Việc đổ lỗi cho Nga hậu thuẫn phe ly khai vũ khí quân sự chỉ là một cách bao biện cho trang bị yếu kém của quân đội chính phủ.
Do đâu mà từ một vựa vũ khí, Ukraine bỗng giật áo vá vai?
Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine được thừa hưởng một kho vũ khí không hề nhỏ. Nhưng binh chủng tăng thiết giáp của họ đã rỗng đi trông thấy sau khi bán 320 xe tăng cho Pakistan hồi đầu thập niên 90.
Thời điểm đó, Ukraine khó khăn kinh tế nên bán được gì là bán và họ bán cả tàu sân bay cho Trung Quốc (nhờ vậy Trung Quốc mới có được tàu sân bay Liêu Ninh).
Do thiếu xe tăng nên hoạt động của bộ binh Ukraine khá yếu.
Nhưng thời điểm then chốt khiến Ukraine mất sạch vũ khí đến mức quân đội Ukraine hiện giờ thiếu cả AK-47 là do thời của tổng thống thân phương Tây Victor Yuschenko, người lên nắm quyền sau Cách mạng Cam 2004.
Chính quyền Yuschenko nghe lời khuyên phương Tây trong việc cắt giảm vũ khí quân sự. Đặc biệt, kho vũ khí cá nhân của họ bị sụt giảm thê thảm.
Trước khi ông Yuschenko lên nắm quyền, Ukraine có hơn 1 triệu khẩu súng nhưng sau đó thì chúng sụt giảm kinh khủng.
Viện nghiên cứu hòa bình Stockholm nói rằng trong 3 năm làm tổng thống, ông Yushenko ngoài việc phá hủy các kho đạn mìn (gồm cả 400.000 khẩu cũ nát) để đổi lấy hậu thuẫn tài chính từ phương Tây thì ông còn đẩy mạnh xuất khẩu vũ khí (một cách cắt giảm vũ khí).
Từ 2004 đến 2007, Yushenko đã bán 771.777 khẩu súng ra 27 nước. Trong đó, Mỹ là nước mua nhiều nhất với 260.000 khẩu, Anh và Lybia cũng mua 101.000 khẩu.
Đó là lý do vì sao khi đất nước có chuyện binh đao thì vựa vũ khí như Ukraine lại không đủ súng cá nhân cho quân đội.
Còn vũ khí mà Mỹ mua của Ukraine chạy đi đâu cũng là điều đáng bàn.
Nếu để nghiên cứu thì chắc không cần mua nhiều như thế. Hồi tháng 9, Conflict Armament Research - một tổ chức độc lập tại London đưa ra báo cáo cho biết nhóm khủng bố Hồi giáo đang sử dụng vũ khí và đạn dược được sản xuất từ ít nhất 21 quốc gia khác nhau.
Dẫn đầu danh sách vũ khí mà IS đang sử dụng là các loại do Nga chế tạo, tiếp đến là Trung Quốc và Mỹ.
Bản báo cáo nói rằng vũ khí phổ biến nhất được IS sử dụng có nguồn gốc từ Nga, nước đã trang bị vũ khí cho quân đội chính quyền Bashar Al-Assad. Bằng cách tấn công quân chính phủ Syria, IS có thể lấy được chiến lợi phẩm là vũ khí của Nga.
Hầu hết các vũ khí của Mỹ là chiến lợi phẩm mà IS thu được từ các lực lượng chính phủ Iraq và các nhóm nổi dậy ở Syria trên chiến trường.
Cả hai nhóm này (quân chính phủ Iraq và phe nổi dậy ở Syria) đều nhận vũ khí từ Mỹ. Nhưng liệu vũ khí Mỹ tài trợ cho phe nổi dậy có lẫn vũ khí mua của Ukraine trước đây không thì rất khó biết.
