Vì sao Trung Quốc vội nâng cấp chiến hạm Type 051B duy nhất?

Jane's dẫn nguồn tin quân sự Trung Quốc cho biết, Type 051B Thâm Quyến được đưa vào biên chế Hạm đội Nam Hải năm 1999 và trở thành kỳ hạm của hạm đội này trong nhiều năm liền.

Tuy được coi là tàu chiến hiện đại nhất lúc bấy giờ của Trung Quốc nhưng Type 051B lại chỉ được trang bị vũ khí ngang ngửa với tàu khu trục Type 052 thế hệ cũ, bao gồm: 1 pháo hạm 2 nòng H/PJ33A cỡ nòng 100mm với tốc độ bắn 60 phát/phút; 4 pháo phòng không 2 nòng H/PJ76A cỡ nòng 37mm; 16 tên lửa chống hạm C-803 với tầm bắn 180km (tên lửa có tốc độ bay 0,9 Mach, độ cao khi bay từ 5-7m, dẫn đường kết hợp quán tình và đầu dò bán chủ động).

Vũ khí săn ngầm trên tàu có 2x3 ống phóng ngư lôi Yu-7 với tầm bắn 10km, 2 cụm rocket chống ngầm cùng sàn đáp và nhà chứa cho 2 trực thăng săn ngầm Z-9C. Type 051B từng được kỳ vọng sẽ là chiến hạm phòng không của Hải quân Trung Quốc, tuy nhiên, do việc nghiên cứu phát triển tên lửa HQ-9 bị chậm trễ nên con tàu đã không được trang bị hệ thống tên lửa phòng không phóng thẳng đứng.

Thay vào đó là 1 bệ phóng tên lửa phòng không HQ-7 với 8 tên lửa sẵn sàng phóng và 8 quả dự trữ. Loại tên lửa này vốn không hiệu quả khi phòng thủ trước các loại tên lửa chống hạm bay thấp.

Hệ thống radar trang bị trên tàu khu trục Type 051B bao gồm: Radar cảnh giới đường không Type 381C do Trung Quốc chế tạo, có khả năng bắt được 50 mục tiêu và theo dõi được 10 mục tiêu trong số đó; Radar cảnh giới đường không/mặt biển Type 360S; Radar kiểm soát hỏa lực cho pháo 100mm Type 344, hệ thống liên lạc vệ tinh (SATCOM) SNTI-240, hệ thống datalink HN-900.

Các hệ thống điều khiển trên con tàu vẫn chưa có tính tự động hóa cao nên số lượng thủy thủ đoàn của tàu lên đến 250 người. Không những không có nhiều khác biệt so với tàu khu trục Type 052 thế hệ trước, chất lượng của Type 051B trên thực tế so với bản dự án có một khoảng cách khá xa.

Vì vậy, ngay khi được mời đến nghiệm thu tàu khu trục Type 051B Thâm Quyến, các quan chức Hải quân Trung Quốc đã vô cùng thất vọng với thiết kế mới. Đây được coi là một mẫu tàu chiến thất bại của Hải quân Trung Quốc. Do đó, chỉ có duy nhất 1 tàu khu trục Type 051B được đóng. Hải quân Trung Quốc đã nhanh chóng chuyển sang lớp tàu khác.

Dù không công bố gói nâng cấp cho chiến hạm Thâm Quyến nhưng qua những hình ảnh được công khai cho thấy pháo chính sẽ thay thế cho bệ pháo hạm 2 nòng H/PJ79A 100 mm có tầm bắn 22 km, tốc độ 24 phát/phút. Về điểm bố trí và cơ cấu phóng tên lửa chống hạm, Type 051B sau nâng cấp vẫn giữ nguyên thiết kế cũ, bao gồm 16 tên lửa C-803 nằm giữa thân tàu, sau tháp chỉ huy và trước hệ thống radar.

Một điểm rõ ràng và quan trọng nhất là tháp radar có dạng tháp kín, tích hợp các hệ thống vào bên trong. Thiết kế này khiến Type 051B khá giống với tàu khu trục Kolkata của Ấn Độ hay các khu trục hạm kiểu Anh. Thay đổi quan trọng khác là Type 051B sau cải tạo sẽ được trang bị cơ cấu phóng tên lửa phòng không theo phương thẳng đứng.

Vũ khí phòng thủ tầm gần trên Type 051B nâng cấp bắt chước mô hình tàu khu trục Type 052 khi loại bỏ 4 bệ pháo bắn nhanh 2 nòng 37 mm và thay bằng hệ thống phòng thủ tầm gần Type 1130. Hệ thống chống ngầm của Type 051B là sự kết hợp tiêu chuẩn của tàu hộ vệ Type 054A với sự tăng cường 1 sonar dạng mảng kéo và sonar tự biến độ sâu.

Ngoài ra, nhà chứa máy bay trên Type 051B cũ được tăng thêm kích thước cả về chiều dài và chiều rộng để phù hợp với loại trực thăng chống ngầm chuyên dụng có trọng lượng 10 tấn trong tương lai. Như vậy, cả hệ thống radar, sonar, thiết bị điện tử hay các vũ khí phòng thủ tầm gần, pháo chính…, đều có những thay đổi lớn theo kiểu thiết kế hiện đại nhất hiện nay. Trong ảnh: Chiến hạm Kolkata của Ấn Độ bên dưới và Type 051B.