Câu chuyện vứt rác bừa bãi không phải là của riêng ai, vì nó xảy ra ở mọi nơi trên thế giới. Chỉ là nơi nào ít, nơi nào nhiều thôi.
Nhưng khi bạn vứt rác, dù là vứt trên đường, gốc cây hay bất kỳ đâu, chúng đều có nguy cơ lọt xuống sông, hồ và thậm chí là cả đại dương. Nguyên do thì cũng hết sức khách quan: mưa rơi xuống cuốn rác trôi xuống cống thoát nước, từ đó gây tắc nghẽn hoặc đẩy rác lọt ra môi trường tự nhiên.
Mỗi năm, riêng rác nhựa đã có tới hàng triệu tấn lọt ra các đại dương, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của các sinh vật biển. Người ta từng tìm thấy rác nhựa trong dạ dày của chim biển, rùa biển, thậm chí là cá voi với khối lượng lên tới hàng chục kilogram.
Để ngăn chặn vấn nạn này tiếp tục xảy ra, mấu chốt vẫn nằm ở ý thức của người dân. Nhưng đó là câu chuyện lâu dài. Còn muốn có hiệu quả ngay, câu chuyện lại thuộc về giới chức trách và các nhà phát minh. Ví dụ, quốc gia nào cũng lắp một hệ thống như trong bức hình dưới đây thì làm sao rác lọt ra được nữa nhỉ?
Bức hình trên là hệ thống lưới thu rác mang tên StormX, do công ty Storm Water System (Mỹ) phát minh ra, nhằm giải quyết vấn nạn rác lọt xuống cống gây tắc nghẽn và tràn ra ngoài sông, hồ, đại dương.
Hệ thống có thể được lắp đặt tại các đường ống thoát nước trên đường, ống xử lý nước của thành phố, thậm chí là lớn hơn nữa. Nó cũng được thiết kế hết sức đơn giản: một tấm lưới thép hết sức chắc chắn được gắn vào cuối đường ống bằng bê tông, có nhiệm vụ giữ lại các loại rác không nên tồn tại trong môi trường tự nhiên, bao gồm cả rác thải nhựa.
Công ty do Gary Hopkins và Mark Kirves thành lập từ năm 2006, nhưng thực ra trước đó bộ đôi đã làm việc cùng nhau từ những năm 1990. Với StormX, họ muốn đưa ra một phương án xử lý thực trạng rác thải một cách kinh tế nhất. Hệ thống xử lý được các mảnh rác lớn hơn 5mm, nhưng yêu cầu cực kỳ ít sự can thiệp của con người về vấn đề bảo trì hàng ngày.
Và điều quan trọng nhất là tỷ lệ lọc rác cực kỳ cao. Trên thực tế, StormX đã được thử nghiệm tại Úc từ năm 1995, và tỉ lệ thất bại là 0.
Một hệ thống xử lý StormX tại Úc
Nhiều quốc gia tại Bắc Mỹ đã sử dụng hệ thống này. Như năm 2016, những con đường ven bờ sông Creek tại San Antonio (Texas, Hoa Kỳ) đã được lắp đặt StormX, để ngăn không cho rác của con người lọt ra ngoài môi trường.
Tất nhiên, hệ thống này sẽ không thể giải quyết được câu chuyện " hạt vi nhựa " - loại rác nhựa có kích cỡ siêu nhỏ. Nhưng thực tế thì hiện tại cũng chưa có hệ thống xử lý rác nào giải quyết được loại rác này cả. Và nếu như nó có thể giúp ngăn rác lọt ra môi trường, thì dù ít dù nhiều đó cũng là tin cực kỳ đáng mừng rồi.
Hãy hy vọng rằng trong tương lai, chúng ta sẽ được chứng kiến StormX tung hoành ngang dọc thế giới, hoặc một hệ thống xử lý rác tân tiến hơn cũng được.
Tham khảo: Storm Water System, National Geographic