OMV, nhà nước Áo nắm giữ 31,5% cổ phần, là một số ít khách hàng mua khí đốt của Nga còn lại ở châu Âu, sau khi Gazprom mất gần như toàn bộ khách hàng sau khi mâu thuẫn Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022. Trước đó, Nga là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất châu Âu.
Hôm 13/11, OMV cho biết tập đoàn này đã thắng một vụ kiện trọng tài quốc tế tại Đức cáo buộc Gazprom cung cấp khí đốt không đều cho chi nhánh tại Đức, với số tiền đền bù là 230 triệu euro (239 triệu USD). Tập đoàn năng lượng Áo cũng thông báo sẽ đưa ra quyết định với các hoá đơn cho hợp đồng của Gazprom.
Chỉ 3 ngày sau đó, Gazprom thông báo cắt đứt dòng chảy khí đốt cho công ty này. 3 nguồn tin thân cận giải thích, OMV đã “tịch thu” 230 triệu euro tiền khí đốt được giao trong tháng 10. Đây là lần đầu tiên một khách hàng EU không thanh toán tiền khí đốt cho Gazprom.
Trong khi đó, một nguồn tin thân cận với OMV cho biết công ty này coi việc giữ nguồn cung khí đốt của Gazprom trong tháng 10 mà không trả tiền là cơ hội cuối cùng để có được khoản tiền kiện tụng, trước khi Ukraine chấm dứt thoả thuận trung chuyển vào tháng 1.
Về phía Gazprom, tập đoàn này cho rằng hành động trên cho thấy rằng OMV không thanh toán và theo đó quyết định ngừng cung cấp khí đốt.
OMV đã mua khí đốt của Liên Xô và Nga từ năm 1968. Hiện tại, những động thái của tập đoàn này cho thấy Áo đang tìm cách loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào năng lượng Nga, dù hợp đồng với Gazprom vẫn còn hiệu lực đến năm 2040.
Reuters cho hay, việc Gazprom ngừng cung cấp khí đốt vào 2 tuần trước đã khiến OMV khẳng định rằng Gazprom vi phạm hợp đồng. Ngoài ra, việc “tịch thu” khí đốt và không thanh toán cho phía Nga chưa từng được OMV công bố.
Ngoài hành động liên quan đến nguồn cung cấp không đều ở Đức, OMV có một số vụ kiện trọng tài quốc tế khác chống lại Gazprom. Tập đoàn này đã thực hiện bút toán giảm 2,46 tỷ euro tiền đầu tư của Nga sau khi Moscow tịch thu cổ phần của công ty Áo tại một mỏ khí đốt ở Siberia là Yuzhno Russkoye.
Việc mối quan hệ đối tác giữa Gazprom và OMV bị chấm dứt đột ngột khiến nhiều người trong ngành này bất ngờ. Áo là một trong những khách hàng lâu năm nhất của Gazprom, vẫn gần như hoàn toàn phụ thuộc vào khí đốt của Nga bất chấp các thành viên EU khác đã nhập khẩu từ Na Uy, Mỹ và Qatar vào năm 2022.
Gazprom vận hành nhiều cơ sở lưu trữ khí đốt lớn tại Áo và nơi này được cho là “thành trì” của Gazprom ở Trung Âu trong 2 thập kỷ qua. Theo đó, Áo đã tiết kiệm được hàng tỷ USD nhờ mua khí đốt giá rẻ của Nga.
Dù Gazprom cắt nguồn cung cho OMV nhưng Áo vẫn tiếp tục nhập khẩu khí đốt Nga qua Slovakia. “Ông lớn” của Nga đã bán thêm khí đốt cho SPP, tập đoàn khí đốt của Slovakia, kể từ khi ngừng xuất khẩu cho OMV. SPP sau đó bán lại cho người mua ở Áo.
Bộ trưởng năng lượng Áo Leonore Gewessler cho biết OMV sẽ quyết định có nên chấm dứt hợp đồng với Gazprom hay không. Bà phát biểu: “Nhiệm vụ của tôi và chính phủ liên bang là tạo ra các khung quy định để có thể tiến đến việc kết thúc hợp đồng này."
