằng các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ được tiến hành để "bảo vệ quyền, quyền tự do và sử dụng hợp pháp biển cũng như không phận theo luật quốc tế".
