Hệ thống đẩy không khí độc lập (AIP) là công nghệ cho phép tàu ngầm tạo năng lượng mà không cần sử dụng nguồn cung cấp không khí từ bên ngoài. Nó giúp tăng năng lực chiến đấu của các tàu ngầm diesel-điện vì cho phép chúng có thể hoạt động dưới nước lâu hơn mà không cần phải nổi lên. Hơn nữa, tàu ngầm trang bị AIP có thể tuần tra trong bí mật hoàn toàn và chờ đối phương di chuyển vào khu vực của mình.
Tuy nhiên, AIP không phải là "liều thuốc thần" cho tàu ngầm vì nó vẫn có những hạn chế riêng.
An toàn và chi phí
Đa số các công nghệ AIP dựa trên các loại động cơ chu trình kín, yêu cầu việc lưu trữ và đốt cháy khí oxy. Trong các công nghệ cũ, khí oxy được lưu trữ trong các chất oxy hóa, kém ổn định và có nguy cơ cháy nổ cao. Các công nghệ mới hơn lưu trữ khí oxy dưới dạng hóa lỏng. Trong các loại tàu ngầm sử dụng công nghệ này, các bồn chứa oxy được thiết kế để trong trường hợp xảy ra sự cố, chúng sẽ hướng lực nổ ra ngoài, thay vì vào trong con tàu.
Pin nhiên liệu, công nghệ AIP mới nhất hiện nay, nhìn chung an toàn hơn nhiều so với các công nghệ cũ, do không yêu cầu quá trình đốt cháy. Tuy nhiên nó vẫn cần oxy được lưu trữ ở dạng lỏng và khí hydro sinh ra từ phản ứng hóa học.
Ngoài ra, việc lắp đặt hệ thống AIP cũng có thể làm tăng chi phí của 1 tàu ngầm từ 50 đến 100 triệu USD.
Hiệu suất hoạt động
Một nhược điểm nữa là những hệ thống AIP có công suất tương đối nhỏ. Tàu ngầm diesel-điện thông thường có tốc độ khá chậm so với tàu chiến nổi và tàu ngầm hạt nhân. Nếu chỉ sử dụng AIP, tốc độ của nó còn chậm hơn nữa, chỉ gần 5 hải lý/giờ. Ngay cả với công nghệ AIP mới, dùng pin nhiên liệu, thì tốc độ tối đa cũng chỉ ở mức 8 hải lý/h. Tốc độ chậm sẽ làm hạn chế các phương án tác chiến mà tàu có thể sử dụng.
Trên thực tế, với không gian để lắp đặt hệ thống AIP, người ta có thể dùng để lắp đặt thêm những giàn ắc quy bổ sung, và chúng có thể cung cấp công suất lớn hơn hệ thống AIP. Năng lượng từ các giàn ắc quy có thể đưa tàu đặt vận tốc tối đa khoảng 20 hải lý/giờ. Hoặc không gian đó cũng có thể được dùng để tăng thể tích thùng nhiên liệu, và qua đó tăng tầm hoạt động của tàu. Như với loại tàu ngầm U212 của Đức, công suất của hệ thống AIP chỉ khoảng 350 kW, bằng 1/5 công suất mà các giàn ắc quy có thể cung cấp. Hơn nữa, sử dụng AIP sẽ tạo ra nhiều tiếng động hơn so với chỉ dùng điện từ ắc quy.
Nhìn chung AIP là 1 công nghệ mang tính cách mạng, trong tương lai nó được cho là có thể đưa năng lực tác chiến tàu ngầm diesel-điện đến gần năng lực của tàu ngầm hạt nhân. Tuy nhiên, cũng như mọi công nghệ khác, AIP không phải là giải pháp hoàn hảo. Nó vẫn cần phương án tác chiến phù hợp để phát huy ưu điểm và hạn chế nhược điểm của mình.
