Cách Patriot bắn hạ mục tiêu
Theo giới thiệu của nhà sản xuất Raytheon, Patriot có thể đồng thời phát hiện và theo dõi hơn 100 mục tiêu trong điều kiện nhiễu mạnh ở độ cao lên đến 24 km.
Thay thế hệ thống phòng không tầm trung và tầm cao MIM-14, hệ thống phòng không chiến thuật tầm trung MIM-23, Patriot là nền tảng của hệ thống đánh chặn tên lửa đạn đạo của Mỹ.
Thành phần của hệ thống Patriot có trạm chỉ huy AN/MSQ-104, radar đa chức năng AN/MPQ-53, bệ phóng M901, tên lửa phòng không MIM-104, trạm nguồn AN/MSQ-26, phương tiện ngụy trang điện tử và cuối cùng là thiết bị kết nối thông tin.
Cách hệ thống Patriot bắn hạ mục tiêu.
MIM104 là tên lửa dẫn hướng có chiều dài 5,3 m, đường kính thân 0,4 m và đầu đạn nặng 91 kg. Tên lửa có phạm vi bắn tối đa là 80 km ở độ cao tối đa 20 km.
Chúng được kiểm soát bằng hệ thống dẫn hướng kết hợp: giai đoạn đầu sử dụng phần mềm điều khiển, giai đoạn giữa sử dụng tín hiệu vô tuyến, giai đoạn cuối là phương pháp TMV.
Mặc dù có thể làm giảm độ tin cậy của tên lửa trong chiến tranh điện tử, nhưng TMV cho phép tên lửa bay theo quỹ đạo tối ưu nhất để hạ gục mục tiêu.
“Bộ não” điều khiển và kiểm soát toàn bộ khả năng tác chiến của tổ hợp Patriot là xe chỉ huy AN/MSQ-104 với các thiết bị liên lạc, máy tính dữ liệu thiết bị đầu cuối và một số phụ kiện khác.
Radar mảng từng giai đoạn đa chức năng AN/MPQ-53 với đường kính 2,44 m có thể tìm kiếm, phát hiện, nhận dạng, theo dõi và dẫn hướng tên lửa. Toàn bộ radar được bố trí trên xe hai cầu do xe M818 kéo, nên có khả năng cơ động cao.
Với tầm hoạt động 100 km, AN/MPQ-53 đồng thời phát hiện và theo dõi 90 - 125 mục tiêu, cung cấp dữ liệu dẫn hướng cùng một thời điểm tới 6 mục tiêu, nhận dạng mục tiêu từ khoảng cách tối đa 35 - 50 km, phát hiện mục tiêu có vận tốc đối đa 2.200 m/s.
Ngoài ra một chức năng nổi bật của radar là có thể chuyển đổi tín hiệu sang dạng kỹ thuật số, cho phép sử dụng máy tính để kiểm soát chế độ hoạt động.
Bệ phóng M901 được đặt trên khung xe moóc M860 và di chuyển bằng xe kéo chuyên dụng có khả năng cơ động cao. Mỗi xe phóng mang 4 tên lửa Patriot PAC-2, hoặc 16 tên lửa Patriot PAC-3.
Bệ phóng có thể liên lạc với xe chỉ huy ở khoảng cách 10 km, giúp Patriot có khả năng phòng thủ với khu vực rộng.
Dù được quảng bá có khả năng đánh chặn hàng đầu thế giới hiện nay, nhưng sự bất lực của hệ thống phòng thủ Patriot hôm 4/6 đã khiến Tư lệnh Không quân của Arabia Saudi, Trung tướng Muhammad bin Ahmed Al-Shaalan đã bị thiệt mạng, theo Fars News.
Cuộc tấn công của phiến quân ở Yemen bằng Scud vào Arabia Saudi diễn ra lúc 3h ngày 4/6.
Khi đó các khẩu đội tên lửa Patriot triển khai tại sân bay Quốc vương Khalid đã cố gắng đánh chặn loại tên lửa từ thời Liên Xô nhưng chỉ bắn rơi được 2 - 3 quả đạn trong tổng số 15 tên lửa được bắn từ Yemen sang.
Hệ thống tên lửa Scud.
Scud miễn nhiễm với Patriot
Scud là lớp các tên lửa đạn đạo chiến thuật được Liên bang Xô viết triển khai trong thời kỳ Chiến tranh lạnh và xuất khẩu rộng rãi tới nhiều nước.
Thuật ngữ này xuất phát từ tên hiệu NATO SS-1 Scud vốn được các cơ quan tình báo phương Tây gán cho loại tên lửa này. Những tên tiếng Nga của nó là R-11 (phiên bản đầu tiên) và R-300 Elbrus (những phiên bản phát triển sau này).
Tên lửa Scud có chiều dài 11,25 m, đường kính thân 0,88 m, trọng lượng phóng 5,9 tấn.
Hệ thống dẫn đường sử dụng 3 con quay hồi chuyển cho phép đạt độ chính xác tương đối, bán kính lệch mục tiêu 450 m (phương Tây cho rằng con số vào khoảng 900 m).
Scud được thiết kế mang đầu đạn thuốc nổ thường nặng 1 tấn hoặc đầu đạn hạt nhân 5 - 70 kiloton, đầu đạn hóa học. Với đầu đạn thuốc nổ, tốc độ va chạm 1,4 km/s sẽ tạo ra hố sâu 1,5 - 4 m, rộng 12 m. Tên lửa có khả năng đạt tầm bắn tới 270 - 600 km (tùy biến thể).
Dù loại tên lửa dùng động cơ nhiên liệu lỏng nhưng qua cải tiến, việc bảo quản nhiên liệu trong điều kiện chiến trường kéo dài tới 6 tháng, ở điều kiện bình thường tới 19 năm.
Đạn tên lửa Scud được đặt trên bệ phóng di động 9P117 Uragan dựa trên khung gầm cơ sở xe vận tải hạng nặng MAZ-543. Khi phóng, tên lửa sẽ được khung nâng đạn dựng thẳng đứng và bắn đi (trước đó tên lửa cần khoảng thời gian để nạp nhiên liệu phóng, nạp thông số mục tiêu).
Dù có độ chính xác tiêu diệt mục tiêu không cao như những hệ thống tên lửa đối đất thế hệ mới, nhưng tên lửa Scud vẫn đủ sức khiến cho hệ thống phòng thủ Patriot của Mỹ nhiều phen “mất mặt”.
Trong lần đầu ra trận trong chiến dịch Bão sa mạc năm 1991 tại cuộc chiến tranh Vùng Vịnh, Patriot có nhiệm vụ bắn chặn tên lửa Scud và tên lửa Al Hussein của Iraq.
Patriot đã bắn hạ 70% tên lửa Scud của Iraq phóng đến Saudi Arabia, và 40% bắn đến Israel. Sau một sứ mạng không thành công, Patriot đã khiến Bộ Quốc phòng Mỹ thất vọng.
Ngày 25/2/1991, một tên lửa Scud bắn trúng căn cứ Dharan tại Ả Rập, làm 28 quân nhân Mỹ thiệt mạng. Điều tra sau đó cho thấy lỗi phần mềm trong hệ thống đồng hồ điện tử của Patriot là nguyên nhân khiến không cho nó không thể bắn chặn được tên lửa Scud của Iraq.
Bộ pin Patriot tại Dharan lúc đó đã hoạt động 100 giờ, thời điểm mà hệ thống đồng hồ bị lệch 1/3 của một giây. Với một tên lửa với tốc độ bắn nhanh như Scud, điều đó tương đương với việc Patriot bắn lệch mục tiêu đến 600 m.
Mặc dù trong thực tế, radar Patriot đã phát hiện được tên lửa đối phương nhưng bởi lỗi đồng hồ nên giàn bắn Patriot lại di chuyển theo hướng không có mục tiêu.
Hồi tháng 3/2015, hệ thống Patriot của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bất lực nhìn một quả tên lửa Scud tấn công vào thị trấn Reyhanli, tỉnh Hatay tạo ra một hố rộng 15 m, làm sập mái của một tòa nhà ở đồn quân sự gần đó, khiến 2 xe quân sự bị hư hại và 5 công dân Thổ Nhĩ Kỳ bị thương nhẹ.
Đây có thể chính là những nguyên nhân khiến hệ thống Patriot đã hết đất dụng võ tại Đức khi nước này thay thế chúng bằng tên lửa phòng không nội địa.
Ngoài ra, Israel - đồng minh số 1 của Mỹ cũng đã tính đến việc loại bỏ Patriot để thay bằng hệ thống phòng thủ do mình tự sản xuất.
Clip hệ thống Patriot bắn hạ tên lửa Scud
