Ngày 29-5, dưới sự chứng kiến của đại diện chính quyền địa phương UBND phường Quảng Thuận (thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình), gia đình ông Dương Văn Phong ở tổ dân phố Minh Lợi, phường Quảng Thọ đã tổ chức quy tập, an táng gần 300 trăm hài cốt tại khu vực nghĩa địa làng Thổ Ngọa thuộc phường Quảng Thuận theo phong tục địa phương.
Theo ông Phong, sau nhiều ngày liên tục đào bới, cất bốc gia đình ông phát hiện 5 hầm mộ chôn tập thể với khoảng 187 bộ hài cốt.
Riêng ngày hôm qua (28-5) khi triển khai công tác tìm kiếm, gia đình ông tiếp tục phát hiện thêm 4 hầm mộ ước chừng khoảng hơn 130 bộ hài cốt nâng tổng số hài cốt được tìm kiếm lần này lên con số hơn 300 bộ trên 9 hầm mộ.
Các hầm mộ có vị trí ngay sát mép nền nhà gia chủ và được tổ chức đào bới ngay sau đó. Khi tìm thấy, hầu hết các hài cốt chỉ còn trơ lại các các mảnh xương đã vỡ vụn.
Quan sát bằng mắt thường cho thấy những mảnh xương đã phân hủy nặng, có kích thước dài từ 5 – 10cm. Tại một số hầm mộ, nhiều người còn phát hiện kèm theo di vật chôn theo là các hũ sành ước chừng có niên đại khoảng hơn 150 năm về trước.
Nhiều người tìm thấy trong các hầm mộ chôn tập thể còn có các hũ sành
Sau khi phát hiện từng hố chôn tập thể, ông Phong đã bỏ tiền túi thuê nhân công tiến hành quy tập, cúng tế cẩn thận và tiến hành di chuyển đến khu vực nghĩa địa để an táng.
"Sau nhiều ngày liên tục đào bới, tìm kiếm bản thân tôi và anh em cũng rất mệt nên hiện tại tạm dừng công việc tìm kiếm. Sắp tới sẽ triển khai trở lại" – ông Phong nói.
Gia chủ cho biết nhằm xác định rõ thời gian an táng của các bộ hài cốt để biết về lịch sử, văn hóa của vùng đất, gia đình đã lấy mẫu xương gửi tới Trung tâm Giám định Sinh học Pháp y - Viện Khoa học Hình sự của Bộ Công an để xét nghiệm ADN.
Thông tin bước đầu cho hay mẫu xương đã phân hủy cách đây hơn 150 năm nên không thể tiến hành các xét nghiệm cần thiết.
Được biết, các ban ngành chức năng tỉnh Quảng Bình hiện vẫn chưa có bất cứ báo cáo nào để đánh giá và tổ chức điều tra niên đại và xác minh tính chính xác lịch sử của hơn 300 bộ hài cốt nói trên bởi gia chủ không đề nghị các ban ngành vào cuộc tìm hiểu.
Vị trí các hầm mộ chôn tập thể được phát hiện sát mép nhà gia chủ
Chiều 29-5, ông Trần Vũ Khiêm – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Bình cho biết đã nắm thông tin qua báo chí nhưng việc phát hiện, cất bốc hàng trăm hài cốt này không để lại dấu tích gì để chứng minh đây là mộ cổ hay mộ liệt sĩ nên chưa có căn cứ để khẳng định.
"Phía Sở LĐ –TB – XH tỉnh cũng khẳng định các bộ hài cốt đây không phải là mộ liệt sĩ còn người dân loan tin cho rằng có thể là nghĩa sĩ của phong trào Cần Vương nhưng chưa có cơ sở gì để chứng minh cả nên chúng tôi đang chỉ đạo phía UBND thị xã Ba Đồn tiếp tục theo dõi và có báo cáo" – ông Khiêm nói.