Ngài Walter Raleigh nghĩ rằng mình đã tìm ra El Dorado – thành phố vàng - ở nơi được biết đến là Guiana vào năm 1595. Thực tế không phải vậy. Darren Woods, sếp của Exxon Mobil mới là người tìm ra thành phố vàng vào năm 2022. Nhưng đó là vàng đen.
Guyana – quốc gia thuộc Nam Mỹ - là "Oil Dorado" với trữ lượng dầu khổng lồ ở ngoài khơi vùng biển của mình. Nhiều tỷ thùng dầu đã được tìm ra, chỉ tính riêng ở lô Stabroek.
Tính đến nay, đã có 11 tỷ thùng dầu được tìm ra và con số tiếp tục tăng lên. 30 giếng dầu đã được xây dựng và hoạt động chỉ sau 3 năm. Tỷ lệ thành công trong việc tìm ra dầu là 90%.
Guyana là một cường quốc dầu mỏ mới. Đến năm 2035, nước này sẽ sản xuất nhiều dầu ngoài khơi hơn cả Mỹ. Chi phí sản xuất dầu tại đây cũng ở mức cực thấp – khoảng 25-35 USD/thùng trong khi giá dầu Brent hiện được giao dịch trên 90 USD/thùng.
Trong một thế giới mà nguồn cung năng lượng đang bị đe doạ nghiêm trọng do ảnh hưởng của xung đột Nga – Ukraine cùng các lệnh trừng phạt, Guyana là viên ngọc quý trên bản đồ dầu mỏ thế giới.
"Thành phố vàng" này đang được cả thế giới quan tâm – chỉ 7 năm sau khi lần đầu dầu thô được phát hiện ở ngoài khơi Guyana.
Ngày nay, đã có 2 nhà máy lọc dầu nổi khổng lồ mọc lên ở đây và sắp tới sẽ là 3, bơm dầu từ bên dưới Đại Tây Dương. Tuy nhiên, thoả thuận sản xuất ký kết vào năm 2016 không mấy thuận lợi với Guyana. Phí bản quyền chỉ là 2%.
Mặc dù vậy, GDP của nước này vẫn được dự đoán tăng gần 50% trong năm nay nhờ dầu mỏ. Đến năm 2025, Guyana sẽ có thu nhập bình quân đầu người cao nhất thế giới – tương đương 1 thùng dầu mỗi ngày cho 800.000 dân.
Tuy nhiên, vẫn còn những câu hỏi lớn về việc thu nhập khổng lồ từ nguồn tài nguyên dầu mỏ này sẽ đến tay người dân Guyana như thế nào. Giống Na Uy, Guyana có một quỹ tài sản do Thiếu tướng Joe Singh – người từng đứng dầu quân đội và rất có uy tín quản lý. Hội đồng quản lý quỹ này cũn bao gồm ngoại trưởng David Lammy.
Quỹ Tài nguyên Thiên nhiên này đã có 1 tỷ USD vào đầu năm nay nhưng số tiền đó đang được tập trung các dự án cơ sở hạ tầng lớn như thuỷ điện, đường xá, cầu và lên kế hoạch cho việc di chuyển thủ đô của đất nước ra khỏi vùng duyên hải ngập lụt.
Người dân tại đây cũng đã bắt đầu thấy những sự thay đổi. Ngày càng có nhiều khu đất trước đây vốn sản xuất đường được chuyển đổi thành các khu nhà ở hay các ngôi trường.
Tuy nhiên, việc sở hữu quá nhiều dầu có thể gây hại cho nền kinh tế của một quốc gia. Nó có gây ra tình trạng quá nhiều tiền lưu thông trên thị trường, lạm phát cao, bùng nổ nhập khẩu và tệ hơn là nạn tham nhũng.
Ngoài Mỹ, các quốc giá khác cũng đã "đánh hơi" thấy mùi tiền từ Guyana. Hồi tháng 7, Ả Rập Xê Út đã dùng một chiếc Boeing 777 chở đầy đủ các nhà đầu tư và quan chức đến để tìm hiểu cơ hội đầu tư.
Tổng thống Irfaan Ali của Guyana.
Người Trung Quốc cũng sở hữu 20% cổ phần tại lô Stabroek còn British Airways sẽ nối lại các chuyến bay thẳng từ Vương quốc Anh đến Guyana vào tháng 3/2022. Các khách sạn mới – thường mang thương hiệu Mỹ - cũng mọc lên tại đây, bên cạnh các kiến trúc cũ thuộc địa cũ do người Anh và người Hà Lan để lại. Mỹ chiếm vị trí cực kỳ quan trọng trong "thành phố vàng đen" này.
Tổng thống Irfaan Ali của Guyana mới đây đã đến Mỹ, tiếp kiến Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và Ngoại trưởng Antony Blinken. Mỹ rõ ràng rất cần dầu từ Guyana. Thế giới cũng vậy.
Trong bối cảnh hiện nay, Exxon Mobil và chính phủ Guyana chẳng gặp chút khó khăn nào nếu muốn bán hàng triệu thùng dầu mỗi tháng ra thế giới. Viễn cảnh này trở nên rất sáng sủa, đặc biệt khi khí đốt từ các mỏ dầu đã bắt đầu được đưa vào bờ nhờ đường ống trị giá 1 tỷ USD mới đây dựng.
Guyana, tên chính thức Cộng hòa Hợp tác Guyana, là quốc gia duy nhất thuộc Khối thịnh vượng chung Anh nằm trên lục địa Nam Mỹ. Nước này ở phía bắc xích đạo trong vùng nhiệt đới và nằm trên Đại Tây Dương. Guyana có biên giới phía đông với Suriname, phía nam và tây nam với Brasil và phía tây với Venezuela. Guyana là nước duy nhất tại Nam Mỹ có ngôn ngữ chính thức là tiếng Anh và là một trong hai nước còn lại trên lục địa châu Mỹ vẫn áp dụng giao thông bên trái .
Guyana là một từ Amerindian có nghĩa "Vùng đất nhiều nước". Nước này có đặc trưng là những khu rừng nhiệt đới rộng lớn bị chia cắt bởi nhiều con sông, lạch và thác nước, nổi tiếng nhất là Thác Kaieteur trên Sông Potaro.
Nước này có diện tích 214.970 km2 - hạng 85 thế giới, dân số xấp xỉ 800.000 người - bằng khoảng 1/10 so với thủ đô Hà Nội (8,2 triệu người, tính đến tháng 2/2022), GDP năm 2021 đạt hơn 18,3 tỷ USD.