M-84AB1 (còn được gọi là M-84AS, M-2001) là dòng xe tăng chiến đấu chủ lực do Serbia sản xuất dựa trên nguyên mẫu M84 (phiên bản xe tăng T-72 của Liên Xô được chế tạo tại Nam Tư theo giấy phép), chính thức ra mắt vào năm 2004.
Loại xe tăng này đang phục vụ với số lượng nhỏ trong Quân đội Serbia và cũng được xúc tiến để bán cho các khách hàng nước ngoài.
Xe tăng chiến đấu chủ lực M-84AB1 tại một cuộc triển lãm quân sự
Dễ dàng nhận thấy M-84AB1 chính là bản sao hoàn hảo của dòng xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 nổi tiếng, khi giống từ ngoại hình cho tới tính năng kỹ chiến thuật.
Xe có trọng lượng chiến đấu 45 tấn; chiều dài 9,63 m (với pháo quay về phía trước); chiều rộng 3,73 m và chiều cao là 2,23 m. Kíp chiến đấu 3 người: chỉ huy, pháo thủ, lái xe.
Vũ khí trang bị của M-84AB1 gồm pháo chính nòng trơn 2A46M cỡ 125 mm với hệ thống nạp đạn tự động, đi kèm súng máy phòng không M87 cỡ 12,7 mm bố trí trên nóc tháp pháo và súng máy đồng trục M86 cỡ 7,62 mm.
Nhờ được lắp đặt hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, kính ngắm ảnh nhiệt Avaga 2 cùng nhiều thành phần khác mà M-84AB1 có thể tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết, bất kể đêm ngày. Đáng kể nhất là khả năng bắn tên lửa chống tăng 9K119 Refleks qua nòng pháo.
Lớp giáp composite của M-84AB1 cũng tương tự T-90, gồm các thành phần thép, titan, vonfram, nhôm...
Nga còn cung cấp cho Serbia cả giáp phản ứng nổ Kontakt 5 cũng như thiết bị gây nhiễu chế áp quang điện tử Shtora 1, giúp cho M-84AB1 vô hiệu hóa được các loại tên lửa chống tăng dẫn đường bằng laser hoặc hồng ngoại.
Ngoài ra xe còn có năng lực phòng chống vũ khí hủy diệt hàng loạt (NBC), tuy nhiên nhiều chuyên gia cho rằng tính năng này trên M-84AB1 vẫn thua kém T-90.
Cận cảnh đèn gây nhiễu của hệ thống Shtora 1 trên xe tăng M-84AB1
Nhưng có hai điểm mà xe tăng M-84AB1 tỏ ra vượt trội T-90, đầu tiên chính là sức cơ động.
Trái tim của M-84AB1 là động cơ diesel tăng áp V-46TK công suất 1.200 mã lực (so với V-84MS 840 mã lực của T-90S, hay V-92S2 950 mã lực trên T-90A) giúp đạt được vận tốc tối đa 75 km/h (so với 60 km/h của T-90) cùng khả năng vượt chướng ngại vật tốt hơn.
Nếu chỉ trông đợi vào lợi thế trên thì M-84AB1 khó lòng tạo ra lợi thế cạnh tranh, do vậy Serbia đã quyết định chào bán chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực này với đơn giá chỉ từ 2,5 đến 3 triệu USD (so với 4 triệu USD của T-90S và 4,5 triệu USD của T-90A).
Do vậy, trong trường hợp Nga đồng ý cung cấp cho Serbia đầy đủ mọi thiết bị trên chiếc xe tăng dành cho xuất khẩu tương tự như phiên bản nội địa, thì M-84AB1 nên được cân nhắc để trở thành một lựa chọn mới cho Lục quân Việt Nam trong tiến trình hiện đại hóa.
