Ngày 1 tháng 10, thành phố Thiên Tân đi vào hoạt động dịch vụ xe buýt công cộng không người lái đầu tiên. Với chiều dài 20km, mạng lưới kết nối 10 điểm dừng mỗi ngày trên khắp các khu dân cư, trường học, văn phòng chính phủ và điểm tham quan du lịch.
Đặc biệt, những chiếc xe buýt này được phát triển bởi một startup Singapore ít người biết đến có tên Moovita - công ty con của Cơ quan Khoa học, Công nghệ và Nghiên cứu (A*STAR) nổi tiếng. Đây cũng là nhà cung cấp xe tự hành (AV) nước ngoài đầu tiên được cấp phép tại Trung Quốc.
“Trung Quốc là thị trường lớn nhất và quan trọng nhất đối với các nhà cung cấp AV tại Châu Á”, CEO Derrick Loh cho biết.
Moovita là một trong những công ty công nghệ chuyên sâu đang phát triển mạnh mẽ, suốt 2 năm qua đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh đầu tư khởi nghiệp. Các startup này ra đời từ hoạt động nghiên cứu khoa học trong các lĩnh vực có khả năng tác động lớn đến xã hội như AV, chất bán dẫn, robot và dược phẩm.
Theo Nikkei, dòng vốn đầu tư công nghệ sâu tại Singapore đã tăng 31% vào năm 2023. Công nghệ sâu chiếm 25% tổng giá trị giao dịch, tăng từ 17% vào năm 2022 và cao hơn mức trung bình toàn cầu là 20%. Hầu hết các nhà đầu tư là người địa phương hoặc Mỹ. Một số đến từ Đài Loan, Nhật Bản, Pháp và Malaysia.
Sự gia tăng gần đây trong đầu tư công nghệ chuyên sâu đã giúp Singapore tăng vọt trong bảng xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Startup Genome, từ vị trí thứ 18 năm 2022 lên vị trí thứ 7 trong năm nay. Các nhà đầu tư cho biết ngành công nghiệp này, vốn ít được chú ý, đang trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và thay đổi chuỗi cung ứng.
“Singapore tự chủ hơn trong một số lĩnh vực nhất định”, Takeshi Ebihara, đối tác sáng lập chung của Rebright Partners có trụ sở tại Singapore cho biết. “Những nỗ lực của họ đang bắt đầu đơm hoa kết trái”.
Trong thập kỷ qua, Singapore đã phát triển thành một trong những cụm khởi nghiệp lớn nhất châu Á, nơi có khoảng 4.500 doanh nghiệp trẻ và hơn 400 công ty đầu tư mạo hiểm (VC). Số lượng các nhà nghiên cứu, kỹ sư lên tới gần 40.000 người, theo Startup Genome. Nền tảng nhân tài mạnh mẽ, vị trí thuận tiện, sự hỗ trợ của chính phủ và chính sách thuế ưu đãi đã góp phần vào sự phát triển của Singapore.
“Chúng tôi coi hệ sinh thái của Singapore như một trung tâm trung chuyển”, Edmond Wong, đối tác tại iGlobe Partners, cho biết.
Dẫu vậy, đối với các công ty khởi nghiệp công nghệ sâu, việc huy động vốn rất khó khăn ngay cả khi thị trường đang sôi động. “Việc huy động vốn ban đầu của chúng tôi rất tệ, rất tệ”, Phạm Quang Cường, CEO của Eureka Robotics, cho biết. Ông kể đã nói chuyện với hơn 100 nhà đầu tư địa phương nhưng không thu lại kết quả gì.
“Đối với hầu hết các VC, công nghệ sâu là thứ gì đó rất xa lạ”, Pham cho biết.
Cuối cùng, người đàn ông này đã khai thác các nhà đầu tư nước ngoài như University of Tokyo Edge Capital (UTEC), một trong những VC công nghệ sâu hàng đầu của Nhật Bản. Kiran Mysore, hiệu trưởng tại UTEC, cho biết tình hình đang dần thay đổi, một phần do các VC truyền thống chấp nhận dấn thân.
“Những thay đổi về lãi suất hoặc sự suy thoái của nền kinh tế sẽ không ảnh hưởng đến những vấn đề xã hội lớn mà các công ty này đang giải quyết”, ông nói.
Theo NTUitive, bộ phận đổi mới và doanh nghiệp của NTU, trường đại học này đã tách hơn 70 công ty khởi nghiệp trong thập kỷ qua. Tổng giá trị của các công ty trong danh mục đầu tư của trường, dựa trên vòng gọi vốn gần nhất, đã tăng lên 1,27 tỷ đô la Singapore (960 triệu USD) tính đến tháng 3, tăng 94 lần so với mức chỉ 13,5 triệu đô la Singapore vào năm 2013. Trường đại học này, nơi đã tạo ra khoảng 10 công ty khởi nghiệp mỗi năm, hiện đang tìm cách tăng gấp đôi con số đó trong những năm tới.
“Các công ty khởi nghiệp Internet đang giải quyết vấn đề kém hiệu quả, tạo ra một nền tảng để kết nối cung và cầu”, David Toh, CEO của NTUitive cho biết. “Trong khi đó, với công nghệ sâu, bạn đang tạo ra một ngành công nghiệp hoàn toàn mới từ khoa học cơ bản”.
Singapore được coi là một phần không thể thiếu của chuỗi cung ứng chất bán dẫn trong nhiều thập kỷ và hiện chiếm khoảng 10% tổng số chip được sản xuất trên toàn thế giới. Đối với các công ty khởi nghiệp, danh tiếng Singapore như một trung tâm nghiên cứu cũng giúp ích rất nhiều.
Năm ngoái, thỏa thuận đầu tư công nghệ sâu lớn nhất tại Singapore rơi vào khoảng 139 triệu USD, do công ty bán dẫn địa phương Silicon Box huy động. Công ty này -- tập trung vào đóng gói tiên tiến -- đã công bố vào tháng 3 kế hoạch thành lập nhà máy sản xuất chip trị giá 3,2 tỷ euro (3,45 tỷ USD) tại Ý, sau khi mở nhà máy đúc trị giá 2 tỷ USD tại Singapore vào năm ngoái.
Các nhà đầu tư giai đoạn sau cũng đang sớm hành động để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp công nghệ sâu. Vào tháng 9 năm ngoái, nhà đầu tư nhà nước Singapore Temasek Holdings đã hợp tác với NTU và Đại học Quốc gia Singapore cùng đầu tư tổng cộng 75 triệu đô la Singapore nhằm giúp các công ty tách ra khỏi các dự án nghiên cứu.
Vào ngày 21 tháng 10, Phó Thủ tướng Heng Swee Keat, người chủ trì Quỹ nghiên cứu quốc gia trực thuộc Văn phòng Thủ tướng, đã thông báo rằng A*STAR sẽ tham gia hợp tác để đẩy nhanh quá trình thương mại hóa công nghệ sâu. Quan hệ đối tác phù hợp với ngân sách nghiên cứu và phát triển lớn nhất lịch sử của chính phủ Singapore, cam kết đầu tư 1% GDP đến năm 2025.
“Công nghệ sâu có tiềm năng chuyển đổi các ngành công nghiệp và giải quyết những thách thức chung toàn cầu như biến đổi khí hậu và sức khỏe cộng đồng”, Heng cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội. “Nhưng đây là một lĩnh vực khó khăn đòi hỏi nhiều bên tham gia khác nhau trong lĩnh vực nghiên cứu, đổi mới và doanh nghiệp phải cùng nhau hợp tác”.
