Ngành công nghiệp tỷ đô
Kim cương là một trong những khoáng sản có giá trị nhất thế giới và châu Phi là điểm đến lý tưởng cho những ai tìm kiếm những loại đá quý tinh xảo và giá trị nhất. Một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất của lục địa này là khối lượng kim cương tại đây lớn nhất Trái đất.
Châu Phi cực kỳ giàu trữ lượng kim cương, với một số quốc gia trên lục địa này là những nhà sản xuất kim cương lớn.
Kimberley Process báo cáo rằng châu Phi chiếm khoảng 60% sản lượng kim cương của thế giới theo giá trị. Với 30% trữ lượng kim cương thô toàn cầu, lục địa này đóng vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp như điện tử và năng lượng.
Năm 2023, trong số 22 quốc gia sản xuất kim cương lớn nhất thế giới, có 8 quốc gia châu Phi nằm trong số 10 quốc gia sản xuất kim cương hàng đầu.
Theo Africa Business, có 15 quốc gia sản xuất kim cương ở châu Phi, đó là: Botswana, Nam Phi, Angola, Namibia, Cộng hòa Dân chủ Congo, Zimbabwe, Guinea, Ghana, Congo, Lesotho, Liberia, Sierra Leone, CAR, Tanzania và Togo.
Các quốc gia này cùng nhau sản xuất một phần đáng kể kim cương của thế giới, trong đó Botswana dẫn đầu với tư cách là nhà sản xuất kim cương lớn nhất châu Phi về giá trị, với tổng sản lượng là 25 triệu carat vào năm 2023. Khối lượng sản xuất này đã chuyển thành một nguồn doanh thu đáng kể, với việc quốc gia phía nam châu Phi này thu được hơn 3,2 tỷ USD từ xuất khẩu kim cương năm 2023.
Ngành công nghiệp kim cương của Botswana nói riêng và của châu Phi nói chung đang là nền tảng của nền kinh tế, thúc đẩy hoạt động kinh tế đáng kể và đóng góp vào GDP của quốc gia.
Lý giải sự giàu có của kim cương ở châu Phi
Từ lợi ích kinh tế của kim cương, các nhà địa chất học sẽ vào cuộc để lý giải vì sao châu Phi có nhiều kim cương tự nhiên đến vậy. Theo đó, hoạt động kiến tạo mảng đóng vai trò quan trọng trong việc châu Phi trở nên giàu kim cương hơn bất kỳ châu lục nào khác trên thế giới.
Hãy nghĩ về các mảng kiến tạo như những phiến đá khổng lồ đóng vai trò như những mảnh ghép, liên tục và chậm rãi di chuyển và dịch chuyển quanh hành tinh theo thời gian. Các mảng kiến tạo tạo nên lớp vỏ Trái đất được hình thành từ chính hoạt động này.
Khi chúng va chạm sẽ tạo ra những ngọn núi ngoạn mục nhô lên từ biển và những ngọn núi lửa dữ dội phun trào. Những vụ va chạm này cũng có thể tạo ra những điều kiện lý tưởng cho sự hình thành kim cương.
Các hoạt động kiến tạo mảng này tập trung nhiều tại miền Nam và miền Trung châu Phi - tạo ra điều kiện lý tưởng cho sự hình thành kim cương - chính là những khu vực giàu kim cương nhất châu lục.
Kim cương hình thành sâu bên trong lớp phủ của Trái đất (mantle), nơi nhiệt độ và áp suất cao khiến carbon kết tinh thành cấu trúc kim cương. Sau đó, kim cương được "vận chuyển" đến bề mặt Trái đất thông qua các ống kimberlite ở độ sâu từ 150 đến 450 km. Đây là các ống núi lửa vận chuyển magma và kim cương lên bề mặt.
Ống kimberlite là "người vận chuyển" kim cương chính của thế giới và chúng có rất nhiều ở châu Phi. Kimberlite là đá núi lửa giàu magiê, kali và các nguyên tố khác cần thiết cho sự hình thành kim cương. Khi magma từ sâu trong lòng đất trào lên qua lớp vỏ và phun trào trên bề mặt, những ống này hình thành.
Kim cương hình thành sâu bên trong lớp phủ của Trái đất, nơi có áp suất và nhiệt độ lý tưởng cho sự hình thành của chúng. Khi magma kimberlite phun trào, nó mang kim cương lên bề mặt cùng với nó. Các mỏ kim cương được hình thành khi những viên kim cương này sau đó được lắng đọng trong đá xung quanh.
Ống kimberlite hoạt động tương tự như cửa lò nướng ở chỗ chúng đưa kim cương lên bề mặt theo cùng cách mà cửa lò nướng mở ra để chúng ta có thể lấy bánh ra khỏi lò.
Sự xói mòn và phong hóa làm mòn lớp bề mặt trong hàng triệu năm, cuối cùng để lộ ra những viên kim cương. Sau đó, kim cương được khai thác và chế biến, tạo ra những viên đá quý tuyệt đẹp được biết đến và yêu thích trên toàn thế giới.
Thật không thể tin được rằng châu Phi lại giàu kim cương đến vậy. Giống như thể chính lục địa này được tạo hóa ban tặng cho món quà khổng lồ và đắt giá từ lòng Trái đất. Loại đá quý giá này là biểu tượng của vẻ đẹp và sự giàu có, cũng như là bằng chứng về sự phức tạp của các quá trình địa chất.
Tham khảo: Science, Britannica